Peter Thomas is PMC

Een recent bezoek voor Music Emotion aan PMC Loudspeakers in het Engelse plaatsje Luton gaf ruimte tot het bekijken van de fabriek, ruiken aan de productie, veel luisteren naar PMC luidsprekers en daar tussendoor het interviewen van de oprichter van PMC.

Peter Thomas is een bescheiden mens; hij houdt zich bezig met zijn producten en de dagelijkse besognes van het bedrijf. Het commerciële deel laat hij over aan managing director Miles Roberts en anderen. Peter is wars van overdrijving, uiterlijk vertoon, staat open voor opinies en is vooral bezig met het maken van luidsprekersystemen die wereldwijd in de beste studio`s staan opgesteld.

Uit Music Emotion - September 2011

De hoeveelheid cd`s, lp`s en films van topkwaliteit, die zijn gemasterd op PMC, is veel teveel om te noemen. Bovendien vermelden de PR-mensen van PMC dat graag op hun website.

Om toch iets te noemen: Stevie Wonder en Prince draaien thuis in hun privé studio met PMC. Omdat ze willen werken met het beste systeem.

Peter, wat is het begin geweest van PMC Loudspeakers (Professional Monitor Company)?

Wel, ik was als leidinggevende werkzaam bij de BBC en hield mij bezig met weergavesystemen. In die functie bracht ik bezoeken aan heel veel Engelse luidsprekerfabrikanten om systemen voor de BBC te selecteren of bedrijven te kiezen die in licentie BBC-ontwerpen maakten. Ik zag heel wat kaf onder het koren en met een (helaas overleden) partner besloten we, dat wijzelf betere luidsprekers konden vervaardigen.

De BBC had behoefte aan een groot systeem en wij boden dat aan. Op het moment dat de BBC besloot met ons in zee te gaan, verloor ik mijn baan daar. De keuze was: werknemer of leverancier. Ik koos voor leverancier. Een enorm risico, want onze gehele orderportefeuille bestond uit vier te leveren luidsprekers. Met een vrouw, kinderen en een hypotheek was het zaak om snel meer orders binnen te halen.

Je eerste systeem was al een transmissionline. Elk systeem dat volgde, is gemaakt volgens hetzelfde principe, zelfs een kleine monitor op een stand. Waarom die keuze?

Ik heb destijds grote bewondering gehad voor twee merken: IMF vanwege de laagweergave in de grote transmissionline weergevers en voor Quad vanwege de elektrostaten. Ik zag en hoorde ook in beiden de beperkingen en wilde het laag van IMF en het midden/hoog van Quad combineren in één enkel systeem. De transmissionline zorgt voor een symmetrische belasting van de woofer, dat wil zeggen dat de lucht vóór de luidspreker de conusbeweging net zo beïnvloedt als de line achter de conus. Door die symmetrische belasting is de vervorming erg laag, mits de line goed is gedempt. Omdat de line voor de laagste frequenties werkt als een quarterwave hoorn, steunt de line de output van de woofer en zorgt dat lagere frequenties met meer volume kunnen worden weergegeven dan te realiseren valt in een gesloten systeem of een basreflex. De line maakt het frequentiebereik naar onderen groter.

Maar een transmissielijn, zeker de oudere types, hadden de naam sloom en wollig te zijn. Een PMC luidspreker heeft dat niet. Hoe loste je dat op?

Het trage van een transmissionline komt voort het uit het niet goed dempen van de line. Populair was destijds het gebruik van Bailey Long Hair wol, dat lastig te verwerken was en bovendien steeds meer inzakte en zo de werking verloor. In de line moet het kantelpunt tussen accentueren van de lage tonen en het dempen liggen rond 80 tot 90 Hertz. Oude transmissionlines dempten pas bij 200 Hertz of hoger. Met als gevolg dat er een echo effect ontstond in het laag dat na-ijlde en vervormde. Wij gebruiken geen wol in onze Advanced Transmisson Line, maar een schuimstof die stabiel blijft. Foam dat wij kunnen kopen van een matrassenfabrikant. Hij maakt dat speciaal voor ons in diverse dichtheden en met diverse vormen en oppervlakten. In de lines passen we op de juiste plaats het juiste materiaal toe. Iets dat proefondervindelijk wordt vastgesteld.

Dat kost tijd en geld. Het maakt de fabricage duur. Aan de pluszijde winnen we ongelofelijk in het onderdrukken van vervorming en dat is voor mij persoonlijk het meest belangrijk. Bijkomend voordeel: een transmissionline laat zich eenvoudig plaatsen en de interactie met de meeste kamers is beter en gelijkmatiger dan die van basreflex-systemen. Waarom dat zo is weet ik niet, maar we constateren het wel.

