Verslag CES 2005


Gastauteur | 07 februari 2005

In samenwerking met HVT brengen wij u het verslag van de afgelopen CES in Las Vegas. HVT`s hoofdredacteur Theo Wubbolts bericht over de nieuwste ontwikkeling op het gebied van consumenten electronica zoals die tijdens de Consumer Electronics Show 2005 in Las Vegas aan het publiek werden getoond.

door Theo Wubbolts.


Koel, maar cool

Terwijl Nederland aan het begin van het nieuwe jaar te kampen had met te warm weer,was in het in het midden van de woestijn gelegen Las Vegas veel te koud. Zo koud zelfs dat er sneeuw is gevallen in de stad, een zeldzaamheid. Dat verschijnsel had geen invloed op de Consumer Electronics Show of CES, waar het er soms verhit aan toe ging. Er was een aantal ontwikkelingen te bespeuren dat als ‘cool’ kan worden omschreven; op andere gloednieuwe producten was eerder de term ‘heet van de naald’van toepassing.

De CES is zoals altijd globaal onder te verdelen in twee delen. De hoofdmoot speelt zich af in het Las Vegas Convention Centre (LVCC) dat bestaat uit een drietal hallen (North, Central en South) waarbij South twee etages heeft. In de North hallen en de conferentieruimtes van het nabij gelegen Hilton vonden onder andere de presentaties van China en Korea plaats en bevonden zich ook de caraudiospecialisten. In Central was een groot aantal fabrikanten van computers en aanverwante zaken gehuisvest alsmede de meeste grote fabrikanten van consumentenelektronica. In de afdeling South spreiden de kleinere fabrikanten van consumentenelektronica en ‘de rest’ hun producten ten toon.

De tweede grote hap is ondergebracht in het drie kilometer verderop gesitueerde Alexis Park. Dit hotelcomplex geeft onderdak aan de high end audiotak van de tentoonstelling. De stands zijn hier ondergebracht in van hun meubilair ontdane hotelkamers, iets dat wij in Nederland kennen van de VAD-show. Ironisch genoeg ligt Alexis Park direct onder de aanvliegroute van McCarren International Airport. Dat geeft overigens wel een aardige referentie met betrekking tot de laagweergave van de verschillende systemen.

Gedrieën togen wij naar Las Vegas; het is alleen niet te doen om zoveel in zo’n korte tijd tot je te nemen. Op de dag voorafgaand aan de show vinden de meeste persconferenties plaats van de grote elektronicaconcerns. Wij bezochten een stuk of tien van deze bijeenkomsten en een paar technische sessies welke in een nabij gelegen conferentiecomplex werden belegd. Eenmaal teruggekeerd hielp auteur Bert Oling om de verzamelde persmappen om te zetten in leesbare tekst. Genoeg nu over de layout van de show, nu een verslag van trends en nieuwtjes.

Canton
Een combinatie van Duitse engineering en Italiaanse vormgeving; dit heet bij Canton ‘Vento’.Vier modellen: twee vloerstaande, een compacte en een center. De behuizing wordt laag voor laag, tot zes aan toe, onder hoge druk tot één geheel geperst. Een techniek die ook in de pianobouw wordt toegepast. Op deze manier ontstaat een klankdode kast. Ontwerper Frank Göbl: “de Vento-serie vertegenwoordigt evolutionair gezien de nieuwe loot aan de Canton luidspreker-stamboom…”. Aan de Karat Referentie lijn is de ‘2 DC Center’ toegevoegd.

Dynaudio
Niet zoveel nieuws van het Deense Dynaudio, nou ja, wel tot leverancier van monitoren bij de BBC verkozen! Bijzonder fraai waren in mijn ogen de in pianolak uitgevoerde ‘Confidence’s’. Ook is er een nieuwe subwoofer aan het assortiment toegevoegd, de SUB 250, waarin dezelfde woofer wordt toegepast als in de SUB 300, maar in een kleinere behuizing. Met een versterker van 230 watt voorwaar toch geen kleine jongen.

Elac - Final - Focal - Mordaunt Short - Morel

Elac
Ook ELAC heeft in-wall modellen in het toch wel enorme assortiment luidsprekers. Twee IFA’s geleden bracht de Kielse fabrikant al heel gewaagd vlakke luidsprekers met echt artistiek schilderwerk – de kunstenares zat ‘live’ te werken – nu zijn de IW1230 en IW1030 geïntroduceerd. Het eerste model bevat units die voor de verwende audiofiel bedoeld zijn: de JETIII en componenten uit de ‘1200’-lijn. De IW1030 is eenvoudiger van opzet, met navenante prijs.

Final
Wederom in de prijzen gevallen: Final. Voor de tweede keer een ‘Innovations Award’ op de CES wil wel wat zeggen. Bij ‘normale’ elektrostaten wordt het audiosignaal op de zogenaamde ‘statoren’ gezet en beweegt het onder hoge spanning staande membraan. Bij de Final’s is dat omgekeerd. Voordelen zijn onder andere dat de impedantie niet onder de 4 ohm zakt – prettiger voor menig, ook kleinere, versterker – en er minder ingewikkelde en dure elektronica in de luidspreker zelf opgenomen hoeft te worden. Ook is er in de aansturing van midden en hoog een en ander gewijzigd. Nadere technische informatie volgt en wie nu al nieuwsgierig is naar de modellen zijn er: de ‘80i’ en ‘100i’ speciaal bedoeld voor bevestiging aan (muur-)beugels, de  `400i’, ‘600i’ en 1000i’ vloerstaande modellen, te combineren met een der vier centers en/of en der drie subwoofers. Het is een zeer ‘versatile’ gamma!

