Musical Fidelity X150 en X Ray V3

De X-factor

Toen ik bijna twee jaar geleden de oorspronkelijke versie van de X Ray CD-speler voor recensie in huis kreeg werd ik aangenaam getroffen door de weergavekwaliteit van de speler. Het telefoontje van importeur Viertron met de vraag of ik de nieuwste versie van deze speler in combinatie met de hagelnieuwe X150 versterker wilde recenseren, werd dan ook met een volmondig "ja" beantwoord.

Omdat de afstand vanaf mijn woonplaats tot de in Barendrecht gevestigde importeur slechts enkele kilometers bedraagt, spreek ik met Peter Viergever af de spullen op een avond zelf af te halen. Zodoende is er ook de gelegenheid om een korte rondleiding door het pand te krijgen. Wat ik daar zie straalt al evenveel vertrouwen uit als de producten die geïmporteerd worden. Ruime werkplekken, een uitgebreide en goed uitgeruste technische dienst en een opgeruimd magazijn. Boven bevindt zich de showroom en een verzameling oude audioapparatuur. In de toekomst is het de bedoeling een soort "museum" in te richten met de oude apparatuur. Na een uurtje rondneuzen verlaat ik het bedrijventerrein met in de kofferbak twee dozen van bescheiden afmeting en een klein pakketje met luidsprekerkabels en een interlink van het merk Ecosse.


X150 en X Ray V3

Thuis aangekomen haal ik direct beide apparaten uit de doos om ze aan een nadere inspectie te onderwerpen. Naast elkaar staand op de eettafel geven de beide producten mij direct een gevoel van hebzucht en prestige. Beide apparaten stralen een bepaalde voornaamheid uit. De versterker is strak en slechts voorzien van drie druktoetsen. De toets aan de linkerkant dient als aan/uitschakelaar, de toetsen aan de rechterkant zorgen voor de bronkeuze. Vier LED’s laten zien welke bron geselecteerd is. De eerste heeft de aanduiding "phono" de overige drie zijn alleen genummerd 2 tot en met 4. Resteert een klein oog voor de infrarode ontvanger en de enorme volumeknop. Vreemd genoeg misstaat de overmaatse volumeknop niet, het geeft de versterker juist de voorname uitstraling. Wel even wennen is de schaalverdeling. 0 is namelijk het maximum volume. Onthoudt dat een volumeknop altijd met de klok meedraait en er kan eigenlijk niets fout gaan. De verdere afwerking is perfect, een zwaar massief front en strakke kast voorzien van koelribben. Aan de achterkant hebben alle cinchbussen voldoende ruimte ten opzichte van elkaar zodat ook grote stekkers van bijvoorbeeld WBT goed te gebruiken zijn. De luidsprekerklemmen accepteren zowel spades als banaanstekkers en zien er niet extreem stevig uit. De X Ray V3 speler is al even strak en is (gelukkig) slechts voorzien van de hoogst noodzakelijke toetsen. Links is er de aan/uit schakelaar, centraal de CD-lade met daaronder het LCD display. Onder de display vier toetsen, een gecombineerde play/pause toets, een stoptoets en dan nog twee om vooruit en terug te skippen in een CD. Uiterst rechts zit de open/close toets. Aan de achterzijde is het een opgeruimde boel met twee analoge en twee digitale aansluitingen (Toslink en S/Pdif), zeker wanneer je een gecombineerde SA-CD/CD/DVD speler gewend bent. Zowel op als naast elkaar staand combineren de twee apparaten erg fraai! Het is echt zonde om deze apparaten in een kast weg te werken.

De 1100 euro kostende X150 is de één na kleinste versterker uit de vernieuwde X-range en levert volgens opgave 2x100 Watt aan 8 Ohm met een dempingfactor van 80 en 2x140 Watt aan 4 Ohm. De iets goedkopere X80 levert 2x55 Watt en mist de in de X150 voor MM elementen geschikte phonotrap. Alle apparaten van de huidige X-range hebben een nieuw uiterlijk gekregen. Verdwenen is de aparte buisvormige behuizing, daarvoor in de plaats is een fraaie rechthoekige behuizing gekomen. Wel is het zo dat de breedte van de componenten slechts de helft bedraagt van de normaal gebruikelijke 43 cm. Hierdoor is het mogelijk twee apparaten uit de X-range naast elkaar op een plank in een normaal audiorack te plaatsen. De X150 biedt naast de al gemelde phono aansluiting nog drie lijningangen, een pre-out voor aansluiten van een extra eindversterker en een tape uit. Er is één set luidsprekeraansluitingen beschikbaar en stroom krijgt de X150 met een afneembaar netsnoer. Dat laat ruimte voor een eventuele opwaardering met een beter exemplaar van bijvoorbeeld het door Viertron gevoerde kabelmerk Ecosse. Standaard wordt de X150 geleverd met een afstandsbediening die ook in staat is andere apparaten uit de X-serie te bedienen. Specificaties volgens de fabrikant zijn onder meer: Peak-to-peak stroom maximaal 50 Ampère, pre-out impedantie 50 Ohm (lange kabels mogelijk), S/R verhouding gewogen > 98dB, ingangsgevoeligheid voor 100 Watts/8 Ohms is 250mV over 220k Ohms, kanaalscheiding > 70dB, frequentie bereik is 20Hz tot 20kHz, + 0, - 0.2dB. De phono ingang neemt genoegen met 2,5 mV over 47 kOhm en is bijna net zo stil met een S/R verhouding van 94 dB. De versterker is gemakkelijk te tillen want weegt 6,5 kilo schoon aan de haak.

