Review: Electrocompaniet ECI 6DX
In een snel veranderende wereld waar gadgets een levensduur hebben van maanden is het heerlijk opnieuw kennis te maken met een merk dat standvastig produceert in eenzelfde vorm als jaren geleden. Zodat de herkenbaarheid groot is en je als het ware in een warm nest terechtkomt.
Het Noorse merk Electrocompaniet kenmerkt zich al jaren door gebruik te maken van een doorzichtig acryl frontplaat met daarachter op zwart metaal aangebracht de opschriften en de LED’s of displays. Waarbij de toetsen goudkleurig zijn uitgevoerd en haast verzonken zijn in de frontplaat. Het is niet alleen de jas die gelijk is gebleven, het is bovendien de kwaliteit binnen de behuizing die respect afdwingt en zorgt dat Electrocompaniet standvastig een speler van formaat blijft. De uitnodiging om de gloednieuwe ECI 6DX versterker/DAC/streamer aan de tand te mogen voelen werd daarom met beide handen aangegrepen.
Electrocompaniet ECI 6DX: niet helemaal nieuw
Helemaal nieuw is het apparaat niet zullen de kenners van Electrocompaniet opmerken, het versterker deel en de ingebouwde DAC kennen we al van een eerdere versie, wel nieuw is het streamer gedeelte die een rechtstreeks derivaat is van de Electrocompaniet EC Living lijn, een modulair audio/video systeem met de focus op geluid- en beeldkwaliteit verpakt in een trendy design. Dat maakt het mogelijk dat de ECI 6DX zowel stand-alone kan werken, maar ook onderdeel kan zijn van een Multi-room audio en videosysteem.
De streamer opent voor de versterker en de ingebouwde DAC de wereld naar onder meer Tidal, Qobuz en Spotify, laat u radio luisteren naar elk station dat via internet zijn uitzendingen verzorgt, ontsluit uw eigen muziekbibliotheek opgeslagen op een NAS via UPnP en DNLA, speelt vanaf een USB-stick of harde schijf of staat Airplay toe. Te besturen via precies dezelfde en volledig binnen Electrocompaniet ontwikkelde App als andere EC Living apparaten. Af te spelen formaten zijn: WAV, MP3, AAC+, Vorbis, AC3, DTS, ALAC, FLAC, APE, WMA, tot aan 192kHZ/24bit en DSD tot DSD 128 (5.6 MHz). Daartoe is de streamer voorzien van WiFi en USB, maar het liefst zie ik een kabel verdwijnen in de Gigabit Ethernet poort aan de achterzijde.
Uiteraard is er een directe koppeling tussen de streamer module en de DAC, al is de DAC tevens voor andere apparaten te gebruiken middels een tweetal coaxiale S/PDIF aansluitingen, twee Toslink busjes en een USB poort. Geschikt voor 24-bit streams tot aan een sample rate van 96kHz voor Toslink en 192kHz voor coax en USB. Electrocompaniet vertelt u niet welke DAC chips zij toepassen, vertelt evenmin hoe de versterker precies is opgebouwd. In tegenstelling tot andere merken die soms tot in finesses ingaan op gebruikte componenten. Electrocompaniet heeft dat nooit gedaan en misschien is het wel heel terecht dat zij uitgaan van luisteren naar het product in plaats van vooroordelen creëren binnen groepen van (zogenaamde) kenners.
Electrocompaniet ECI 6DX: andere apparaten
Wat Electrocompaniet wel loslaat zijn de specificaties voor het aansluiten van andere apparaten. De voorversterker ingangen worden afgesloten op 47 kOhm en kunnen maximaal 10 Volt aan. De versterking is 0 dB op de gebalanceerde ingangen. Het vermogen aan de uitgang van de ECI 6DX is tweemaal 125 Watt aan 8 Ohm, oplopend tot tweemaal 370 Watt aan 2 Ohm. Waarbij een stroompiek geleverd kan worden tot 100A. Het frequentiebereik is 1 Hz tot 150 kHz met een totale gain van 31 dB van de eindversterker. Voor de Home Theater aansluiting is 1 Volt voldoende voor een maximale uitsturing. Voor het leveren van dat forse vermogen is een flinke transformator nodig en voldoende koelmateriaal, als gevolg waarvan het 465 mm brede apparaat 20 kg weegt.