Focal -JMLab
Aan de familie Sib&Co is een telg toegevoegd: de iCub.Voor de iPod-users en liefhebbers van draadloze music-servers. Om het laag in goede banen te leiden zullen we maar zeggen. Met drie BASH® digitale versterkers kun je de iPod aansluiten en bijvoorbeeld twee Sib XL’en; dan heb je je stereo klaar. Je kunt natuurlijk ook een DVD-speler aansluiten en naar
beeld gaan kijken. In de Chorus-lijn is de ‘736 S’ aan het gamma toegevoegd. Een drie-weg van het bas-reflex-type met dubbele woofers, een 6,5” midrange en inverted aluminium/magnesium tweeter, gevoeligheid van 92dB en 8 ohm. Mooi om te zien.

Monster
Veel nieuws van het Monster-front. In de luistercabines op de begane grond van de South Hall lieten vader en zoon Lee horen en zien wat men in petto heeft: in een woord monstrueus. Men gáát voor luidsprekers, meubels, vlakke beeldschermen, versterkers, stroom-devices… en natuurlijk kabels. De eerste categorie omvat zes modellen waarmee maar liefst vierentwintig combinaties mee te maken zijn, alle THX gecertificeerd. Grondgedachte is “als luidsprekers niet mooi van uitelijk zijn, dan maakt Monster ze wel visueel acceptabel voor de kritische luisteraar”. Op het gebied van meubels valt te melden dat de Monster-bank goed zit en het uitzicht dat je geniet vanaf deze plaats mag er zijn: het M.Design ‘Eleganza Divano Action Couch’ heeft een 300 watt versterker in het frame waardoor filmbeleving aan de onderkant wordt ondersteund, en dat in tweeërlei opzicht. Kijk je naar het vlakke beeldscherm dan heeft Monster line-array’s gemaakt die langs de vier zijden, onzichtbaar en dus netjes weggewerkt het geluid aan het beeld koppelen. Het meubel om je apparatuur in op te bergen heeft deurtjes die de versterkers en dergelijke laten zien en bij 1800 draaien je mooie kunstvoorwerp(en). Het vlakke beeldscherm, in diverse beelddiagonalen verkrijgbaar, is een spiegel als het uitstaat. Een techniek die ook al enige jaren van Philips bekend is.

Mordaunt-Short
‘Performance’ is compleet. Het concept bestaande uit twee vloerstaande‘Performance 6’ modellen kan nu worden voltooid met de ‘5 centre’ en de ‘9 subwoofer’. Deze laatste heeft twee lange slag 10 inch drivers welke aangestuurd worden door een maar liefst 1000 watt versterker (type: IcePower). Meegeleverd wordt een test-CD en een SPL-meter (heel verstandig en nuttig!). De tweeter van de ‘5 centre’ heeft als bijzonder kenmerk de zogenaamde Aspirated Tweeter Technology; de verlengde metalen diffuser is vrij opgehangen in de behuizing.

Morel
In-wall, on-wall, alles is mogelijk. Morel heeft van het laatste type de ‘Vario’ uitgebracht. De naam zegt alles: in breedte aan te passen aan de breedte van het vlakke scherm. Je schuift de grille gewoon zover uit als je wilt. Ook nieuw is de sub die past bij de ‘Octave’. Het geheel ziet er nu een stuk fraaier uit, de WAF-factor (Women Acceptance Factor red.) is een stuk lager geworden en dat met behoud van top-klank!

Polk Audio - Shure - Thiel - Totem - Cambridge Audio

Polk
Kijk, dat is nou eens slim bedacht. Een volgens Internet protocol te adresseren systeem bouwen. Bij Polk speelde men hierop in door een luidspreker voor montage in de muur (in-wall) te introduceren met een netwerkaansluiting. Het typenummer is 265i. Polk noemt haar luidspreker IP-adressable. De klasse-D versterkers zijn al ingebouwd. Het betreft een driewegsysteem: het laag heeft een 75 watt versterker, het midden krijgt 50 watt toebedeeld en het hoog 20 watt. De aansturing vindt zoals gezegd plaats via een netwerkaansluiting. Over dat netwerk wordt overigens in het geval van Polk ongecomprimeerde audio aangeboden. Ook volume- en klankregeling vinden via het netwerk plaats. De bediening geschiedt door middel van aanraakschermen. Het systeem is geschikt voor meerdere ruimtes; zo is er een mogelijkheid om het programma dat in de ene kamer speelt mee te laten verhuizen naar een andere ruimte als de luisteraar van kamer wisselt. Polk gaf aan dat dit nog maar het begin is: men wil ook vrijstaande luidsprekers volgens dit principe gaan bouwen. Een probleem is nog wel, dat er nog geen standaard is voor audio over netwerk. Maar wat niet is, kan nog komen. (N.d.V.)

