Review: NAD C338
Bij de vernieuwing van NAD’s Classic-versterker ging er automatisch veel aandacht naar het uitbreidbare topmodel, de C388. Maar eigenlijk is de goedkope C338 even interessant, met dank aan Google.
Je mag misschien dromen van een set bestaande uit NAD Master-componenten, voor de meeste mensen is de Classic-lijn met toestelprijzen onder of rond 1.000 euro toch een heel stuk haalbaarder. Niets mee mis, meer zelfs: hier zijn goede deals te doen. De Classic-lijn omvatte immers altijd versterkers die zeer goed presteerden voor hun prijs. Dat gevoel werd bij ons nog sterker toen NAD eind 2016 de vernieuwde Classic-lijn voorstelde, bestaande uit de C338, C368 en C388.
Zoals wel vaker stonden vooral die twee laatste modellen in de kijker. Een modern design (dat was bij de vorige Classics niet bepaald het geval), een intrigerende versterkerontwerp en een MDC-uitbreidingsslot zijn bij de twee de highlights. Vooral dat laatste sprak aan, want MDC of Modular Design Construction is NAD’s bestaand systeem om zijn versterkers uitbreidbaar te maken. Achteraan een MDC-compatibele versterker is er een sleuf waarin je een kaartje schuift om een functie toe te voegen, een beetje zoals hoe je een pc kunt upgraden met een nieuwe grafische kaart. Je hebt MDC’s die HDMI-ingangen toevoegen of een phono-eindtrap, maar de MDC die de C368 en C388 helemaal ‘af’ maken is de BluOS-module. Hiermee wordt de NAD-versterker helemaal Bluesound-compatibel en Roon Ready.
Dat klinkt misschien allemaal leuk, maar hoe zit het zit het met de C338 die we hier testen? Bij nadere inspectie blijkt het verhaal bij deze instapper van 699 euro toch wel helemaal anders.
NAD C338: De eerste met Chromecast
De C338 mag je gerust een vreemde eend in de bijt noemen. Zelfs qua ontwerp past hij niet helemaal bij de NAD C368 en C388, maar lijkt hij veel meer op vroegere Classic-componenten. Het is ook compact toestel. De breedte is hetzelfde als de meeste hifi-componenten, maar de versterker is slechts 7 cm hoog en ook iets minder diep. Het lijkt bijna een ideaal formaat om in een rack te monteren, maar dat is niet hoe NAD het apparaat hier in de markt zet. Qua uitstraling is de zwarte C338 een heel sobere kerel met niets om je visueel te prikkelen. Vooraan zie je enkel een klein schermpje en een beperkt aantal knopjes. Dit is niet een versterker om mee te pronken. Daarvoor cijfert hij zich te veel weg. Wellicht is dat ook net de bedoeling.
Ook qua mogelijkheden is de C338 een ander apparaat dan zijn grote broers. MDC is hier niet present, dus er zijn een aantal dingen meteen niet mogelijk. Wil je Bluesound, dan zal je bijvoorbeeld een Bluesound Node via een ingang moeten aansluiten. Door het ontbreken van MDC kun je achteraf niets veranderen aan deze versterker.
Ok, nu benadrukken we heel sterk wat de C338 niet is. Is het daarmee echt een instapper die je vooral moet overtuigen om een hogere uitvoering te kopen – een tactiek die automerken graag hanteren? Neen. Want dat is het merkwaardige aan de C338. Het is geen gestripte Classic, het biedt een totaal andere propositie die ook een ander doelpubliek zal aanspreken.
Naar ons gevoel keek NAD naar de luistergewoontes van jongere generaties – zeg, iedereen onder veertig – en wilden ze vooral die groepen een versterker geven die bij hen past. Een eenvoudig concept staat voorop, want bij de C338 heb je enkel verder een paar luidsprekers nodig heeft om muziek te beluisteren. Streaming staat centraal, zonder echter andere mogelijkheden te vergeten. Dat aanwezigheid van een phono-ingang is met name een slimme zet.
De slimste zet is de aanwezigheid van Chromecast in de C338. Hoewel Chromecast (of Google Cast) bij tientallen soundbars, speakers en andere audio-apparaten aanwezig is, is dit wel de eerste keer dat de streaming-functie ingebouwd wordt in een ‘serieuze’ stereoversterker. Het is een primeur voor NAD, al verwachten we wel dat over een jaar er wel rivalen genoeg zullen zijn met dezelfde functionaliteit.
NAD C338: waarom is Chromecast belangrijk?
