Hifidelio Wireless Music Center

Een vrij nieuw fenomeen in hifiland is de muziekserver: een apparaat met harde schijf en veelal ook netwerkaansluiting, waarop grote hoeveelheden muziek kan worden geplaatst. Muziekservers zijn zo een alternatief voor diegenen die op hun computer gemerkt hebben hoe comfortabel het is om veel muziek onder de vingertoppen te hebben, maar die geen zin hebben in een PC in de huiskamer.

Muziekservers zijn er inmiddels van onder andere McIntosh, Revox, Yamaha en Sony, en de meeste hebben een prijskaart ver aan de overkant van 1000 euro. Met zijn vraagprijs van 700 euro is de Hermstedt Hifidelio dan ook in een gunstige uitgangspositie. Hermstedt levert hiervoor een 43cm-hifiapparaat met een 80 GB harde schijf en een keur aan aansluitingen: analoog in en uit, optisch en coaxiaal digitaal-uit, vier (!) keer netwerk, draadloos netwerk (WiFi) en tweemaal USB.

Er is ook een Pro-variant (760 euro) met als extra’s dynamiekcompressie, meer samplingrates en de mogelijkheid biedt om naar Internet radiostations te luisteren. Nochtans is het nut hiervan beperkt: de meeste radiostations, de Nederlandse publieke en commerciele incluis, zenden op internet uit in Windows Media of Real. De Hifidelio weet alleen raad met MP3-stations. Daarvan zijn er best veel, zo’n 4.000, maar de meeste daarvan zenden alleen muziek uit, geen redactionele informatie. Wie naar Radio 1 of de BBC Worldservice wil luisteren blijft aangewezen op de tuner of de PC.

De Pro-versie van de Hifidelio kent ten slotte nog in een variant met een harde schijf van 160 GB (900 euro). Deze biedt ruimte aan 300 uur muziek in ongecomprimeerde CD-kwaliteit. Dit is de enige versie met vergulde aansluitingen.

Algemeen

Wie al een Apple iPod heeft, zal het gebruik van de Hifidelio ervaren als een feest der herkenning: wat betreft de menustructuur en de bedieningsorganen heeft Hermstedt zich duidelijk laten inspireren door Apple’s succesnummer. En daar hebben ze niet onverstandig aan gedaan. Alle opties van de Hifidelio zijn ondergebracht in overzichtelijke, logisch gegroepeerde menu’s waar je met een ronde jog/shuttle doorheen manoeuvreert. Ideaal. Jammer is dat Hermstedt ervan heeft afgezien om Nederlands, Noors, Deens, Japans, Chinees en zo nog wat talen in zijn systeem op te nemen: de gebruiker kan kiezen uit Engels, Duits en Frans. De Hifidelio heeft een hoogoplossend, zwart-wit LCD-scherm, die meer dan voldoende ruimte biedt voor alle relevante informatie.

Sprekend over de iPod moet vermeld worden dat deze kleine witte Appletjes, evenals hun vriendjes uit de stallen van conculega’s, met een USB-kabeltje kunnen worden aangesloten op de Hifidelio. Het apparaat van Hermstedt kan dienen als toeleverancier voor muziek op de kleine spelers, net zoals iTunes, MusicMatch en Winamp dat kunnen.

Het netwerk

De Hermstedt heeft als besturingssysteem Linux. Misschien lijkt het ware overkill om een heus computerbesturingssysteem in te bouwen in een hifi-apparaat, maar eigenlijk is de Hifidelio gewoon een computer. Hij beschikt over een 80 GB harde schijf, een CD-ReWriter, een beeldscherm en netwerk- en USB-aansluitingen. De ingebouwde processor is een IBM PowerPC-chip.

De toepasbaarheid van Linux in netwerken is fameus: het besturingssysteem is gebouwd met netwerken in het achterhoofd en dan ook nog eens zeer stabiel en veilig. Daarbij kan Linux naar behoefte worden aangepast: omdat iedereen de broncode mag inzien en aanpassen, kan alle overbodige onzin worden weggelaten. Dat heeft Hermstedt duidelijk ook gedaan: het apparaat reageerde snel en soepel op onze bevelen, haperde nooit en was eenvoudig in te brengen in het netwerk.