Shure
Fenomenaal die hoofdtelefoontjes van Shure, zie HVT van de vorige maand. Nieuw in Vegas is de E4c. Hetzelfde luidsprekertje maar met een iets grotere behuizing waardoor er nu achter het speakertje wel ruimte zit. Meer laag derhalve en eveneens zeer geschikt voor iPod-liefhebbers. Het noise-cancelling effect – passief door toepassing van afsluitende ‘pluggen’ – is volgens studies tot 93% (=37dB). For Shure.

Thiel
Bij Thiel, fabrikant van high end luidsprekersystemen, waren ze op de persconferentie duidelijk: “This is a high end audio presentation. Please extinguish your MP3 players and anyone using the term ‘home theater in-a-box’ will be thrown out the room immediately”. Thiel presenteerde een tweetal systemen voor in de muur (‘in-wall’) alsmede een een systeem voor montage op de muur of het plafond (‘onwall’). Al deze systemen hebben een coaxiale tweeweg luidspreker, waarvan de tweeter is afgeleid van het exemplaar dat dienst doet in het vloerstaande topmodel CS7.2. Een andere noviteit is de ‘Integrator’. Dit kastje bevat een actief scheidingsfilter en is bedoeld om één of meer Thiel subwoofers te koppelen met hun vloerstaande modellen, teneinde de laatste een uitgebreider laagbereik te geven. De Integrator is universeel uitgevoerd: het heeft ingangen op zowel lijn- als luidsprekerniveau. De Integrator werd gedemonstreerd in een systeem dat volgens Thiel een half miljoen dollar moest kosten. Er was inderdaad niet gekeken op een paar dubbeltjes. De hoofdmoot bestond uit een vijftal CS7.2 luidsprekers, het topmodel van Thiel, aangevuld met een MCS1 centerluidspreker. De vier CS7.2’s op de hoeken van de opstelling kregen laagondersteuning van vier SS4 subwoofers (de grootste die Thiel maakt). Het geheel werd aangestuurd met elektronica van Theta en van beeld voorzien van de duurste JVC-projector. It sounded like a million dollars (ook een manier om je inzet te verdubbelen…). (N.d.V.)

Totem
Luidsprekers demonstreren kan Vince Bruzzese als de beste. Hij draait doorgaans wel hard moet ik zeggen, maar zijn programmakeuze staat het toe. De enthousiaste Bruzzese is altijd op elke show te vinden en zijn harde werken wordt kennelijk beloond. Het bedrijf bestaat nu zeventien jaar en verbindt de naamgeving van de modellen aan begrippen uit de indiaanse cultuur. Nieuw is een apparaat dat je achter in je luie stoel kunt leggen en dat de laagbeleving een extra dimensie geeft. Sceptisch als ik ben voor lage lusten moet ik zeggen dat, mits subtiel gedoseerd, het tot een realistische ervaring aanleiding geeft. ‘GSS Drum’ is de naam en daar is geen woord indiaans bij.

Cambridge Audio
Het Britse Cambridge Audio, opgericht in 1968 en sterk aanwezig in de zeventiger en tachtiger jaren met goed klinkende betaalbare kwaliteitsproducten, presenteert de ‘Azur 640H’. Op basis van de CD-speler ‘640C’ – 24-bit/192kHz DA converter van Wolfson – heeft de ‘640H’ een Hard Disk Music Server welke wordt aangestuurd door in eigen beheer ontwikkelde  AudioFile-technologie, lees soft-ware, en waarmee een volledige muziekverzameling opgeslagen en beheerd dan wel muziek gedownload van Internet, PC’s of Mac’s kan worden. Dit kan niet alleen met een Ethernetverbinding maar ook met behulp van een draadloze Wi-Fi verbinding. Dit betekent dat de ene 640H ook met een andere kan communiceren waardoor tegelijkertijd een hoogwaardige multi-room installatie opgebouwd kan worden zonder dat daarvoor bedrading noodzakelijk is. Het audio gedeelte van het ontwerp is strikt gescheiden van ruisveroorzakende elektronica. En zoals de rest van de Azurreeks is de ‘640H’ gemonteerd op een resonantieabsorberend chassis en onder andere voorzien van een dik aluminium frontpaneel.



Centraal in de ‘640H’ staat een krachtige VIA C3 1GHz processor die gekoppeld is aan een flinke (160Gb) hard disk waardoor er geen compromissen gesloten hoeven te worden als het gaat om geluidskwaliteit; datacompressie is niet noodzakelijk. De opslagcapaciteit is gelijk aan ongeveer 300 albums met behoud van CD (PCM) kwaliteit. Indien gewenst kan natuurlijk ook het populaire MP3-formaat gedownload worden bij 320 of 128kps (goed voor de opslag van 40.000 songs). Ook kunnen CD-R of CD-RW direct van de harddisk gebrand worden met de editings- en verwerkingsflexibiliteit die van een digitaal formaat verwacht mogen worden.
Maar het meest opvallende van alle eigenschappen is misschien wel dat met de breedbandverbinding van ‘640H’ het ‘Gracenote‘s CDDB track information archive’ alsmede de hoes-afbeeldingen van ‘Muze’ binnegehaald kunnen worden. De levering van de ‘640H’ wordt aan het eind van de lente verwacht.