Aansluitingen zijn er genoeg te vinden op de achterzijde. Naast eerdergenoemde digitale bussen, USB poorten en ethernet mogelijkheden zijn er op de achterzijde gebalanceerde (XLR) en ongebalanceerde (RCA) aansluitingen voor een cd-speler en kan via RCA een tuner en een HT apparaat worden gebruikt. Er zijn wederom gebalanceerde en ongebalanceerde uitgangen voor het aansluiten van bijvoorbeeld een extra eindversterker.
De luidspreker aansluitingen zijn enkelvoudig uitgevoerd en geschikt voor blank draad, banaanstekers en spades. Tenslotte vinden we een RS232 bus voor besturing via home automation, 12 Volt triggers en de aansluiting voor de netspanning. De voorzijde toont links een grote display waarop de gekozen bron te zien is. Overige informatie, zoals netwerkgegevens, plaats van de muziekbibliotheek en account informatie over muziekleveranciers vind u in de App. Twee LED’s geven statusmeldingen zoals het indexeren van de muziekbibliotheek en foutmeldingen, een blauwe LED geeft de stand van het volume weer. Midden onderaan zit de aan/uitschakelaar.
Rechts een viertal druktoetsen. Boven en onder voor het regelen van het volume, rechts en links voor de bronkeuze, echter toegang tot de streamer moet u kiezen vanuit de App. Omgekeerd kunt u daarmee uit alle bronnen kiezen, toch blijft de afstandsbediening noodzakelijk om op afstand het volume naar wens aan te passen.
Electrocompaniet ECI 6DX: opstelling en meer
Om met de ECI 6DX te werken maak ik gebruik van muziekbestanden op mijn NAS, verbonden met Gigabit switches en AudioQuest ethernetkabels aan de Electrocompaniet. Als tegenhanger van de ingebouwde streamer en DAC staat een Bluesound Node 2 ter beschikking, digitaal aangesloten op de S/PDIF RCA ingang of alternatief werkend via een NAD M51 DAC aangesloten op de gebalanceerde cd-ingang van de ECI 6DX. De luidsprekers zijn een paar Harbeth P3ESR op TonTräger stands en aangesloten met Simply Audio kabels.
De Harbeth heeft een erg laag rendement, maar dat is geen enkel obstakel voor de krachtige ECI 6DX blijkt in de praktijk. De App werkt op een iPad Air en lijkt nog niet helemaal stabiel, af en toe sluit de App onverwacht af. De setup procedure is netjes gevolgd volgens de handleiding. Punt van aandacht is het ontbreken van de mogelijkheid een wachtwoord en usernaam op te geven via de App aan de NAS, u zult uw NAS open moeten zetten voor gastgebruik zonder wachtwoord. Iets wat niet te vinden is in de voor beginners best summiere handleiding. Het indexeren van alle muziek op de NAS (19.000 files) kost de nodige tijd en later toegevoegde nieuwe muziek werd niet herkend zonder een totale nieuwe scan uit te voeren. Een account voor Tidal is probleemloos met regelmaat gebruikt en ook internetradio was een bron die bijna dagelijks zonder enige hapering heeft staan spelen.
Electrocompaniet ECI 6DX: het werkt
Het feit dat de Electrocompaniet ECI 6DX ook verkrijgbaar is als ECI 6D, waarbij de streamer niet is ingebouwd, maakt dat ik de versterker/DAC en de versterker/DAC/streamer combinaties kan beschouwen als verschillende entiteiten. Het gebruik van een externe DAC aan de ECI 6DX heeft nauwelijks zin, of u moet kunnen beschikken over een absoluut top apparaat. Mijn ervaring is dat de DAC in de Electrocompaniet gerust kan worden vergeleken met DAC’s die los tot ongeveer 2.000 euro gaan kosten. In meerdere luistersessies is geprobeerd de meerwaarde van een losse DAC te vinden, maar mij is dat niet gelukt. Vandaar dat er of muziek via de digitaal aangesloten Node 2 speelde of via de interne Electrocompaniet streamer.
