Review: TEAC HA-P50 hoofdtelefoonversterker/dac

De huidige focus op de wereld van portable devices geeft mogelijkheden om accessoires en additionele apparatuur te leveren. TEAC annonceerde de HA-P50. Een portable headphone versterker en dac die geschikt is om digitale content, afkomstig van portable devices en computers, met hoge kwaliteit naar een hoofdtelefoon te sturen.

Muziekbeleving betekent voor de huidige generaties het afspelen van digitale content, afkomstig van een portable apparaat, via hoofdtelefoons. De grootschalige ontwikkeling is feitelijk begonnen met de uitvinding van de Walkman (Sony). Eerder in de geschiedenis betekende de komst van de transistorradio dat geluid in compacte vorm mee naar buiten kon worden genomen. Maar eigenlijk gaat geluid op buitenlocaties terug naar de jaren twintig van de vorige eeuw. Fabrikanten als HMV en Decca bouwden toen portable grammofoons voor 78-toeren platen met een veermotor. Posters en advertenties uit die tijd tonen stelletjes, die in de buitenlucht genoten van het portable geluid. Er waren zelfs in de jaren zeventig en tachtig portable grammofoons (bijvoorbeeld van Audio Technica). Daarmee was het mogelijk om in de trein of op een terras een echte elpee af te spelen via hoofdtelefoons.

Het verschil tussen de huidige geluidsbeleving en deze vroegere voorbeelden is dat de geluidskwaliteit substantieel is afgenomen. De betere Walkmans uit die jaren (bijvoorbeeld Sony WM-D6C) bieden superieure geluidskwaliteit in vergelijking met al die Apple en Android telefoontjes met mp3-bestanden en weggooi-hoofdtelefoontjes. Aan de andere kant zie je momenteel dat consumenten vaak grotere en betere hoofdtelefoons aanschaffen en dat een aantal portable devices mogelijkheden biedt om bestanden in hogere resolutie op te slaan en soms ook af te spelen. Toch is het audiosysteem van portable telefoons natuurlijk niet in eerste instantie ontwikkeld om hoge kwaliteit muziek weer te geven. Het is bedoeld voor communicatie en er is in een telefoontje weinig ruimte om de voor audio benodigde betere chipsets te monteren. Dat biedt allerlei mogelijkheden voor aftermarkt producten, zoals de TEAC HA-P50.

'Eigenlijk een soort high-end versterker, maar dan in miniatuur'
De TEAC HA-P50 is een portable hoofdtelefoonversterker die bedoeld is om aangesloten te worden op portable devices en computers. Omdat er een optische ingang aanwezig is, kan in principe elk digitaal apparaat met optical-out voorzien worden van een wellicht betere digitaal/analoog conversie en versterking naar hoofdtelefoon niveau. Het is opvallend dat deze TEAC zeer luxe is gebouwd. Volledig gemaakt uit metaal in twee tinten grijs en met een echte robuuste volumeknop, in plaats van al die vervelende touchscreens. De uitstekende zijpanelen beschermen de volumeregelaar en aangesloten connectors. Eigenlijk een soort high-end versterker, maar dan in miniatuur. Daarmee is de TEAC mechanisch bestand tegen ruige omgangsvormen. Aan de andere kant is de TEAC krasgevoelig. Zo'n fraai apparaat vraagt dan ook om een vorm van bescherming. TEAC levert standaard 'rubber fixing straps' om het apparaat aan een Android of iPhone vast te zetten. De praktijk zal zijn dat dit apparaat leeft in backpackers-tassen, dashboard storage en achteloos in damestasjes wordt gesmeten. Daar zijn keiharde aanvaringen met lippenstiften, haarborstels en de hele bliksemse toolkit, die een niet al te compromitterende openbare verschijning nog enigszins faciliteren, schering en inslag. De toegevoegde waarde van deze TEAC is natuurlijk dat je als datingmateriaal serieus wordt genomen, als je in de trein of op een andere fysieke social site toevallig door een audiofiel wordt gespot. Je straalt naar de wereld uit dat je geluidskwaliteit serieus neemt.