Denon - Harman Kardon - InFocus - Kenwood

Denon
Tussen de Denon AVR-5805 ($ 6.000), het vlaggenschip van het nu ongeveer complete pakket AV-receivers, en de succesvolle Denon AVR-3805 AV-receiver komt de Denon AVR-4806 het aanbod versterken om tegemoet te komen aan de wensen en verlangens van veeleisende eindgebruikers. Naast de zeven discrete versterkerkanalen zijn het vooral de onafhankelijke audio en  videoprocessing faciliteiten (voor het eerst HDMI en DVI-D switching op dit prijsniveau) die de nieuwe AVR-4806 zo interessant maken. Dat de AVR-4806 over een multisource/multizone faciliteit beschikt dat het maakt tot een thuistheatercentrum in één kast, verwondert al niemand meer. Maar wel heel nieuw is de unieke MultEQxt technologie van ‘Audyssey Laboratories’. Dit is niet zomaar een akoestisch aanpassingprogramma maar één van een nieuwe generatie waarbij de optimalisering van de luisterervaringen voor meerdere personen in het meerkanaal geluidsveld centraal komt te staan. Weg met papa’s stereostoel zogezegd.



Denon brengt ook een nieuw vlaggenschip uit in haar assortiment van universele DVD-spelers. De Denon DVD-5910 ($3.500) heeft alles in zich wat een topklasse speler op dit moment aan boord moet hebben. Naast het indrukwekkend mechanisch concept vinden we het neusje van de zalm op het gebied van digitale beeld en geluidsverwerking. Natuurlijk kan hij alle schijfjes aan en beschikt over alle mogelijke digitale in- en uitgangen. Tipje van de sluier: de beeldverwerking neemt een Realta/HQV chip van Silicon Optix voor zijn rekening, die in staat is 1 miljard  beeldbewerkingen per seconde te verwerken. Tot voor kort was dat alleen maar mogelijk met een scaler van zo’n $ 60.000. Ook de geluidsverwerking is in goede handen. De digitale audio processing met o.a. een superb basmanagement voor alle soorten digitale audiosignalen komt voor rekening van twee Analogue Devices Hammerhead SHARC processoren. DSD en PCM signalen worden vanzelfsprekend apart behandeld. Kortom we zijn heel benieuwd.

Harman Kardon
In de serie A/V-receivers van Harman Kardon komen de AVR 635, -435, -335 en - 235, alle 7.1 kanaalsreceivers, alsmede de AVR 135 als 6.1 op de markt. De modellen ‘635’ en ‘435’ hebben het EzSet/EQ aan boord, een feature dat aanpassingsmogelijkheden biedt voor de kamerakoestiek, een trend die wij meer zien bij de serieuze merken. Voorts komt Harman met de AVR 7300, een ‘ultimate-performance’ A/V receiver welke voorzien is van uitgebreide video- en digitaleprocessing. Zo heeft de ‘7300’ de DCDi® de-interlacing technologie van Faroudja, waarbij een fraaie 480p progressive beeldkwaliteit wordt gemaakt van 480i zodat een component verbinding naar het beeldscherm volstaat. Met 7x 110 watt, alle kanalen uitgestuurd en tal van hoogwaardige features voor de fijnproevers onder u. Verder werkt Harman in het kader van het meerkamergebeuren met het zogenaamde ‘ABUS’- systeem; een eigen ontwikkeling waarbij met gebruikmaking van versterkermodules in de andere kamers het signaal van de AV-receiver (alle A-BUS ready-modellen) kan worden gedistribueerd.

InFocus
Vorig jaar al gezien op de CES, maar dan nu productie-rijp en nog eens intern en extern verfraaid: de ‘ScreenPlay 61md10’. Een 61” DLPTM projectie televisie, 720p high definition resolutie (1280x720) van slechts 18cm diep met alle voordelen van dien. Daarnaast is er nog een kleinere versie, de ‘50md10’, met dezelfde kwaliteit. Een fraai alternatief voor liefhebbers van groot beeld.

Kenwood
Kenwood gaat verder op de ingeslagen weg van de zogenoemde ‘Slimline Netwerk Hifi’. Ook niet zo verwonderlijk als je ziet hoe er op de Amerikaanse markt wordt gewerkt aan de digitalisering van de woning. Alles wordt aan elkaar ‘geknoopt’, in elke kamer moet er muziek en beeld komen, kortom ‘het kan allemaal niet op’.

Voor elektronica-fabrikanten een uitdaging om zich verder te gaan verdiepen in de wereld van de computer. Het zou ook eens tijd worden… waren vele ontwikkelingen in de consumenten-elektronica niet mogelijk geweest zonder de computer-industrie, nu gaat men deze voor velen ingewikkelde tak van sport binnnenhalen en incorporeren in nieuwe producten op de CE-markt. Maar dan graag zonder de romslomp van diezelfde computer welke door de muziek- en beeldliefhebber als zodanig wordt ‘ervaren’. Auteur en medereisgenoot naar de CES Nico de Vries berichtte hier al over in HVT van december 2004 met de test van de VRS-7100. Nu is er ook de VRS- 7200, met 6x100 PurePath Digital versterkers van TI en in april verkrijgbaar.