Ook hierbij geldt dat de keuze tussen een losse streamer of die in de ECI eerder te maken heeft met de gebruiksvriendelijkheid van de App en de software dan dat ik wezenlijke verschillen kan ontdekken in geluidskwaliteit. Gebruikt zijn zowel geripte cd-bestanden als high resolution files, de eerste vrijwel zonder uitzondering in FLAC formaat, gedownloade files kunnen ook WAV, ALAC of MQA zijn. To be honest, DSD en USB zijn gedurende het luisteren niet aan de orde gekomen, ik ben wars van gebruik van computers voor het opslaan en afspelen van muziek, voornamelijk vanwege het feit dat software op de computer en drivers grote verschillen kunnen geven en mij daardoor geen duidelijk beeld geven of de kwaliteit op de computer zit of in de DAC. Het volstaat mij om aan te geven dat het werkt op de Electrocompaniet. Waarna ik snel terugkeer naar waar het allemaal om gaat: “de muziek”.
Electrocompaniet ECI 6DX: luisteren
Mooie muziek wordt gemaakt door de Belgische zangeres Micheline van Hautem op haar album ‘Crème de la crème’. Ik speel onder meer haar Franse vertaling van Zeg mij dat het niet zo is met akoestische begeleiding in alle eenvoud neergezet. Haar stem geeft alle intonaties weer via de Electrocompaniet, maar dat is niet het belangrijkste, het gaat om de sfeer die de versterker zo mooi weet te scheppen.
Warme tonen uit de gitaar die duidelijk lager gepositioneerd is ten opzichte van de juiste hoogte van de stem. Heel zuiver en heel mooi in een weergave waar ik niets op aan te merken heb. Want ondanks de paar getokkelde instrumenten en de solostem laat de versterker horen hoe veel kracht er in verscholen zit, zodat de weergave volwassen is. In het verlengde van Van Hautem kan Carla Bruni mooi haar titeltrack van de cd ‘Quelqu’un m’a dit’ laten horen. Een meer hijgende manier van zingen afgezet tegen orkest geeft opnieuw de stem de ruimte en laat de instrumenten naar achteren neerzetten. Muziek en stemmen dringen zich niet op, ze blijven tot net voor de luidsprekers komen en daarna worden ze steeds verder naar achteren geplaatst.
Hoewel ik Mark Knopfler niet beschouw als een groot zanger is hij op een cd als ‘All the roadrunning’ best verdienstelijk. De intro van This is us staat kamerbreed in de ruimte en de speakers verdwijnen volledig uit het beeld. Met een stevig ritme dat aanzet tot meebewegen op de maat. Mannen of vrouwenstemmen, tot nu toe geven ze beiden geen enkel probleem in de weergave.
Electrocompaniet ECI 6DX: conclusie
Noorse jazz van het Tingvall Trio speelt met een gemak waarin opnieuw de kracht van de versterker in te herkennen is. Mijn Harbeth luidsprekers hebben een gering rendement dus de ECI 6DX moet er flink aan trekken voor een hoog geluidniveau maar geeft geen krimp. Juist een hoogwaardige opname als Beat, met daarin een flinke dynamiek kan een beperking aan het licht brengen, niet met deze versterker die van hoog tot laag nergens vast gaat lopen. Bekkens hebben een mooie, langzaam uitstervende klank, eigenlijk is het hele spectrum van het slagwerk prachtig aanwezig en in de ruimte neergezet.
Bas vormt de drager voor de piano en ook die zit zelf vol met details. De piano heeft een mooie natuurlijke klank en het formaat van de piano komt overeen met de realiteit. Het trio zet op ‘Spksteg’ (geen spelfout) een portie energie in de kamer waar menigeen een puntje aan kan zuigen. Energie die op een minder systeem al snel tot irritatie zal leiden, niet met de Electrocompaniet, die fungeert als doorgeefluik zonder toe te voegen of weg te halen. Van een trio naar een band en in dit geval die van Dick Hyman ‘From the age of swing’. Een mooie high resolution opname van Reference Recordings waarop de akoestiek van de opnameruimte heel mooi is weergegeven en daarmee een enorm ruimtelijk beeld schept. Oude sferen herleven met de blazerssectie, het sterk aanwezige slagwerk, de geplukte bas en de snel gespeelde piano.
Electrocompaniet ECI 6DX: loepzuiver
Gevonden in Frankrijk is het jonge viool talent Camille Berthollet. Zij heeft een cd gemaakt met zowel klassiek als andere muziek, soms speciaal omgezet naar viool. Haar ‘Prodigies’ begint met een snel werk van Vivaldi waarin meteen haar gedrevenheid en jeugd te herkennen is. Loepzuiver gespeeld door haar en het grote orkest dat achter haar zit. Weer laat de Electrocompaniet mij genieten van de ruimtelijkheid die ervoor zorgt dat op de juiste afstand van de luisteraar een compleet beeld wordt herschapen.
Eén van die eigenschappen waarin deze versterker/DAC/streamer hoog scoort. Tonaal is er niets mis met de weergave, die zuiver, snel en puntig is, een terugkerend gevoel van wat de Engelsen aanduiden als PRaT (Pace, Rhythm and Timing) is er ook met klassieke muziek en blijft niet beperkt tot pop of jazz. Een heel belangrijke eigenschap wederom die zorgt voor betrokkenheid bij de muziek en die de aandacht vast blijft houden bij het spel van de musici. Tel daarbij op dat de lage tonen van de bassen en de cello’s recht overeind blijven staan en mooi gedetailleerd worden en u begrijpt als lezer dat ik hier blij van kan worden. Op de ECI 6DX valt als versterker weinig tot niets aan te merken, op de ingebouwde DAC evenmin en de kwaliteit van de streamer is ook dik in orde. Zodat ik zorgeloos wekenlang heb kunnen genieten van een meer dan uitstekende weergave die recht doet een de prijs van dit geïntegreerde apparaat, dat werkt als een compleet muziekcenter als het is aangesloten op een netwerk of digitale en zelfs analoge bron.
Conclusie
Dat Electrocompaniet versterkers kan bouwen weten we al heel lang. Er bestaat zelfs een fanclub van Electrocompaniet liefhebbers die fanatiek het merk volgen. Het merk is tegenwoordig eigendom van een holding waarbinnen een Noors professioneel elektronicabedrijf zit van 200 man, alsmede een softwarebedrijf gevestigd in Silicon Valley. Daarmee is productie, kwaliteit en software ontwikkeling gegarandeerd.
Electrocompaniet is zeker geen ondergeschoven kind in dit drietal getuige de ontwikkelingen op gebied van streamen van beeld en geluid in een multiroom opstelling. Tegelijk zijn de oude technieken van Electrocompaniet niet opzij geschoven en maken ze nog steeds de traditionele versterkers op basis van ontwerpen van Dr. Matti Otala, de man die Transient Intermodulation Distortion in versterkers ontdekte en daarvoor met een oplossing kwam.
De ECI 6DX laat zich naadloos integreren in de EC Living formule van Electrocompaniet maar gaat in weergave kwaliteit een paar stappen verder dan de rest van de EC Living lijn. Wat ook terug te vinden is in afmeting, gewicht en prijs van het apparaat. Die integratie maakt het wel mogelijk om muziek te verdelen over meerdere ruimtes zonder daar ook te hoeven investeren in kostbare versterkers en omgekeerd profiteert de ‘klassieke’ apparatuur van de streaming mogelijkheden. Muziek op een NAS of via online diensten door het gehele pand weergeven kan gewoon. Even terug naar de ECI 6DX zelf.
Ik heb al eerder aangegeven dat de techniek en geluidkwaliteit prima in orde is. De tot nu toe enige beperking is de door Electrocompaniet in eigen huis ontwikkelde en geschreven App waarmee diensten of muziek worden gekozen. Die is nog niet compleet en maakt zoeken in een grote muziekcollectie niet echt gemakkelijk, maar daar kun je omheen met Apps van derden. Electrocompaniet geeft aan zelf hard aan het werk te zijn om de mogelijkheden te verbeteren en uit te breiden. Als u nog even kunt leven met dat gegeven dan staat de ECI 6DX vast en zeker op uw verlanglijst, omdat hij in staat is muziek tot leven te brengen op een manier zoals vaak alleen een versterker van traditionele opzet dat kan.
Met daarbij een digitaal naar analoog converter ingebouwd die het gemakkelijk op kan nemen tegen losse DAC’s en daaraan voegt Electrocompaniet een streamer kaart toe. Mocht die laatste niet nodig zijn omdat u zelf al over een streamer of muziekserver beschikt, dan heeft Electrocompaniet ook de ECI 6D versterker/DAC beschikbaar waar altijd nog een 6DX streamer versie van kan worden gemaakt in het geval u wilt overstappen naar EC Living. Bedenk gemak dient de mens en een compleet apparaat werkt wel erg lekker. De keuze is aan u.
Prijs: 5.999 euro.