Verder ontwikkeld

De X Ray V3 is niet alleen een uiterlijk aangepaste versie van het vorige model maar beschikt nu ook over upsampling tot 24 bit/96kHz, een nog verder geperfectioneerde voeding en een fraai LCD display. De X Ray is voorzien van een optische en coaxiale digitale uitgang, een set hoogwaardige analoge cinch aansluitingen en ook hier een afneembaar netsnoer. De interne DAC is een 24 bit Delta-Sigma (Bitstream) converter in Dual differential mode en werkt met 8x oversampling. De drive wordt ingekocht bij Philips. Belangrijk is dat Musical Fidelity erg veel heeft gedaan om jitter tegen te gaan wat resulteert in een overall jitter getal kleiner dan 170 pS. Ook belangrijk en te vaak vergeten bij goedkope spelers is die lineariteit die kleiner is dan 0.2dB tot -90dB. De zachtste muziekpassages blijven goed weer te geven. Output is met 2.14 Volt bij 1 kHz slecht aangepast aan de gevoeligheid van de versterker, maar de gehele audio industrie maakt zich daar schuldig aan. De speler weegt 5 kilo als hij uit de doos is.


Aansluiten

Normaal gesproken moeten apparaten uit mijn referentieset het veld ruimen om de recensie apparatuur de vrijgekomen plaats in te laten nemen. Deze keer wil ik het eens anders aanpakken en heb besloten de Musical Fidelity set helemaal apart op te stellen in mijn wandmeubel. Gezien de afmetingen van de apparaten is dit geen enkel probleem. Naast de beide Musical Fidelity apparaten heeft Viertron een set bi-wire luidsprekerkabels en een interlink van het merk Ecosse meegegeven om de noodzakelijke aansluitingen te maken. De types zijn respectievelijk de CS4.2 met een prijskaartje van ongeveer 200 euro voor een geconfectioneerde set van 2x3 meter. En een Diva interlink met een prijs van 175 euro voor een stereoset van 2 x 80 cm. Dit zijn prijzen die volledig in verhouding zijn met de prijs van de versterker en CD-speler en naar alle waarschijnlijkheid zal deze combinatie vaak verkocht gaan worden. Vast gegeven bij het beluisteren van de set zijn mijn eigen Spendor S3 monitor speakers. De Klipsch subwoofer stond tijdelijk buiten spel, de S3’tjes mochten het deze keer alleen opknappen. Ongeveer twee uur voor elke luistersessie werden de Siltech New York luidsprekerkabels losgemaakt van de speakers en vervangen door de Ecosse kabels. Vervolgens stroom op de versterker en CD-speler, CD in de lade en op repeat warmdraaien bij een gemiddeld volume. Deze procedure werd consequent gevolgd om de set de kans te geven optimaal te presteren.


Luisteren

De eerste CD die beluisterd wordt is er één van Liesbeth List, daarop vertolkt ze liedjes van Frank Boeijen. Waar de vaak gevoelige en diepzinnige teksten gezongen door Frank Boeijen zelf over het algemeen bijzonder moeilijk verstaanbaar zijn laat Liesbeth geen lettergreep onbegrepen. Sommige van u zullen deze uitvoeringen te geschoold vinden klinken maar mij weet ze elke keer weer te raken. Zo ook wanneer de Musical Fidelity set de weergave verzorgt. Het nummer "De aanhouder wint" laat niet alleen een fraaie plaatsing in breedte en diepte horen maar ook in de hoogte. De stem van Liesbeth staat mooi los in de ruimte, duidelijk ver van de snaredrum op de achtergrond. Ook zonder de normaal gebruikte Klipsch subwoofer is er voldoende druk in het laag, het gaat alleen iets minder diep. Wat het meest opvalt is het gemak en de muzikaliteit waarmee de CD’s weergegeven worden. De volgende schijf die in de lade van de X Ray verdwijnt, is een verzamelaar van Frankie Goes to Hollywood met daarop de klassieker "The Power of Love". De hoogweergave klinkt heel transparant en open en alles lijkt heel smooth en gemakkelijk uit de speakers te rollen. De stem van Holly Johnson zou iets venijniger mogen zijn. Een andere overbekende track is: "Welcome to the Pleasuredome", hierin zit een baslijn die gespeeld wordt op trommels. De Musical Fidelity set weet hier goed raad mee en laat de trommels strak en doortekend klinken en het gaat ook nog eens mooi diep. Er is veel detail hoorbaar en het snarenspel van de gitaren klinkt bijzonder natuurlijk. Een CD die gemaakt lijkt te zijn om middels de Musical Fidelity afgespeeld te worden is de "Buena Vista Social Club". De sfeer van de relaxte Cubaanse muziek wordt probleemloos overgebracht, al snel waan ik me in de opnamestudio en is het onmogelijk stil te blijven zitten op de bank. Het geheel klinkt ruimtelijk en alle instrumenten hebben duidelijk hun eigen plek in het grote geheel. Een extra dimensie wordt toegevoegd door het extreem warme zomerweer ten tijde van de recensie. Het is broeierig en het zweet loopt van mijn rug, snel naar de koelkast voor een biertje om wat af te koelen.

