HiVisit: Alpha Highends Cost no Object-show met Avantgarde Acoustic

Luidsprekers met dynamische drivers zijn er bij de vleet, maar hoornspeakers zijn behoorlijk zeldzaam. En toch is deze techniek zeker niet uitgespeeld, zoals de recentste Cost no Object-show in Alpha Highend Brasschaat weer treffend bewees.

Sammy en Chris van Alpha Highend haalden eind maart het prestigieuze Duitse merk Avantgarde Acoustic naar het Antwerpse. Interessant, want de Duitsers uit Lautertal, ten zijden van Frankfurt, zijn momenteel wellicht de beste bouwers van hoogwaardige hoornspeakers op deze planeet. Zoals we het gewoon zijn, was de show een heerlijk ongedwongen moment met nadruk op luisterplezier en met veel kansen om relax met de vertegenwoordigers van het merk te praten.

De fabrikant is een echt begrip in de hifi-wereld geworden. Het mooie aan de Cost no Object-shows is dat ze tegelijkertijd je de kans geven om naar het summum van hifi te luisteren (vaak met astronomische prijskaartjes), maar ook naar bereikbare sets die vaak ook heel sterk uit de hoek komen. Een mooie gelegenheid om dus een merk door en door te leren kennen, incluisief de hoogste modellen die je niet vaak op open demonstraties worden opgesteld. En je kunt gewoon binnenwandelen, de sfeer is zeer ontspannen. De Cost no Object-shows worden regelmatig georganiseerd door Alpha Highend, dus er komen dit jaar vast nog kansen om er eentje bij te wonen.

Alpha Highend: Indrukwekkend vlaggenschip

Een andere bezoeker op de show maakte een terechte opmerking: “Eigenlijk moet je altijd beginnen met het luisteren bij de goedkoopste set en daarna naar boven werken.” Wijs advies, die we echter in dit geval volledig in de wind sloegen. En dat heeft allemaal te maken met wat Avantgarde Acoustic als uithangbord in Brasschaat had opgesteld: de Trio XD. Deze speaker bestaande uit drie stijlvol rode hoornspeakers is immers een spectaculaire verschijning die qua visuele impact de meeste traditionele luidsprekers ver achter ligt laat. Je moet al kijken in de richting van een Bowers & Wilkins Nautilus of KEF Muon om iets met een gelijkaardige uitstraling te vinden. En dan nog.

Op de Alpha Highend-show werden een paar van de Trio XD’s aangevuld met een centraal geplaatste Basshorn XD, een potig 1.000-watt bassysteem dat tot 18 kHz diep kan duiken, dankzij twee 12-inch lange slag-woofers die geluid verspreiden via twee hoorns. De totale opstelling was wellicht één van de grootste die we ooit zagen. “En toch hebben we klanten die ze opstellen in een kamer van dertig vierkante meter”, vertrouwt een medewerker van Avantgarde Acoustic ons toe na een eerste uitgebreide demo van de speakers.

De Trio XD is het vlaggenschip van Avantgarde Acoustic en meteen de treffendste illustratie van wat het Duitse merk onderscheidt. De speaker bestaat uit drie hoorn-speakers, waarvan de grootste een diameter van 38-inch (bijna één meter!) heeft. Het verbluffende is dat de eigenlijke driver vrij compact is. “Dat kan omdat de hoorn versterkt met een factor vijftig”, legt Armin Krauss van Avantgarde uit. “Deze grote hoorn bevat een 8”-driver, maar omdat het membraam amper hoeft te bewegen is er heel weinig vermogen nodig. De Trio XD heeft zelfs een gevoeligheid van 109 dB.” En ‘heel weinig’ betekent precies dat, blijkt even later na enkele demo’s.

“We hebben nu aan ongeveer 100 dB gespeeld. Hoeveel vermogen zou daar voor nodig zijn? Neen, niet enkele watts… eerder ongeveer 0,1 watt.” Om even in context te plaatsen: een typische dynamische speaker heeft eerder een gevoeligheid van rond 85-95 dB, en vereist dus veel meer vermogen om hetzelfde geluidsniveau te halen. “We zullen jullie sparen en niet naar 1 watt vermogen gaan”, grapt de Avantgarde-ingenieur nog.

De versterking bij de indrukwekkende demo van de Trio’s in Brasschaat komt van Avantgarde Acoustic zelf. Hun XA-versterkers (er is een geïntegreerde versterker en een aparte pre/power-combinatie beschikbaar) zijn echte klasse A-versterkers, wat geen probleem is daar de hoornspeakers geen enorme vermogens nodig hebben. Dit laat ook toe om de versterker te laten werken op een batterij, om zo potentiële storingen van het stroomnet te voorkomen. “Geen schakelende voedingen hier”, luidt het.

Alpha Highend: Waarom hoornspeakers?