De toevoeging van Chromecast is een geniale zet. Misschien dat ze bij NAD er wel een beetje spijt van hebben, gegeven dat de C338 maanden vertraagd werd door het naar verluidt zeer slome goedkeuringsproces bij Google. Maar nu het toestel er is en goed functioneert, wordt die lijdensweg wel gauw vergeten.
Dankzij Chromecast is de C338 meteen compatibel met tientallen streamingdiensten die op je telefoon of tablet draaien, en dat is een immense troef. Spotify, Deezer, Tidal, Qobuz, Soundcloud, TuneIn en YouTube ondersteunen Chromecast allemaal.
NAD C338: Mooiste aspecten
Eén van de mooie aspecten aan Chromecast is dat je weinig moet doen om het te gebruiken: open de app van de streamingdienst en je ziet een Chromecast-icoon verschijnen als er compatibele toestellen in je netwerk aanwezig zijn. Tik op het icoontje, selecteer de bestemming (zoals de C338) en je muziek begint te streamen. Al mogen we eigenlijk dat woord niet gebruiken, want er wordt geen muziekstroom vanaf je mobiel toestel naar de C338 gestuurd.
Bij de Chromecast-functie is je smartphone of tablet enkel een afstandsbediening die de NAD-versterker vertelt welke muziek hij rechtstreeks van de server van de streamingdienst moet plukken. Je bedient het volume trouwens eveneens gewoon in de app van de streamingdienst, eventueel zelfs via de hardwareknoppen van je telefoon.
Heel radicaal is dat NAD er voor koos om Chromecast de dominante streamingfunctie op de C338 te maken. Meestal is het één van de vele streamingopties op een apparaat zoals een AV-receiver. Wel heb je nog de optie om via Bluetooth muziek door te sturen. Dankzij de aptX-ondersteuning kan dat aan redelijk goede (lossy) kwaliteit, maar Chromecast haalt zijn streams aan volle kwaliteit binnen. Welke kwaliteit? Dat hangt van de streamingdienst af. Qobuz en Tidal zullen lossless cd-kwaliteit doorsturen, Spotify en co werken vooralsnog nog lossy. In elk geval heb je geen kwaliteitsverlies door hercodering bij Bluetooth-transmissie.
NAD C338: Verrassend veel ingangen
De vele aandacht die we besteden aan de Chromecast-functie doet je misschien vermoeden dat deze NAD-versterker verder weinig te bieden heeft. Toch heeft hij alle fysieke ingangen die je maar kunt wensen, waardoor ook traditionelere hifi-fans bediend worden. Qua digitale ingangen is de C338 zelfs heel goed voorzien: twee optische ingangen, twee coaxiale. Je zou het apparaat dus via een optische kabel met je tv kunnen aansluiten. Op analoog vlak zijn er twee cinch-ingangen plus een phono-ingang. Dat lijkt meer dan genoeg voor de meeste scenario’s.
Speakers aansluiten doe je via de luidsprekerterminals. Ze zien er stevig uit en kunnen om met banaanstekkers en grotere kabeldiameters. Dat is niet altijd zo op dit prijspunt. Ook positief is de sub-out om een subwoofer aan te sluiten. Dit laat toe om de C338 te gebruiken met slanke boekenplankspeakertjes die doorgaans minder goed presteren qua laag. Voeg er een kleine subwoofer aan toe die je discreet in de woonkamer opstelt en dat probleem is opgelost.
Bij het opstellen ontdek je wel een minpunt aan de C338: de drie externe antennes. We verstaan wel waarom het zo is. Antennetechnologie inbouwen in een metalen behuizing dicht bij storingsgevoelige onderdelen als DAC-chips is moeilijk om te realiseren. Een goede ontvangst is ook lastig. Door de antennes buiten de behuizing te brengen los je veel problemen op en verhoog je het bereik.
De drie antennes – standaardmodellen die je ook op routers ziet – zorgen er wel voor dat je de C338 iets meer ruimte achteraan of bovenaan moet geven. Een aandachtspunt als je het toestel in een kast wil stoppen. Een kleine tip: de antenne-aansluitingen zijn een standaard en je kunt voor enkele euro’s verlengkabeltjes of antennes met een lange snoer vinden in elektronicazaken. Kan handig zijn als je de versterker echt netjes wil opstellen.
NAD C338: installeren, luisteren en conclusie
De Chromecast-functionaliteit vereist dat je de C338 verbindt met het netwerk. Er is geen ethernetpoort, dus het moet draadloos. De koppeling leg je via de Google Home-app. Dat kan zowel op iOS als op Android. Wij hebben het gevoel dat het altijd net iets vlotter gaat via Android, afgaande op vorige testervaringen.
