Rotel receiver en DVD speler

Rotel heeft een rijke historie opgebouwd in zowel de hifi- als home-cinema wereld. Inmiddels timmert Rotel al meer dan veertig jaar aan de weg met het fabriceren van audio en (de laatste jaren) video-apparaatuur van hoogwaardige kwaliteit. Die componenten dienen in ieder geval goed ingepakt te worden, zodat ze absoluut onbeschadigd aankomen bij hun eindbestemming: de nieuwe eigenaar. Toch kom ik iedere keer weer terug op deze mening als ik de componenten, en dan met name diegenen die een flink aantal kilo’s wegen, weer 2 trappen op heb gedragen naar mijn HT-zolder. Even gebroken, zowel letterlijk als figuurlijk, plof ik in de luie stoel en staar naar de twee grote dozen waarin respectievelijk de Rotel A/V receiver RSX 1056 en de RDV1060 universele speler zitten.

Als er nieuwe componenten ter recensie binnenkomen, ontspint er bij mij een inmiddels heel bekend ritueel: voordat er begonnen wordt met luisteren, wordt namelijk eerst de volledige handleiding van het betreffende component gelezen, zodat zowel de installatie als de calibratie in principe geen problemen hoeven op te leveren. Wanneer ik de handleiding lees van de Rotel RSX 1056 A/V receiver word ik langzaam steeds nieuwsgieriger, want ondanks dat dit de kleinste telg is van het merk, heeft men aan dit produkt veel aandacht besteed: 17 kilo schoon aan de haak weegt deze A/V receiver, waarbij de hoogwaardige voeding waar Rotel immers nooit op beknibbelt, het grootste deel van dit gewicht op zich neemt. We tellen in totaal 5 versterkte kanalen die volgens de gegevens 75 watt per stuk zouden moeten leveren aan 8 ohm. Overigens levert deze receiver in stereo minimaal 100 watt per kanaal aan 8 ohm.

De RSX 1056 A/V receiver kan uitgebreid worden met een tweekanaals eindversterker, aangezien de surround processor wel is ingericht voor een achtkanaals surround opstelling. Naast de standaard Dolby Digital en DTS 5.1 decoding kunnen in een achtkanaals opstelling ook de DD-EX en DD-ES formaten gedecodeerd worden. Verder vinden we de formaten Dolby Prologic IIx, DTS 96/24 en HDCD aan boord. Er is zelfs een MP3 decoder ingebouwd. In deze test is gekozen voor de RDV1060 middenklasse DVD en DVD-audio speler als bron. Net als in de RSX 1056 A/V receiver heeft de RDV1060 D/A converters gekregen van Crystal, oftewel Cirrus Logic, met als grootste verschil dat deze in de DVD/ DVD-Audio speler een resolutie van 24 bit/ 192 khz hebben gekregen, zodat de volledige resolutie van DVD-Audio weergegeven kan worden.

In de Rotel RDV1060 missen we eigenlijk alleen SA-CD; in tegenstelling tot veel universele DVD-spelers heeft Rotel duidelijk een keuze gemaakt om DVD-A te plaatsen. Verder bezit deze DVD-speler een speciale uitgang voor CD en ook een progressive scan optie, die zowel voor NTSC als PAL aanwezig is. Helaas accepteert mijn scaler voor de Barco 808 CRT geen progressive input, zodat deze niet getest kon worden. Als we kijken naar de aansluitingen, merken we op dat naast een component video-uitgang tevens een scart-uitgang, alsmede s-video en composite aanwezig zijn. Zowel een optische als een coaxiale digitale uitgang zijn aanwezig. Met de 12 volts trigger kan de DVD-speler eenvoudig worden geschakeld met de A/V receiver, zodat de apparaten gelijktijdig aangezet kunnen worden. Het is nu alleen een kwestie van aansluiten, instellen, calibreren en fine-tunen, een proces dat vaak onderschat wordt. Opmerkelijk is ook de analoge stereo uitgang met afzonderlijke DA convertors voor CD weergave.