“Eigenlijk is het hoornprincipe heel oud. Al bij de oude Grieken en Romeinen kenden ze het al. Proefondervindelijk hadden ze ontdekt dat de vorm van een hoorn enorm kon versterken. Die kennis verklaart de bekende vorm van amfitheaters. Als er iemand in het midden een monoloog bracht, dan kon het hele publiek dat perfect horen”, zet Armin.

Door die lange voorgeschiedenis lijken hoorns een antieke technologie die nu voorbijgestoken is door moderne technieken. Een standpunt waar Avantgarde zich niet in kan vinden. Het familiebedrijf ontstond in 1999 uit een ontmoeting tussen luidsprekerontwerper Matthias Ruff en Holger Fromme. Ruff wist Fromme te overtuigen dat hoornspeakers veel meer in hun mars hadden dan werd gedacht, een stelling die in de achttien jaar die volgden meermaals werd bewezen.

Inmiddels pakken de Duitsers de zaken heel ernstig aan, onder meer bij het ontwerpen van de hoorns (“het is een deel wetenschap, een deel proefondervindelijk uitproberen”, horen we) en de design van de drivers. Een belangrijk aspect van hoornspeakers is de consistente kwaliteit en vorm van de hoorns. Net omdat ze zo sterk versterken, moeten de hoorns het ontwerp nauwkeurig volgen of de klank is niet wat Avantgarde nastreefde. “Een groot deel van de kosten gaat in het produceren van de hoorn, die uit ABS-kunststof wordt vervaardigd. Je kunt ze ook niet één per één bestellen, we moeten er altijd honderden in één keer laten fabriceren aan een zeer hoge kost”, zegt Krauss.

Alpha Highend : Actief met DSP

Er zit ook een hele evolutie in de Avantgarde-speakers. Zo heb je de Zero 1, die we ook in een andere luisterkamer van Alpha Highend aanhoordden, een set actieve hoornspeakers die draadloos met elkaar communiceren – er is dus geen kabel van de linkse naar de rechtse speaker – en uitgerust met een hele resem inputs. Ze zijn technisch heel straf, wat hun in 2014 een EISA Award opleverde, maar zijn ook qua design minstens even grensverleggend. Niet verrassend dat de fraaie speakers onder meer een gouden medaille kregen van de iF Product Design Award-organisatie.

De Zero stond eigenlijk tweemaal opgesteld bij Alpha: één keer in de volledige actieve uitvoering, maar ook in de semi-actieve TA-editie die je de kans geven om eigen versterking toe te voegen.

Ook de andere Avantgarde-speakers staan trouwens bol van de innovatie. DSP-mogelijkheden zijn stilaan standaard geworden, waardoor onder meer kamercorrectie kan uitgevoerd worden. Gegeven dat een ruimte een heel sterke invloed heeft op de waargenomen klank heeft dat toch wel een serieuze. Al is dat in luisterruimtes zoals die van Alpha wat minder relatief, want die zijn akoestisch al in orde gebracht. Maar dat niet is zeker niet altijd het geval bij mensen thuis.

Alpha Highend: Toegankelijke hoorns

De ZERO 1 is een mooie actieve oplossing met een hoog designgehalte, de Trio is dan weer een vlaggenschip dat niet voor iedereen bereikbaar is. Maar in een ander demoruimte ontdekten we een mooie passieve (eigenlijk: half-actieve) set die de klassieke hifi-liefhebber zou aanspreken en ook heel wat bereikbaarder is. Deze UNO werd in de ‘British Room’ gedemonstreerd door Alpha Highend-uitbater Sammy, bekend van de vestiging in de Pelikaanstraat aan het Centraal-Station van Antwerpen.

Met zijn vijftig centimeter hoge hoorn prominent bovenop een klassieke luidsprekerkast gemonteerd is deze UNO een opvallend verschijning, maar tegelijkertijd toch iets traditioneler dan de Zero 1 of Trio. Het is een half-actief design: de 50 cm middenhoorn en 13 cm hoorn voor hoge tonen worden aangestuurd door een externe versterker (in dit geval een fraaie Audio Research Gsi75-buizenversterker met een 151-speler van Burmester als bron), terwijl ingebouwde 1.000 watt klasse D-versterkers van Avantgarde de woofers van vermogen voorziet.

Zoals altijd weet Sammy het publiek te bekoren met zijn muziekselectie. Misschien wel daarom dat de UNO door een aantal bezoekers die we spraken als de best klinkende overkwam. Wat onheus voor de Trio misschien, die met name bij het afspelen van het knotsgekke ‘Hop Hop Hop’ van Servische componist Goran Bregovich echt wist te overtuigen. De vlugge tempo en speelse blazers van deze ludieke Balkanmuziek is echt iets voor die grote hoornspeakers, zo blijkt. Als de Avantgarde-speakers één kwaliteit hebben, dan is het wel dat ze snel zijn en ook het midden/hoog prachtig weergeven doorheen de kamer. Maar misschien mede door de ingebouwde versterking voor het laag en de kleinere luisterkamer wist de UNO ook veel indruk te maken.