In dit geval waren er op een Huawei P10 wel wat pogingen nodig om de C338 aangemeld te krijgen. De Google Home-app vond de versterker heel snel, maar de laatste stap – waarbij het wachtwoord van je draadloos netwerk wordt doorgestuurd – mislukte altijd. Maar niet opgeven als het niet meteen lukt. Breng je smartphone dicht bij de versterker en verander niet te veel van apps. Het kan ook een goed idee zijn om eventuele spaarstanden op je telefoon even uit te schakelen.
NAD C338: handige Auto Sense-functie
De C338 heeft een handige Auto Sense-functie die de versterker niet helemaal uitschakelt maar een oogje laat houden op het netwerk. Je moet het toestel dus niet handmatig inschakelen om muziek te spelen. Selecteer de NAD in een app met Chromecast en hij schakelt automatisch in. Deze functie verbruikt wel wat meer energie dan als je Auto Sense zou uitschakelen.
In de praktijk kan de app van Spotify, Tidal, enzovoort dus functioneren als remote voor de C338. Een goede zaak, want de meegeleverde mini-remote is van het type dat je snel kwijtraakt.
Maar wat als je niet streamt en bijvoorbeeld van ingang wil veranderen? Daarvoor is er de NAD Remote-app, die via Bluetooth een verbinding maakt met de versterker. Je kunt het dus ook gebruiken als je de C338 niet met het netwerk laat verbinden. Het is ook mogelijk om bijvoorbeeld via de Remote-app het volume regelen terwijl je ondertussen cast vanuit een streaming-app. We ondervonden wel op een Samsung Galaxy S7 dat de app de verbinding met de C 338 permanent verloor toen we even in de keuken een kopje koffie haalden. Bij onze terugkeer leek in de NAD Remote-app zelf de verbinding nog in orde te zijn, maar de controls reageerden niet langer.
De Remote-app is niet bijzonder uitgebreid, maar is ideaal om snel van ingangen te veranderen en het volume te regelen. Je hebt ook toegang tot de enkele instellingen die de C338 heeft, zoals Auto Sense en een Bass EQ-boostfunctie.
NAD C338: Luisteren
De NAD C338 is een 2 x 50 watt versterker die de Hybrid Digital-technologie gebruikt die we kennen van de D 3020. Het is klasse D, zoals je zou verwachten van NAD, waardoor die 2 x 50 watt ook iets betekent. In onze testopstelling sloten we de Dali Spektor 6-speakers op de C338 aan, wat ons een prima combinatie leek. De Spektor 6 kan wat meer aanwezig zijn in het laag, wat een mooi complement vormde voor de neutralere, open klank van de C338. Je hebt bij andere speakers die wat zwakker staan qua bassen (zoals veel boekenplankspeakers) altijd wel de Bass EQ-functie, maar we echt spectaculair vonden we die niet. De bass-boost is niet overdreven, dus je kunt proberen of het je wat zegt. Even drukken op het knopje vooraan en je schakelt de Bass EQ in of uit.
Bij het beluisteren van ‘The Soul of Spain’ (voornamelijk via Qobuz over Chromecast) van het sterk onderschatte Spain werden we getroffen door de openheid die de C338 tentoonstelt. Ongelooflijk uitdagend is dit album niet, maar bij ‘I Love You’ worden de tergend trage vocals van Josh Haden (de zoon van de bekende jazz-muzikant Charlie Haden) met hun volle warme textuur gebracht. Het gitaarspel dat bij het einde van de track klinkt ook heel natuurlijk, en helemaal niet hard zoals tegenstanders van klasse D soms vrezen. Vooraleer we in slaap vallen, schakelen we over naar de snelle beats Deadmau5. De C338 geeft geen krimp en weet zelfs de snelle ritmes ook snedig te brengen. Toevallig hadden we een paar dagen eerder hetzelfde Deadmau5-album gehoord op een KEF LS50 Wireless. Dat is natuurlijk een heel ander ding en veel duurder. De KEF’s maakte toen grote indruk, maar de combinatie van C338 en Spektor 6-speakers is zeker ook niet slecht. Het is heel dynamisch en ritmisch goed in orde.
NAD C338: Conclusie
De C338 is geen klassieke versterker en dat maakt hem net boeiend. Visueel mag de NAD niet enorm spannend zijn, qua klank is hij meer dan competent. De Hybrid Digital-technologie stuurt zelfs grotere vloerstaanders verrassend goed aan. Maar wat deze versterker echt interessant maakt is zijn veelzijdigheid. Dankzij Chromecast is de C338 compatibel met nagenoeg alle streamingdiensten en de vele ingangen (incluis voor een draaitafel) zijn er voor alle andere muzieknoden. Zelfs de hoofdtelefoonuitgang is meer dan okee.