Aansluiten en Instellen

De A/V receiver wordt aangesloten met een Van Den Hul 75 Ohm coaxiale interlink op de Rotel RDV1060 dvd-speler, waarbij de analoge aansluitingen voor DVD-Audio met 6 Eichmann Six eXpress interlinks worden aangesloten op de ext-in van deze Rotel A/V receiver. Daarna worden mijn Boston Acoustics luidsprekers aangesloten, waarbij de frontstage is bekabeld met Eichmann Six en de surrounds met Oehlbach luidsprekerkabel. Het afmonteren van de luidsprekerkabels met banenen of spades is bij deze A/V versterker onontbeerlijk, aangezien de luidspreker-terminals dicht bij elkaar zijn geplaatst. De RSX 1056 A/V receiver wordt eerst met de bijgeleverde netkabel aangesloten tijdens de inspeelperiode. Later wordt deze kabel echter vervangen door een een Van Den Hul Mainstream afgemonteerd met Furutech Shuko en Marinco stekkers. Ook aan het analoge luisterplezier is gedacht: hiervoor staat ter beschikking een Acoustic Solid Small Machine met RB600 toonarm en Benz Ace medium output element. De platenspeler is aangesloten op een phono-voorversterker van Trigon, de Vanguard II.

Als referentie een Meridian 586.2 v2 A/V processor, aangesloten met Eichmann eXpress Six interlinks op een Tag McLaren 5 x 100R eindversterker. Beide componenten zijn bekabeld met Van Den Hul Mainsstreams met Furutech Shuko en Marinco stekkers. Deze componenten staan in het DHZ clamprack. Voor het beeld is de Rotel RDV1060 DVD-speler middels een component video-kabel aangesloten op de Immersive Holo 3D scaler/de-interlacer met Faroudja DCDi. De scaler wordt middels een analoge 5x BNC verbinding aangesloten op de Barco Data 808s CRT projector.

Het instellen verloopt voorspoedig, aangezien de menu-structuur van beide componenten overzichtelijk is ingedeeld. De RSX-1056 heeft een lipsync functie, afzonderlijk instelbaar op elke AV ingang, door Rotel ‘group delay’ genoemd, waardoor de vertraging die wordt opgelopen bij het deinterlacen en scalen van het beeld naar de Barco 808 CRT ondervangen kan worden. Het afstellen van de ‘time alignment’ functie gaat eenvoudig door de afstanden van de luidsprekers ten opzichte van de luisteraar in te vullen. Echter bij de RDV1060 wordt van de gebruiker verlangt om millisecondes in te vullen in plaats van afstanden, wat enig rekenwerk verschaft.

Calibreren en dan....

Het configureren en calibreren neemt altijd wat meer tijd in beslag dan ik vooraf had gepland. Gelukkig plan ik tegenwoordig deze extra tijd in en mede hierdoor heb ik ook de RSX1056 A/V receiver voor het on-screen display niet met de Barco projector aangesloten, maar met de kleine televisie die normaal dienst doet op de slaapkamer. Met een paar drukken op de afstandsbediening wordt het menu op de televisie getoond en valt de overzichtelijkheid direct op. Met de uitgebreide Nederlandse handleiding op schoot, doorloop ik eerst de standaard instellingen, waarbij alle luidsprekers op small worden gezet en de crossover voor de subwoofer op 80 Hz wordt ingesteld.

De luidsprekers zijn mede door het dipoolkarakter van de surrounds opgesteld in een gecombineerde ITU 5.1 en THX 5.1 opstelling, waarbij de afwijking in de ITU 5.1 opstelling gevonden wordt in de surrounds, die op 1,8 meter naast de luisteraar zijn opgesteld. Met een Voltcraft dB meter in de aanslag verdwijnt de HT-Tune Up DVD in de DVD-speler. Door middel van de testtonen op deze DVD worden alle luidsprekers afgesteld op 75 dB. De Rotel RSX 1056 slaat de wijzigingen automatisch op wanneer we uit het menu gaan.