Professionele markt

Een PMC luidspreker is sowieso niet goedkoop, afgezet tegen andere merken.

Het gaat ons niet om de prijs, het gaat ons om kwaliteit. Onze oorsprong is de professionele markt. Daar verwacht men, neem de BBC als voorbeeld, dat elke geleverde luidspreker van een bepaald type exact zo klinkt als nummer twee, drie, vier enzovoort. Toleranties moeten heel klein zijn. Een unit die kapot gaat moet één op één te vervangen zijn, ook na jaren.

Elke component wordt hier getest, elk halffabricaat wordt getest, elke luidspreker wordt kort beluisterd voordat hij de doos in gaat. Zaken die allemaal geld kosten. Vanwege de kwaliteitseisen is elke PMC handgemaakt in ons eigen bedrijf. Niet elders bij toeleveranciers. Daar komt nog bij dat een transmissionline lastig te bouwen is. Als wij een product ter beoordeling aanbieden, kunnen we eenvoudig putten uit de voorraad. Wij hoeven een product niet te tunen en te tweaken zodat we een goede pers krijgen, om daarna de toleranties weer uit het oog te verliezen.

Ik heb inderdaad gezien dat zelfs elke weerstand, spoel en condensator al is gemeten vóór hij op het filter gaat. Bovendien is een garantietermijn van 20 jaar geen sinecure. Wat de klant niet direct in de prijs kan zien, zit in de luidspreker verborgen.

Inderdaad. De binnenkant telt voor PMC het meeste. Toch zijn we zuinig met geld. Als je onze fi lters bekijkt, tref je daar Solen condensatoren en bipolaire elco’s aan. Die elco’s zitten op plaatsen waar ze geen kwaad kunnen. Natuurlijk kan ik daar ook Solen plaatsen, maar het heeft geen zin. De vijf pond die ik bespaar, kan ik bijvoorbeeld gebruiken voor een iets betere tweeter. Dat levert direct winst op tijdens het luisteren. Iets anders is het positioneren van onderdelen op de printplaat. Dat is van wezenlijk belang. Een condensator een kwartslag draaien qua positie kan het geluid maken of breken. Zaken die niet te meten zijn; dat stellen we vast op gehoor. Dat kost tijd, dus geld. Daar geef ik het ook liever aan uit dan aan een dure condensator op een zinloze plaats.

Consumentenmarkt

Ik merk dat PMC zich meer en meer op de consumentenmarkt aan het richten is. Een goed voorbeeld is de fact.- serie en de Twenty Serie. Waarom die omslag en hoe verhouden zich de producten?

De studiowereld krimpt en dat merken wij ook. Er is minder geld beschikbaar, producties moeten sneller klaar en de geluidskwaliteit gaat omlaag. Wij hebben altijd al aan consumenten geleverd, maar doen dat nu nadrukkelijker. De fact. is een goed voorbeeld. De vorm moest anders, huiskamervriendelijker. Het heeft lang geduurd voordat men mij daarvan had doordrongen, daarna moesten marketing en sales nog lang wachten tot er een gereed product stond. Want het is en blijft een PMC. In een andere jas.

Onze andere types profiteerden van de R&D, met name als het gaat om de tweeter. De consumentenproducten geven een breder stereobeeld, een veel grotere hotspot en zijn iets vriendelijker getuned in het hoog dan de pro-speakers die alleen leverbaar zijn in een Plus-versie een niet in een i-serie. Ook dat heeft weer te maken met de pro-wereld die wil kunnen vasthouden aan haar standaarden. Dus er is geen sprake van een omslag, eerder een uitbreiding van de bestaande range.

PMC is beroemd vanwege de dome-middentoner. Wat is daar zo bijzonder aan?
De dome maken we uit linnen, dat bedekt wordt met een coating die nooit helemaal uithardt, die altijd een beetje plakkerig aanvoelt. Een voordeel van de dome is de vorm: gelijk aan die van de tweeter. Dat geeft een vlakke respons en een goed afstraalgedrag. Een nog groter voordeel is de grote spreekspoel. Die kan veel meer warmte aan en dus hogere vermogens. De grote magneet maakt hem effi ciënt (94 dB). De unit maken we hier in de fabriek met de hand.

Onlangs verschenen de Signature series. Kun je daar iets meer over zeggen?
De Signature onderscheidt zich uitwendig door de luxere soort fi neer. Inwendig is het fi lter aangepast en voorzien van kostbaarder onderdelen. De demping is geoptimaliseerd. Het afstraalgedrag is meer rechtuit en minder naar boven gericht. De middentonen zijn daardoor meer aanwezig, dichter bij de luisteraar, beter in balans en toch met het typische PMC-karakter.