Sfeervolle weergave

Verrast door voortgebrachte klanken van de akoestische instrumenten op de Buena Vista CD besluit ik bij een andere luistersessie te beginnen met een CD die ik al een hele tijd niet beluisterd heb. Het betreft hier een schijf van het kleine Nederlandse label Lucho, te weten Lucho Collected no1. Op deze CD zijn diverse tango’s en andere Zuid-Amerikaanse melodieën te vinden. De CD opent met "Milonga del Angel", live opgenomen in Carré te Amsterdam en uitgevoerd door The New Tango Sextet onder leiding van de onvolprezen Astor Piazzolla. Dit is een muziekstuk ongeveer vergelijkbaar met het overbekende "Adios nos Ninos" . Mijn verwachtingen worden volledig waargemaakt, het geheel klinkt vlammend en sfeervol en de klankkleur van de diverse instrumenten wordt uitstekend getroffen. Ook is er voldoende ruimte-informatie waardoor het perfect gespeelde werk duidelijk als live opname te herkennen is. Op een mindere set kan door het ontbreken van deze subtiele informatie soms het idee ontstaan naar een studio opname te luisteren. Nog diverse CD’s passeren die avond de revue waaronder een CD van Lisa Stansfield met daarop de tracks "All Women" en "Soul Deep", twee totaal verschillende stukken. "All Women" is zwoel, meeslepend en klinkt ook zo. "Soul Deep" is swingend en opzwepend, de baslijn wordt strak weergegeven en de begeleidende blazers hebben net dat randje scherpte wat bij deze instrumenten hoort. De set geeft duidelijk blijk van alle markten thuis te zijn. Eenzelfde ervaring heb ik met ook weer twee totaal verschillende tracks van de fraai geremasterde dubbel-CD van Michael Jackson met de titel "History". "She’s out of my life" laat een nog jonge Michael horen die met breekbare stem zijn verdriet deelt met de luisteraar. Duidelijk is de ademhaling te horen, iets wat ik met mijn eigen set nog nooit zo nadrukkelijk mocht waarnemen. De snik in de laatste regel doet me bijna naar de doos tissues grijpen om de tranen van het gezicht te vegen. Hoe anders is het up tempo nummer "Don’t stop till you get enough". De basgitaar in het intro komt vet en strak de kamer in, er is veel detail te horen in de percussie instrumenten. Ook wordt er een hele brede en diepe stage neergezet tot ver buiten de speakers. De blazers spetteren er op los en zelden hoorde ik het stukje gesproken woord in de instrumentale break zo duidelijk. De diverse lagen in de mix worden feilloos uit elkaar getrokken, de grote verdienste ligt bij de X Ray V3 CD-speler.

Conclusie

Naar ik verwacht is aan de hand van de vorige alinea’s duidelijk geworden waar de sterke punten van de Musical Fidelity set liggen. De fantastische bouwkwaliteit die uitstijgt ver boven de prijsklasse. Toegegeven 1100 euro is geen weggeefprijs maar zeker gerechtvaardigd. Los van de bouwkwaliteit is de grote mate van muzikaliteit de echte troefkaart van deze set. Al snel vergeet je als recensent het aantekenblok en luister je alleen nog maar naar de muziek. Dit is de essentie waar audio apparatuur voor bedoeld is. De X150 is misschien niet de versterker met de meeste transparantie of meest strakke laagweergave in deze prijsklasse maar zet een ontzettend mooie overall performance neer waardoor individuele zaken eigenlijk volstrekt onbelangrijk worden. De X Ray V3 CD speler combineert zowel qua klank als uiterlijk uitstekend met de X150 versterker maar zou tevens in een kostbaarder set zeker geen gek figuur slaan. Een uurtje luisteren naar de speler in mijn eigen set liet een duidelijke toename in transparantie en detailweergave horen ten opzichte van de Philips allesspeler.

De X150 en de X Ray V3 combi is er één waar je als muziekliefhebber uitstekend mee bedient bent. De vormgeving is chique, subtiel en het is diep zonde de apparaten weg te stoppen in een kast. Eenmaal aangestoken door het Musical Fidelity virus is er altijd nog de mogelijkheid door te groeien door bijvoorbeeld toevoegen van een bijpassende eindversterker of een externe phonotrap voor de diehard vinylliefhebbers. Muziekliefhebbers die op zoek zijn naar iets nieuws doen zichzelf zeker tekort wanneer ze deze set niet beluisteren alvorens een definitieve keuze te maken.

Prijzen:
X150 versterker 1100 euro
X Ray V3 CD speler 1100 euro