De testpatronen voor het controleren van contrast, brightness en overscan op de calibratie DVD leveren een paar minimale aanpassingen op ter optimalisatie van de beeldkwaliteit. Het instellen van zowel de RSX 1056 A/V receiver als de RDV1060 DVD-speler is werkelijk kinderspel en ondanks het feit dat ik als recensent hier redelijk bedreven in ben, zou ieder ander met de handleiding, een geluidsdrukmeter en een calibratie-DVD tot dezelfde resultaten kunnen komen.

Inmiddels hebben beide Rotel componenten meer dan 4 dagen in kunnen spelen, waarbij af en toe tussendoor stiekem snelle luisterindrukken zijn opgedaan, alvorens een aantal referentie DVD’s en CD’s, maar ook gewoon pure entertainment de weg naar de speler hebben gevonden voor de eerste serieuze luisterindrukken.


Luisteren….

Tijdens de luisterperiode zijn beide componenten zowel gezamelijk als afzonderlijk van elkaar getest. Al snel werd duidelijk dat de meeste synergie te vinden was wanneer beide Rotel componenten met elkaar waren verbonden. In deze recensie wordt daarom de focus gelegd op de Rotel combinatie als geheel. Niet alleen werd er gespeeld vanaf de digitale media, ook de prachtige analoge werking van een draaitafel is meegenomen in deze test. De Rotel RSX 1056 A/V receiver biedt een bypass functie, waardoor een analoog signaal geen digitale conversie ondergaat. Zoals eerder aangegeven werd een Trigon Vanguard II phono-pre aangesloten met een Siltech New York interlink. Inmiddels is het alweer enkele jaren geleden dat ik de verleiding van de stem van Sarah Mclachlan niet heb kunnen weerstaan (het was bijna liefde op het eerste gehoor) en nog steeds weten haar prachtige teksten en stem mij in totale vervoering te brengen. Classic Records hebben haar prachtige albums ook uitgegeven in referentie LP’s van hoge 200 grams kwaliteit. Het is dan ook het album ‘Surfacing’ van deze zangeres wat op de Acoustic Solid draaitafel belandt.

De stylus van het Benz Ace medium output element zakt zachtjes in de groef, wanneer de lift van de RB600 arm naar beneden wordt gehaald en de eerste klanken van ‘Angel’ de ruimte van mijn home-theater vullen. De veelzijdige stem en de donkere klanken van de vleugel worden met focus in het stereobeeld gezet en laat het geluidsbeeld volledig los komen van mijn luidsprekers. Het klankkarakter van de Rotel A/V receiver is duidelijk terug te vinden over de gehele linie. Zowel de piano als de stem van Sarah worden met meer warmte en een donkere tint weergegeven. De drie snaren bas laat ook deze donkere tint, die hier beter te definiëren is als een licht bruine klankkleur, met emotie weergeven. Echter, de focus die wel terug te vinden is bij de piano is in de lagere tonen minder prominent aanwezig. Een gelijke conclusie wordt gevonden in ‘Sweet Surrender’. Hierin is het tempo door de drumcomputer verhoogd en is de scherpe aftekening in het geluidsbeeld minder prominent aanwezig.

Wel is die hoge emotionele factor, mede geholpen door het bijna ‘Mediteraanse’ karakter van de Rotel versterker, die de biografische teksten van deze Canadese zangeres typeren, op prachtige wijze aanwezig. De herkenbare signatuur van Rotel wordt niet alleen ondervonden tijdens deze uitstap in het analoge circuit, maar ook in het belangrijkste medium in deze test, namelijk DVD-video.


DVD-Video

Het was een bijzonder warme avond. Dat is wat mij het meest is bijgebleven. We schrijven 27 april 2004 wanneer er in de avond vertrokken wordt naar Panama, de prachtige uitgaansgelegenheid dichtbij Java-eiland ten noorden van het centrum van Amsterdam. De reden was eenvoudig: na de jazzy cd ‘Strange Fruits’ van Trijntje Oosterhuis was ik met bijzondere inspiratie vertrokken naar het Uitbureau om kaarten te boeken voor een optreden dat door deze veelzijdige zangeres binnenkort gegeven zou worden. Niet alleen de fysieke warmte is mij bijgebleven (door het uitvallen van de airco was de temperatuur op zijn minst tropisch), ook de intieme warmte van het optreden in een verrassend veelzijdig optreden maakte indruk. Verrast en eigenlijk nog bevangen door het optreden, vernam ik van de release van deze performance op DVD. De hoop dat dit zou gebeuren was uiteraard gebleven, aangezien het optreden omringd was door camera’s, maar toch…