Marantz - Yamaha

Marantz
Marantz maakt samen met Denon sinds 2004 deel uit van het D&M samenwerkingsverband. Voor beide bedrijven zal het, denk ik, een heel verstandige strategische beslissing blijken. Toch blijven de bedrijven hun eigen koers varen, zoals ook blijkt uit de nieuwe producten die men op de CES 2005 heeft geïntroduceerd.

De nieuwe AV-receiver, de Marantz SR-9600 ($ 3.499), is een logische doorontwikkeling van zijn voorganger. Deze stevige broeder heeft een eenvoudig strak uiterlijk, waarbij het befaamde voor Marantz zo typische Flyweel Gyro Touch afstemwiel, het meest in het oog springt. De binnenkant is propvol, waarbij de zeven stroomtegengekoppelde eindversterkers met hun voeding op basis van een forse ringkern-trafo de meeste ruimte innemen. Marantz garandeert overigens dat bij gelijktijdig gebruik van vijf kanalen er 70% van het vermogen bij stereogebruik ter beschikking staat. En dat doen niet veel AV-receivers hem na. De verdere technologie is van het beste dat de chipindustrie op dit moment kan leveren. De audioprocessing wordt verzorgd door 2x32-bits DSP chipsets, HDMI in- en output maken een verliesvrije transmissie van digitale beeldsignalen mogelijk. On board is eveneens een analoog beeldconversiesysteem, waardoor composietsignalen kunnen worden omgezet in een componentsignaal. Op audiogebied zien we het gebruik van een voor HDCD geschikt digitaal filter, waardoor muziek CD’s met die bijzondere muzikale kwaliteiten tot hun recht komen. Daar zorgen ook de audiophile DAC’s voor. De Marantz SR-9600 is natuurlijk voorzien van een calibratiesysteem met bijbehorende meetmicrofoon. Inregelen hoeft nu geen echt probleem meer te zijn, hoewel een handmatige afregeling toch nog echt de voorkeur verdient. Maar dat kunt u beter door een vakman laten doen. Dit calibratiesysteem heet overigens bij Marantz MRAC (Marantz Room Acoustic Calibration) en heeft nu als voorvoegsel advanced gekregen. Zo schrijdt de beschaving ook in dat opzicht voort. Naast de reeds op de markt zijnde Marantz DV-9500 is er de in veel strategischere prijsklasse zo rond de $ 1.000 een zeer volwaardige alleseter op de markt gekomen, de Marantz DV-7600.

De Marantz DV-7600 universele DVD-player, is een ideale totaaloplossing voor die muziekliefhebber die hoge eisen wil stellen aan beeld en geluid maar toch beperkingen aan zijn budget wil of moet stellen. De DV-7600 heeft veel features en kwaliteitsaspecten van zijn duurdere broer de DV-9500 ($ 2.000), waaronder een HDMI interface voor een directe digitale beeldverbinding. Eveneens aanwezig is een videoscaler die in staat is om signalen met 720 bij 1080 lijnen te genereren, inclusief 3:2 and 2:2 pulldown detectie. Voor een optimale beeldkwaliteit beschikt de DV-7600 over 216MHz/12-bit video D/A converters, echte 10-bit video processing en Marantz’s eigen HDAM (High Definition Amplifier Module) uitgang versterkers. Marantz zou Marantz niet zijn als ze vanuit hun verleden als toonaangevende audiofabrikant niet de meest hoogwaardige audioschakelingen zouden hebben toegepast in de DV-7600, zoals top of the bill 192 kHz/24-bit audio D/A converters en een volledig bass management voor DVD-Audio and SA-CD schijfjes. De DV-7600 biedt eveneens een ‘Pure Direct’ voorziening, voor audio-only weergave, zodat de hoogwaardige geluidskwaliteit niet verstoord wordt door de EMI interferentie van actieve videoschakelingen. Verder eet de DV-7600, naast SA-CD en alle DVD formaten letterlijk alles op schijfjesgebied, zoals MP3’s tot CD, CD-R, CD-RW,VCD 2.0,WMA en foto-CD.

Marantz doet al weer even in beeld. Op de CES introduceerde zij een nieuw 61 inch plasmascherm de PD6150D ($18.499), een 1366x768 high definition scherm met uitzonderlijk lichtsterkte en contrast. Ook de kleurweergave is van het beste dat op dit moment bereikt kan worden met plasmatechnologie. Op het gebied van grootbeeldprojectie is Marantz ook geen outsider meer. De nieuwe Marantz VP-12S4 DLP projector ($14.499) paart een hoogwaardige beeldkwaliteit, zowel in helderheid, contrast (4000x1) als kleurreproductie een maximum aan installatiegemak in een complexe setup.Voor de voortreffelijke beeldkwaliteit is een nieuwe Gennum 10-bit chipset verantwoordelijk. Voor realistische kleuren heeft de VP-12S4 Marantz’s eigen ORCA™ Color Correction Filter. Voor installatie in elke ruimte op elke afstand maakt de VP-12S4 gebruik van een nieuwe Minolta lens met een bijzondere brandpuntafstand en andere speciale eigenschappen — speciaal gebouwd voor Marantz om gebruik in speciale situaties mogelijk te maken. Deze projector maakt eveneens gebruik van de 10-bit beeldprocessorchip van Gennum Corporation. De andere faciliteiten zijn eveneens op een niveau dat je van een ‘state of the art’-projector mag verwachten.

Yamaha
Twee modellen selecteerden wij voor u uit het assortiment van Yamaha: de DVDS2500 en de DVD-C950. Beide DVD-spelers zijn zogenaamde universele: weergave van SA-CD en DVD-Audio en -Video. De S2500 heeft Faroudja’s DCDi progressive scan aan boord, i.Link aansluiting voor DVD-Audio, PCM en SA-CD en waarbij het video-gedeelte tijdens het luisteren uitgeschakeld kan worden om mogelijke storende interferenties te vermijden. Het videogedeelte ondersteunt HDMI. De C950 ondersteunt zowel PAL als NTSC en can beide formaten ook converteren en de beide (re-)writable DVD’s, plus en min.Verwachte leverbaarheid dit voorjaar.

Opvolger DVD

De volgende generatie DVD
DVD is een doorslaand succes: zo ongeveer iedereen heeft inmiddels wel een DVD-videospeler. De industrie denkt inmiddels na over een opvolger, want het systeem is inmiddels alweer negen jaar oud en de wensen en mogelijkheden zijn in die tijd gegroeid. De belangrijkste drijfveer achter de opvolger zal de invoering van hoge definitie beelden (HD-TV) zijn. De vraag op dit moment is echter welke opvolger het moet worden en hoe snel die zich in de markt zal vestigen. Op het moment van schrijven zijn er maar liefst zeven kandidaten voor de volgende generatie DVD te onderscheiden.
De eerste kandidaat is voorgesteld door hetzelfde forum dat verantwoordelijk is voor de huidige DVD-videostandaard. Hij heet HD-DVD en is eerder is HVT ten tonele gevoerd onder de oude naam AOD (Advanced Optical Disc). De belangrijkste ontwikkelaars achter de techniek van HD-DVD zijn Toshiba en NEC. De datarate gaat bij dit formaat omhoog naar maximaal 36 Mbps. De geperste versie kan 15 of 30 Gbyte aan data bevatten, de opneembare gaat nog verder met 20 of 40 Gbyte.

De tweede opvolger heeft op dit moment een sterke troef in handen: hij is te koop en heet Blu-ray Disc (BD). De specificaties zijn wat uitbundiger dan bij HDDVD: de datarate is maximaal 72 Mbps. Een BD-schijfje kan 25 of 50 Gbyte data bevatten. Op dit moment zijn er alleen opneembare exemplaren; de geperste versie wordt in de loop van 2005 verwacht. De motoren achter dit formaat zijn Dell, Philips, Pioneer, Sony en nog een hele rij anderen.

Opvolger drie is Microsoft’s WMV-HD. Het grootste nadeel is dat het op dit moment alleen af te spelen op een PC. Een tweede nadeel is dat het weliswaar HDbeelden betreft, maar dat de techniek dezelfde is als van de huidige DVD. Er is dus nauwelijk mogelijkheden tot groei in datarate of opslagcapaciteit.Wel zijn er nu dertig titels te koop in de VS. Waarschijnlijk zal dit formaat niet overleven.

De vierde opvolger is een voorstel van de Divx-groep: Divx-HD. Afgezien van het codeeralgoritme lijkt het technisch sterk op Microsoft’s WMV-HD.Het beeld is beperkt tot 720p, de datarate tot 4 Mbps. Ook hier bijna geen ondersteuning van grote namen.

De nieuwe partijen in het verre oosten, China en Taiwan blazen ook hun partijtje mee. China doet dat met de EVD (Enhanced Versatile Disc). De voornaamste drijfveer achter dit formaat lijkt het omzeilen van de westerse patentrechten te zijn. Ze hebben een mooi plan: hij is er nu al (MPEG-2 video, ExAC audio op een met rode laser afgetaste disc). Eind vorig jaar verscheen de opneembare versie. Dit jaar gaat de speelduur omhoog, want dan moet de meerlaags- (tot acht lagen) versie verschijnen.

Tenslotte moet in 2006 de overgang naar blauwe laser de speelduur en beeldkwaliteit / resolutie nogmaals laten stijgen. De Taiwanezen denken het met alleen een rode laser te redden en noemen hun disc FVD (Forward Versatile Disc). Zij gokken op WMA-9 codering voor het video, en ook hier is het maximum beeldformaat 1280x720p. Nog op de tekentafel staat VMD (Versatile Multilayer Disc). Deze schijf blijft een rode laser gebruiken en haalt de hogere opslagcapaciteit en datarate uit meerlaagsstructuren. Heeft de huidige DVD-video er maximaal twee, dit formaat doet het minimaal vier lagen, en men denkt tot twintig lagen te kunnen gaan. Vanwege de rode laser is er per laag 5 Gbyte opslagruimte. Het grootste probleem van dit formaat is dat er geen grote namen achter zitten. Samenvattend zal de strijd voor het volgende DVD-formaat naar alle  waarschijnlijkheid gaan tusen HD-DVD en Blu-ray Disc. Welke van de twee het gaat worden is onmogelijk te zeggen op dit moment.

Er zijn verschillende scenario’s mogelijk: beide formaten versmelten tot één voordat de werkelijke marktintroductie een
feit is, één van de twee wint of beide blijven naast elkaar bestaan. In het laatste geval zullen er waarschijnlijk  multispelers die beide formaten kunnen afspelen verschijnen.

Een verdere verwachting is dat de integratie van de volgende generatie DVD geleidelijk zal verlopen: de installed base – het aantal in gebruik zijnde spelers in de huishoudens – van het huidige formaat is veel te groot en het aantal displaysystemen dat de hogere beeldresolutie zal kunnen weergeven is voorlopig nog zeer beperkt, vooral in Europa. Het optische formaat zal voorlopig nog even blijven, want distributie over high speed Internet is geen optie. De bandbreedte is hiervoor te klein. Tegen de tijd dat de bandbreedte is gegroeid, is ook de over te dragen hoeveelheid data groter geworden zodat deze race de komende vijf jaar nog de door de optische schijf zal gewonnen worden. Een tweede reden is dat mensen graag iets tastbaars in handen hebben: een verzameling schijfjes toont nu eenmaal beter dan een harde schijf vol met data.
Een laatste waargenomen trend is dat tweelaags herschrijfbare DVD’s (DL-RW) waarschijnlijk niet bewaarheid zal worden: tegen de tijd dat de technologie klaar is, is het formaat ingehaald door de binnenkort beschikbare Blu-ray recorders voor PC’s. (N.d.V.)

HD-TV - Lumagen - JVC - Lite-On - Panasonic

HD-TV
In Nederland stopt in de loop van 2006 het uitzenden van TV door de ether. De reden hiervan is dat Nederland inmiddels zeer dicht is bekabeld, en dat diegenen die niet op de kabel zitten, kunnen uitwijken naar satelliet. Uitzenden door de ether is dus zo langzamerhand duur en overbodig aan het worden. In de VS geldt een dergelijke regel maar dan nog drastischer. Met ingang van 1 januari 2007 mag daar geen analoge televisie meer worden uitgezonden. De reden is een andere dan in Nederland: men wil op deze manier langs wettelijke weg de invoering van digitale hoge definitie televisie (HD-TV) afdwingen. Nu lijkt dat drastisch, totdat wordt bedacht dat er in de VS al een redelijk aanbod van HD-TV bestaat via de satelliet. Dit betreft in de meeste gevallen pay-TV. Uitzendingen vinden langs digitale weg plaats in 16:9 en de resoluties zijn 1280x720 progressief en 1920x1080 geïnterlinieerd. Dit wordt ook weerspiegeld op de TV-markt: alle TV’s met een schermdiagonaal groter dan 32 inch (82 cm) die te koop zijn in de VS zijn reeds geschikt voor de weergave van deze formaten. In tegenstelling tot Europa waar er op één zielig zendertje op de ASTRA na niets lijkt te gebeuren in HD-TV, zijn ze daar in de VS een stuk verder. (N.d.V.)

Lumagen videoprocessors
De kleine Amerikaanse fabrikant Lumagen toonde een reeks van drie bijzondere videoprocessors, die onder de namen VisionDVI,VisionHDP en VisionProHDP door het leven gaan. In eerste instantie zijn de processors bedoeld voor het verbeteren van de beeldkwaliteit van videosignalen, maar deze korte omschrijving doet het product te kort. De fabrikant heeft namelijk voor een zeer flexibele opzet gekozen door vrijwel geen beperkingen op te leggen aan zowel het ingangs- als uitgangsformaat. Dankzij dit fenomeen wordt het aangesloten display altijd en onafhankelijk van het ingangsformaat aangestuurd in de optimale
eigen resolutie. De processor doet niet alleen aan verbetering van videosignalen, maar ook aan formaat- en  standaardconversie. De apparaten kunnen derhalve ook gebruikt worden om HD-TV signalen weer te geven op displays bedoeld voor normale resolutie.
De flexibele opzet van de processors uit zich ook in de aansluitmogelijkheden: composiet, S-video, component, HDMI, DVI-A, DVI-D en RGBs op BNC zijn allemaal mogelijk op hetzelfde apparaat. Verder zijn er meerdere ingangen aanwezig en kent de processor per ingang nog vier preset-mogelijkheden voor de instellingen. BMB Elektronica in Veen is de Nederlandse vertegenwoordiging. (N.d.V.)

JVC
Wat in ons land maar niet wil lukken. Persberichten moeten wij van ver halen en niet zoals je zou verwachten van dichtbij. Ik neem aan dat je minder geïnteresseerd bent in hoofdtelefoontjes met MP3- faciliteit en ook niet in micro componenten of luidsprekers van deze in de opinie van consumenten toch zeer hoog ingeschaalde CE-fabrikant. JVC komt met zes DVD-receiver systemen waarbij in het duurste systeem een DVD-recorder zal huizen. Aan hi-res audioformaten geeft men bij JVC geen thuis. Op het gebied van beeld is het assortiment schier eindeloos. JVC heeft het allemaal en vaak zeer prijsvriendelijk. Op het gebied van projectors spelen de HD-ILA modellen een zeer prominente rol.

Lite-On
Deze relatieve nieuwkomer op de DVDrecordermarkt is van huis uit een goede bekende in de computerwereld. Lite-On staat zich er op voor toestellen te maken die eenvoudig in bediening zijn. Mooier kan haast niet.

Panasonic
Een enkel hoogtepunt dat tijdens de presentatie werd genoemd is de uitbreiding van het HD-televisieprogramma; in plasma en lcd zowel in lcd-achterwandprojectie als in DLP. Nieuws is vooral dat de ‘DIGA’ DVD-recorders nu ook +R en -RW lezen/schrijven kunnen. De samenwerking met Sonic Solutions heeft geresulteerd in de ontwikkeling van een authoring systeem voor Blu-ray. De als altijd indrukwekkende stand op de CES toonde het gehele assortiment van Panasonic. Een indrukwekkende company.

Philips - Pioneer - Samsung - Sharp

Philips
Het ‘grote’ nieuws bij Philips is het antwoord op mijn vraag hoe het nu zit met SA-CD. “Het is een feature op onze producten.” Een hele geruststelling... In een folder van een elektronica-keten uit Nederland las ik onlangs het volgende: “SACD: SACD is een digitale geluidsdrager waarbij de trilling van lucht digitaal opgeslagen is waardoor een veel fijnere weergave van het geluid mogelijk is.” Dat wist ik nog niet…


Echt nieuw is de clearLCD-technologie waarover hieronder te lezen is. Zeer Philips-waardig. In Las Vegas werd ook het ‘Wireless Music Center’ gepresenteerd. Wat kan je hiermee? Wel, zet je audio-CD’s om in MP3-files op de 40GB harde schijf (dat zijn dan 750 CD’s, oftewel je hele collectie en die van de familie erbij) en stuur de muziek naar maximaal vijf andere WMS-en elders in huis. Dezelfde of andere muziek, dat maakt niet uit; moet je er wel een receiver neerzetten natuurlijk.
De WACS700 is ook op je computer aan te sluiten zodat er ook van andere en gene zijde muziek extra opgeslagen kan worden.

Philips clearLCD
Het vaderlandse Philips pakte uit op een gebied dat tot haar specialiteiten behoort: beeld en introduceerde clearLCD.
In computerwereld is onder de fabrikanten van LCD-schermen een wedloop gaande wie de snelste schermen kan maken. Dat is namelijk nodig om bewegingsonscherpte, traditioneel een probleem bij LCD-schermen die bewegende beelden moeten weergeven, te verkleinen. Philips zocht het niet in verhoging van de snelheid van het scherm maar in een andere hoek: de achtergrondverlichting. Men ontwikkelde een lamp voor de achtergrondverlichting van LCD-schermen welke bijzonder snel aan- en uitgeschakeld kan worden, en een aanzienlijk hogere lichtopbrengst heeft dan gebruikelijk. De truc van het geheel zit in het feit dat de lamp niet continu het LCD-scherm aanlicht, maar steeds kortstondig als het scherm het complete beeld van een frame heeft opgebouwd. Het oog neemt daardoor alleen de compleet opgebouwde frames waar, en niet langer de periode waarin het frame wordt opgebouwd. Het feit dat de lamp met korte tussenpozen oplicht, wordt gecompenseerd door de hoge lichtopbrengst. En inderdaad: van veegeffecten was niets te zien en de lichtopbrengst was ruim voldoende. (N.d.V.)

Pioneer
Bij Pioneer is in de V.S. de aandacht altijd nogal sterk gericht op het auto-gebeuren; navigatie en vooral veel elektronica voor op of onder de hoedenplank. Loop je over de stand dan zie je dat Pioneer ook fantastische plaatjes neer kan zetten. Niet voor niets komen de plasma’s van Pioneer er internationaal zeer goed van af in testen; maar liefst vijf, oplopend van 43 tot 50 inch plasma-televisies in high definition resolutie met PureVision technologie en verder alle high-end beeldtechnieken die deze Japanse fabrikant in huis heeft. Ook op het gebied van optical storage blaast Pioneer een grote partij mee en zo is ook de Blu-ray technologie voorhanden. Niet verwacht had ik een personal player, weliswaar speciaal voor de Amerikaanse markt – want gekoppeld aan een satelliet radiostation – en die 128MB onder de kap herbergt. Op het vlak van weergave van allerlei  formaten staat Pioneer altijd vooraan; de nieuwe multi-speler heet DV-588A-S en speelt ook SA-CD en DVD-Audio af.

Samsung
Ongekroonde koning van de grote schermen is telkens weer de Koreaan Samsung: plasmascherm van 102 inch, lcd-paneel van 57 inch…

Sharp
Toch spant Sharp met een 65 inch lcdscherm de kroon in de AQUOS-lijn met HD-beeldresolutie. Op het terrein van achterwand projectie is Sharp eveneens actief.