Het andere voordeel is dat zo'n TEAC een aanzienlijk betere geluidskwaliteit biedt dan wat al die moderne telefoontjes doen. Om het simpel uit te leggen: de Android, iOS, Mac en PC devices en andere digitale afspeelapparatuur (cd, dvd, Blu-ray) dienen, bij gebruik van de TEAC, alleen maar als opslagplaats voor digitale audiobestanden of als device dat digitale audio streamed vanaf extern. In de TEAC wordt het digitale signaal omgezet in analoog en doorgezet naar een hoofdtelefoonversterker van hoge kwaliteit. Het is ook nog mogelijk om een analoog signaal toe te voeren aan de TEAC. De optische ingang (optical mini jack) dubbelt als analoge ingang. Een analoge bron kan dan voorzien worden van een hoge kwaliteit hoofdtelefoonversterker. Technisch gesproken heeft de HA-P50 de bekende Burr Brown PCM5102 converter aan boord en een hoofdtelefoonversterker die headphones met een impedantie tussen 8 Ohm en 600 Ohm aan kan sturen. Het frequentiebereik is dan 10 - 100.000Hz. De oordoppen dienen voorzien te zijn van een 3.5mm minijack. De maximale digitale 'kwaliteit' is 24-bit/96kHz, maar deze is niet in combinatie met alle portable apparatuur haalbaar. De TEAC heeft een Li-ion accu aan boord die acht uur stroom levert na via de USB-A ingang (kabel is bijgeleverd) opgeladen te zijn. Deze accu is eventueel vervangbaar. TEAC levert optioneel de USB compatible mains adapter PS P515U.

Luisteren

Het is zinvol, alvorens de HA-P50 aan te schaffen, om uit te zoeken wat er allemaal nodig is en welke mogelijkheden tot afspelen in combinatie met externe devices aanwezig zijn. Via USB input 1 kunnen PC's aangesloten worden (Windows en Macintosh). De TEAC HR Audio Player moet dan geïnstalleerd worden (voor iMac en Windows beschikbaar op http://teac-global.com). Met die software kunnen hi-rez bestanden afgespeeld worden (24-bit/96kHz). Voor de duidelijkheid: de HA-P50 is niet compatible met DSD. Daarvoor zijn andere TEAC-modellen beschikbaar, zoals de UD-501.

Operating systems die compatible zijn: Vista, 7, 8, 8.1, OS X 10.6.4 of later (Snow Leopard), OS X Lion 10.7, OS X Mountain Lion 10.8 en OS X Mavericks 10.9. Op USB input 2 kunnen (het liefst met de originele Apple cables) aangesloten worden: iPhone 5s, 5c en 5, iPad Retina (vierde generatie), iPad Air, mini en mini Retina, iPod Touch (5egen) en iPod Nano (7e gen). Ook Android devices kunnen aangesloten worden (AOA2.0-compatible Android handsets). Bij iPod en Android devices is de maximale resolutie 16bit/44.1kHz. Bij iOS devices (iPhone en iPad) is dat 24bit/96kHz, mits de TEAC HR Audio Player for iOS aanwezig is. Die is ook beschikbaar op de eerder genoemde TEAC-site.

De kwaliteit van deze TEAC kan makkelijk teniet worden gedaan door de toepassing van een stelletje kwalitatief ondermaatse hoofdtelefoons. Het is nog steeds zo dat de kwalitatieve top gevormd wordt door de klassieke merken zoals AKG, Sennheiser, Beyer Dynamic, Ultrasone, Audio Technica, Sony en Yamaha. Vaak iets duurder, misschien saai, maar de hele pro-wereld gebruikt niet voor niets deze merken. Tegenwoordig is het helemaal niet ongebruikelijk om met oversized headphones in het openbaar te verschijnen. Je wordt niet meer meteen opgepakt. Bijkomend voordeel is dat je je nog beter af kunt sluiten voor de communicatie met mede aardbewoners. De grotere diafragma's van gesloten studio-hoofdtelefoons kunnen aanzienlijk bijdragen tot een kwalitatieve geluidsbeleving op topniveau. Wel even het overige verkeer in de gaten houden graag. Let in ieder geval op de aanwezigheid van een 3.5mm jack en/of een adapter om naar dit formaat te converteren. Hoewel mp3-bestanden kwalitatief ook zullen profiteren van de toegevoegde waarde van de TEAC, is dit formaat ondermaats, volstrekt verouderd en geen goed argument om de HA-P50 aan te schaffen. De TEAC toont bovenal haar toegevoegde waarde indien de verzameling digitale bestanden op de iOS, PC of iMac minimaal van cd-kwaliteit is (16 bit/44.1kHz).