Een doodnormaal netwerkkabeltje was voldoende voor mijn Apple iBookje om de Hifidelio te “zien”. In de handleiding staat duidelijk omschreven hoe je je digitale muziek overzet naar de harde schijf in de Hifidelio. In het geval van de Hifidelio is het niet moeilijker dan op Appletje-K drukken en het netwerkadres invullen. De computer had daarna toegang tot de harde schijf van de Hifidelio.

De Hermstedt kan ongecomprimeerde muziek afspelen in de gangbare WAV- en AIFF-formaten, voorts het mooie FLAC (verliesvrije compressie met rond 30 procent), en ten slotte de lossy compressors MP3, Ogg (een opensource “MP3”, van betere kwaliteit) en iTunes’ favoriet AAC (onderdeel van de MPEG-4 specificatie; eveneens beter dan MP3, vooral bij lage bitrates). Op de standaard Hifidelio is de datarate voor MP3 bij import beperkt tot 192 kbit. De maximale MP3-kwaliteit van 320 kbit is voorbehouden aan de Pro-versies, en dat vindt deze recensent erg kinderachtig. Wel zegt de importeur dat deze beperking ook bij Hermstedt zelf ter discussie staat. Mogelijk kunnen bezitters op termijn de interne software upgraden. Of dit geld gaat kosten, is nog niet bekend. De patenthouders willen een flink bedrag zien voor hun MP3-algoritme.

Helaas ontbreekt de mogelijkheid om Windows Media-bestanden af te spelen. Gebruikers die veel muziek hebben in Microsofts WMA-formaat zullen hun bestanden moeten omzetten naar een formaat waar de Hifidelio wel iets mee aan kan. Hét hulpmiddel daarbij is het freeware programma dBPowerAmp, een programma voor audioconversie. Standaard biedt het programma alleen ondersteuning voor MP3, Ogg en WAV, maar met een -eveneens gratis- plugin leest dBPowerAmp ook Windows Media. De algemene vuistregel: comprimeer nooit iets twee keer! – geldt hier ook. Ik raad aan om WMA om te zetten naar een van de ongecomprimeerde formaten: WAV of AIFF. Zelfs met de zeer milde compressie in FLAC heb ik in 1-op-1 vergelijkingen met het WMA-bronbestand een licht verlies van definitie kunnen waarnemen. Voor omzetting naar MP3, Ogg en AAC geldt: alleen doen als het echt niet anders kan. ‘Voor de grap’ heb ik weleens WMA naar WAV omgezet en vervolgens in WinLame (het mooiste MP3-omzettingsprogramma verkrijgbaar, en ook gratis) naar MP3 gebracht. Met de hoogste bitrate en de instelling ‘zeer langzaam’ is het resultaat acceptabel, maar niet geweldig.

Lokaal

Naast alle mogelijkheden om muziek van het netwerk te halen is de Hifidelio ook solo een volwaardig hifi-apparaat. Om te beginnen speelt hij -uiteraard- CD’s af. Bijzonder is, dat er op de harde schijf van de Hermstedt titelgegevens aanwezig zijn voor zo’n twee miljoen CD’s. Ontbreekt er een keer een CD in de database, dan haalt het apparaat de juiste gegevens via het thuisnetwerk van het internet (indien voorhanden).

Dat er een database vol titelgegevens voorhanden is, scheelt een hoop werk bij het importeren van CD’s op de harde schijf. Eventueel zijn de titels wel handmatig in te voeren, maar dat is ongeveer net zo’n twijfelachtig genoegen als bij de aloude MiniDisc.

Het importeren kan in vier formaten: WAV, AIFF, FLAC en MP3. Bij de keuze voor het compressieformaat moet u rekening houden met uitwisselbaarheid en kwaliteit. Van de lossy formaten is MP3 de minst goede, maar hij wordt door alle MP3-walkmans, en ook afspeelprogramma’s op de PC, ondersteund. Dat geldt niet voor Ogg, dat niet werkt op de iPod, en AAC, dat juist weer niet werkt op iPod-’klonen’ van bijna alle anderen. MP3-afspeelprogramma iTunes ondersteunt geen Ogg, concurrenten als Winamp en MusicMatch spelen geen AAC af. FLAC is een probleem bij iTunes en de iPod, die wel Apple’s eigen lossless formaat AppleLossless ondersteunen. Maar met AppleLossless weet de Hifidelio zich weer geen raad. Tenslotte AIFF en WAV: kwalitatief zijn ze gelijk, maar AIFF wordt door PC’s en nep-iPods niet algemeen ondersteund. WAV speelt overal.