Hoewel het vastleggen van de realiteit op camera en uiteindelijk het monteren tot een koopbaar medium één van de moeilijkste zaken is bij een goede concertopname, komt de DVD ‘A Thousand Days’ van Trijntje Oosterhuis heel dichtbij. De spreekwoordelijke warmte, gecombineerd met dat intieme gevoel is tast- en hoorbaar. Voeg daar het plezier van de band en Trijntje aan toe en ik word weer meegenomen naar die tropische zaal in Amsterdam. De DTS-track van deze DVD weerspiegelt de vele details uit de zaal; het publiek, de band en het pure plezier. Er wordt gelijk gekozen voor track 4, een cover van Stings ‘Fragile’. Deze Rotel combinatie benadrukt de warme sfeer van de DVD. Bij de eerste tonen worden we omarmd door de jazzy klanken en staat de prachtige stem van Trijntje Oosterhuis los van de speakers en stipt in het midden van het bijna driedimensionale geluidsbeeld. Ondanks dat de plaatsing van de instrumenten in de achtergrond licht vertroebelt, zijn de contouren duidelijk hoorbaar en lijkt hier duidelijk een combinatie te spelen die niet behoort tot de instapklasse. Het klankbeeld van deze Rotel-combinatie is in de balans van de hoge en mid-hoge tonen zwoel en bijna zijdezacht, waardoor de prachtige Spaanse gitaar die bij verschillende nummers wordt ingezet een duidelijk houtkarakter krijgt.

De intieme sfeer op deze DVD heeft helaas wel zijn weerslag op de absolute beeldkwaliteit. De 12-bit/ 108 Mhz analoog/digitaal video-omzetter van de RDV1060 DVD-speler is onverbiddelijk. Prachtige close-up opnames van zowel Trijntje als haar band laten veel details zien met veel dynamiek en details in de donkere delen van het beeld. Echter, wanneer er vanuit een grotere camerahoek wordt gewerkt, valt deze scherpte volledig in het niet en vertroebelen details in de achtergrond. De RDV1060 DVD-speler van Rotel laat dit feilloos en onverbiddelijk zien, wat de beeldcapaciteiten van deze dvd-speler onderstreept.


The Passion of the Christ

Om heel eerlijk te zijn is ‘The Passion of The Christ’ niet de meest makkelijke DVD als recensie-materiaal, mede door het controversiële karakter van zowel de verfilming als de uitwerking van het verhaal. De laatste twaalf uur van het leven van Jezus Christus en de strijd tegen zijn vervolging zijn plastisch, vaak hard en bloederig uitgebeeld, zodat een redelijk sterke maag benodigd is voor de niet-getrainde horror-kijker. Ondanks die beelden die menigmaal als een soort kwelling in het verhaal zijn gemengd, zijn de drama en de symboliek in de film toch voer voor ook de meer subtiele emotionele zintuigen. De soundtrack van John Debney, maar ook de cinematografie en fotografie van deze film verzorgen deze emotionele reis op magnifieke wijze.

De DVD-uitvoering is van bijna referentiekwaliteit, waarbij enkel op het beeld een paar opmerkingen te maken zijn qua opscherpings-artefacten in de film. Nadat het glimmende schijfje in de lade van de RDV1060 DVD-speler is gelegd, wordt in het menu gekozen voor de DTS soundtrack en wordt de openingscène bekeken van deze film. De laatste 12 uur van Jezus van Nazareth (gespeeld door James Caviezel) begint in de olijfbomen tuin waar Jezus naar toe gaat om te bidden na het laatste avondmaal met zijn apostelen. Verdronken in het lot van alle mensen, probeert Satan Jezus te lokken naar zijn verleidingen. De wilskracht en geloofsovertuiging zijn sterker dan deze verleidingen, maar het gevaar loert achter de volgende boom: verraad.