De software voor PC werd van de TEAC-site gedownload. In de homepage van deze site staat links onderin een gedeelte dat heet 'downloads'. Daar kunnen de updates voor de HA-P50 worden gevonden en de software voor de iOS, Windows en iMac machines. Bij de gewone productinformatie op de TEAC-site is alleen de tech-brochure van de HA-P50 te vinden. De TEAC HR Audio player werd geïnstalleerd op een van de IBM-servers waar in virtual mode een Windows 7 omgeving beschikbaar is. De TEAC audio player biedt een heel simpele interface. Wel van te voren de driver aanklikken bij de 'configure-tab'. TEAC adviseert om eerst de USB-connectie met de computer te maken en dan pas de software te starten. Vanaf een van de RAID-5 NAS-storage devices haalt de audio player hi-rez data op en stuurt deze door naar de HA-P50. Er werd naar 24bit/96kHz materiaal geluisterd, afgelopen zomer opgenomen in het kader van North Sea Jazz. Dat klinkt via de HA-P50 zeer goed. Dynamisch, ruisvrij, zuiver en met een realistische weergave van klank. Veel beter dan via de standaard hoofdtelefoonaansluiting van de meeste portable devices.

Er werd ook geluisterd naar een Android-toestel (Samsung Galaxy S4). Voor Android is geen app beschikbaar en ook niet nodig. Het schijnt dat er een second supplier is die een app maakt voor de TEAC op Android. Zelfs met mp3-files op de Galaxy is het verschil schrikbarend groot. Rechtstreeks naar de hoofdtelefoon vanaf de Galaxy klinkt het geluid dun, uitgebeten, allesbehalve homogeen en met dun en zwabberend laag. Via de TEAC wordt het geluid homogeen, klankmatig rijk en met een strak laag. Wel vreemd dat de HA-P50 tijdens het afspelen bezig was om de Galaxy op te laden.

Conclusie
De TEAC HA-P50 Headphone Amplifier/DAC is een portable en zeer luxe add-on voor portable devices. Het apparaat vervangt de digitaal/analoog converter en analoge hoofdtelefoonversterker in Android en iOS-toestellen, alsmede het standaard-geluidssysteem in PC’s en iMacs. Die apparaten krijgen feitelijk alleen de functie van streamer of storage-medium voor audiobestanden. Op iOS-platforms, PC’s en de iMac kunnen dat bestanden zijn tot en met 24bit/96kHz. De HA-P50 accepteert ook digitale content via een optische verbinding en in analoge vorm. Daarmee kan digitaal geluid gehaald worden van cd-spelers, dvd- en Blu-ray machines, alsmede geluid in analoge vorm van systemen zoals traditionele Walkmans, cassetterecorders, open reels en tuners. Een aantal van die apparaten krijgen dan een hoofdtelefoon-mogelijkheid van hoge kwaliteit en voor oudere digitale apparatuur kunnen de converters in de TEAC een geluidsmatige upgrade betekenen. Het maximale resultaat is te behalen door een hoofdtelefoon aan te sluiten van topkwaliteit. Het geluid van de HA-P50 is zeer goed. De verbetering ten opzichte van het ingebouwde geluidssysteem in iOS- en Android-toestellen is schrikbarend groot. Dus een geweldig hebbeding, met toegevoegde geluidstechnische waarde om het resterende vakantiebudget in te steken.

HiFi.nl plus- en minpunten

+ Degelijk gebouwd
+ Fraai design
+ Superieure geluidskwaliteit

- Gevoelig voor beschadigingen
- Beschermhoesje ontbreekt 

TEAC HA-P50: € 349,-

TEAC, www.teac.nl