Dingen die we leerden tijdens de ontwikkeling van de fact. Een Signature is wezenlijk anders dan een gewone versie, het is niet alleen cosmetisch een andere luidspreker.

Je noemt specifiek het afstraalgedrag?
Ja, dat moet zowel horizontaal als verticaal in orde zijn. Het is ontoelaatbaar dat een mastering engineer in een studio ineens een ander klankbeeld heeft als hij even opstaat. Om dat te bereiken passen we 24 dB filters toe in alle systemen. Het is onmogelijk om een goed afstraalgedrag te krijgen met minder steile filters. Althans, mij lukt het niet. In de pro series is de luisterpositie bekend, achter de mengtafel, vandaar de iets andere tweeter. In de huiskamer willen we juist dat op veel plaatsen het geluid min of meer gelijk is. Echter: in beide gevallen voldoet een PMC aan onze eisen voor een vlakke off-axis respons. De dome laten we op 3,8 kHz met de tweeter kruisen. Dat is het meest optimale punt, hebben we geleerd. Voor andere units liggen die frequenties vaak anders.

Wat maakt een PMC anders dan een willekeurige andere luidspreker?
Ik ben PMC begonnen omdat ik in de BBC-tijd al tegen beperkingen aanliep. Luidsprekers waren zeer neutraal maar saai. Of juist heel levendig maar gekleurd. Of overmatig gedempt met als gevolg: verlies van microdetails. Ik wilde alle positieve eigenschappen combineren zonder negatieve zaken voor lief te moeten nemen. Een nooit eindigende zoektocht, want de onderzoeker in mij blijft verbeteren. Toch moet ik op een punt besluiten dat het genoeg is en dat we in productie gaan. Maar dat punt is er pas, als ik een luidspreker kan leveren die de naam PMC waardig is. Ongeacht de prijs, ongeacht de afmeting of complexiteit. Mijn streven is een luidsprekermerk op de markt te houden waarvan wordt gezegd, dat de weergave natuurgetrouw is. Waarmee de professional kan werken en dat hem alles laat horen. Waarmee de consument van muziek kan genieten. Zo neutraal mogelijk, tegelijk levendig. Gezien de vele klanten slagen we daar kennelijk in. We hebben een behoorlijke reputatie bereikt met hard werken, daar zijn we zuinig op. Daar is iedereen binnen PMC trots op. Het gros van het personeel werkt hier al langer dan tien jaar in vaste dienst. We zijn een team dat elkaar aanvult en van elkaar leert.

Een laatste vraag: wat zullen we in de toekomst van PMC gaan zien?
In ieder geval een uitbreiding van het aanbod aan types. Meer fact.-luidsprekers, tevens een uitbreiding in de PMC sfeer en de pro markt. Zoals actieve systemen met digitale filters. Wat zal blijven is het met de hand bouwen van luidsprekers, de productie zal in Engeland blijven, de Advanced Transmission Line zal steeds toegepast worden en we zullen onze hoge kwaliteitsstandaard handhaven. Verder ben ik een onderzoeker, ik bewonder bijvoorbeeld bandtweeters maar kan niet werken met hun afstraalgedrag. Wie weet kom ik daar met een oplossing voor. Zo lang we met plezier kunnen werken, zal PMC bestaan. Steeds een stap voorwaarts, met dank aan onze klanten in meer dan twintig landen voor hun vertrouwen in het product van PMC en hun waardering.

Metropolis Studio’s
PMC is in veel studio’s wereldwijd de huisleverancier voor monitorsystemen. In Nederland mogen onder meer de Wisseloord studio’s tot de clientèle worden gerekend. Omdat ik voor het interview in Luton ben, verplaatsen we ons de volgende dag naar Londen waar we met eigen ogen kunnen aanschouwen hoe men PMC-systemen inzet. We brengen een bezoek aan de Metropolis Studio’s. De waardering van de aanwezige mastering engineers voor PMC bleek groot. Systemen werken daar al vanaf 1993 dag in dag uit. Een paar demo’s op de grote BB5 actieve luidsprekers, in surround en stereo, waren meer dan indrukwekkend. Op de vraag aan Metropolis Technology Development Manager Crispin Murray en Mastering Engineer Miles Showell waarom toch bij kleinere systemen is gekozen voor een ander merk dan PMC kwam een niet verrassend antwoord: “Als we een kleinere PMC zouden kiezen dan hebben we weer dezelfde klankbalans. Net alsof we een grote BB5 zacht laten spelen. We moeten wel eens iets terugluisteren op een ander merk luidspreker. PMC is ons gereedschap, op een ander systeem luisteren we alleen of het resultaat ook op mindere luidsprekers acceptabel blijft.”