Wat een zootje! Op grond van het bovenstaande kan iedereen een eigen afweging maken, maar onder de streep komt het erop neer dat alleen MP3 en WAV overal geaccepteerd worden. Fijnproevers kiezen voor WAV: verliesvrij en zeer compatible. Het nadeel is het ruimtebeslag: 520 MB per uur CD-muziek. Dat moet de serieuze hifi-liefhebber dan maar voor lief nemen, zeker ook omdat MP3-encodering in zijn mooiste kwaliteit -ik zeg het nog maar eens- een 60 euro kostend extraatje is.

Leuk is de mogelijkheid om opnamen te maken met de Hifidelio. De muziekserver heeft een ingebouwde A/D-converter, die u kunt gebruiken om LP’s en cassettes te digitaliseren. Die gedigitaliseerde muziek kunt u vervolgens weer branden op CD en zelfs herschrijfbare CD. Ook alle andere muziek uit uw bibliotheek kunt u mixen tot speellijsten en vervolgens branden. Van belang is daarbij natuurlijk wel dat uw lijstje beneden de 80 minuten blijft.

Naast een regelbare analoge uitgang hebben fijnproevers ook de mogelijkheid om externe DACs van signaal te voorzien dankzij de optische en coaxiale  digitale uitgangen.

Een laatste mogelijkheid om de data op de Hifidelio te laten horen is via iTunes op de computers in het thuisnetwerk. Computers die iTunes draaien stellen hun muziek als stream beschikbaar voor iedereen die er belangstelling voor heeft. Ook de Hifidelio wordt herkend als een “iTunescomputer” en doet zonder morren mee. Omgekeerd herkent de Hermstedt ook alle online computers die iTunes draaiend hebben. Leuk. Zo wordt de Hifidelio tot een soort DAC voor de muzikale inhoud van alle PC’s op het netwerk.

Klank

Ik heb het beste nieuws voor het laatst bewaard: de klank van dit apparaat. Die omschrijf ik als goed voor deze vraagprijs. Hij klinkt fris, open, ritmisch en gedetailleerd. Zelfs, maar dat kan suggestie zijn, lijkt hij artefacten van minder briljant geëncodeerde MP3-muziek wat te temperen. Zo heb ik een ooit gedownload 128k-MP3’tje van de Venga Boys (!) op de Hifidelio voor het eerst acceptabel horen klinken. Wat heet. Ik hoorde zelfs nieuwe details in dit magistrale voortbrengsel van de heer Van Diepen (whooah!).

Een directe vergelijking tussen de Hermstedt en mijn Philips DVD-963 SA, die laatste met de upsampling-naverbranders aan, leverde een spannend duel op. De Philips was iets vloeiender en milder, maar met zijn iets rijkere detaillering en beduidend strakkere en diepere bas wist de Hifidelio uiteindelijk te winnen. Ruimtelijk ontliepen ze elkaar weinig, dus wat dat betreft hoeven geïnteresseerden zich geen zorgen te maken.

Ten slotte nog een paar woorden over de bouw van deze machine: die is goed. De Hifidelio is helemaal van metaal en heeft een geborsteld aluminium front. Keurig.

Conclusie

Ik vind dat ik spaarzaam moet zijn met superlatieven, en zeker op een zich steeds ontwikkelend terrein als de hifi. De Hifidelio heeft wat nadelen zoals de beperkte MP3-bitrate. Maar gezien alle mogelijkheden, die ook nog eens perfect werken en gemakkelijk toegankelijk zijn, en niet in de laatste plaats de voor het geld meer dan prima klank, is de Hermstedt Hifidelio een kleine sensatie. Een echte verrijking voor elk thuisnetwerk en hifi-installatie.

Prijs:
Hermstedt Hifidelio: 700 euro
Hermstedt Hifidelio Pro: 760 euro