De tragische en bijna dreigende muziek die dit conflict begeleidt, wordt door de Rotel combinatie met warme emotie begeleidt. Het geluidsbeeld wordt gedragen door het prachtige detail in het laag, waardoor de luidsprekers volledig verdwijnen in mijn donkere home-theater.

Wanneer de dreiging zijn hoogtepunt nadert en Jezus door zijn knieën moet zakken van de zware last die zijn lichaam moet dragen, wordt door mij de kilte gemist, die ik normaal wel ervaar. Het zijn fijne details in het geluidsbeeld die meer naar de achtergrond zijn gedrukt, gecombineerd met de tonale warmte van Rotel, waardoor de soundtrack minder op de emoties van de kijker inspeelt.

Op het gebied van de beeldkwaliteit laat de RDV1060 universele DVD-speler zich van zijn beste kant zien. Nergens worden details onderdrukt. Ook in deze film wordt feilloos en onverbiddelijk de ‘edge enhancement’ in de transfer weergegeven, die de film helaas iets van zijn film-karakter ontneemt.

DVD Audio

Soms vliegt de tijd voorbij en deze keer was het zelfs zo erg dat het zorgvuldig recenseren met meerdere DVD-A’s er bijna bij inschoot. Toch is ook hier nog enige aandacht aan besteed, waarbij de DVD-A van de ‘Blue Man Group – Audio’ centraal heeft gestaan. De ‘Blue Man Group’ is een organisatie met als doel verrassende en nieuwe werken te showen in de media. Chris Dyas speelt gitaar, Larry Heinemann de bas en Todo Perlmutter de drums.

Hun creativiteit bij het gebruik van muziekinstrumenten, maar ook hun controversiële muzikale smaak zou een inspiratie kunnen zijn voor menig artiest.

Niet alleen in de keuze van de instrumenten wordt de creativiteit van deze muzikanten gevangen, ook de mixing van de zeskanaals soundtrack op deze DVD-A is ronduit bijzonder te noemen.
Verschillende zelfgemaakte instrumenten van onder andere PVC geven een uitzonderlijke luisterervaring, waarbij het .LFE kanaal het flink te verduren krijgt.
De RDV1060 geeft een geluidsbeeld met prachtige microdetails in het nummer PVC IV, waarbij de typische karakteristiek van PVC lichtjes warmte heeft gekregen, wat de handtekening van de Rotel onderstreept.

De scherpe aftekening en transparantie in het geluidsbeeld is met deze DVD-Audio weergave van hoge kwaliteit, waarbij ik ten opzichte van duurdere concurrenten enkel wat driedimensionale diepte mis.


Conclusie

Voordat ik een conclusie schrijf, lees ik mijn bevindingen en aantekening nog eens zorgvuldig terug. Ik merk dat ik best streng ben geweest tijdens het recenseren van deze Rotel combinatie. Wanneer de performance wordt vergeleken met de prijzen van deze componenten, realiseer ik me dat ze dermate hoog presteren, dat deze combinatie gemakkelijk zijn concurrenten in dezelfde klasse zou outperformen, die meer zullen pronken met een groot hoeveelheid aan gimmicks en gadgets en zevenkanaals versterking. Rotel blijft echter bij de basis, maar verzorgt wel een product waar consumenten met hoge gebruikseisen werkelijk van kunnen genieten. De enige opmerking die gedurende deze recensie stelselmatig naar voren kwam, is de typische klankmatige handtekening van Rotel. Echter, dat is een kwestie van smaak, waarbij ik me realiseer dat de warme tonale aftekening misschien niet helemaal mijn ‘cup of tea’ is, maar de luisteraars die mijn home-cinema bezochten tijdens de recensie-periode van deze Rotelcombinatie vielen bijna van hun stoel van verbazing toen ik hen de prijzen van deze combinatie vertelde. Ik denk dat dat laatste een goede weergave is van hun uitstekende prijs/kwaliteit verhouding.

Prijzen:

Rotel RSX1056 A/V receiver - 2000 Euro
Rotel RDV1060 Universele DVD-speler - 999 Euro
www.rotel.com

Gebruikte software: