De Muziekbeleving van: Marlein Parlevliet
Vandaag is het Record Store Day (RSD), een internationale feestdag in het teken van de zelfstandige platenzaak. Op tal van locaties zijn er bijzondere en intieme optredens, onder andere van Seasick Steve, Kensington en DeWolff.
Bovendien zijn er in de ongeveer 85 aangesloten onafhankelijke platenzaken diverse speciale uitgaven op vinyl te verkrijgen. Vorig jaar interviewden we Record Store Day's Marlein Parlevliet - een artikel dat we vandaag graag nog eens onder je aandacht brengen, al kan de inhoud op sommige plekken wat gedateerd zijn.
Grote baas van Record Store Day Nederland is de bezielde Marlein Parlevliet (25), tevens laatstejaars student en parttime medewerker bij platenzaken Concerto en Velvet. Wat en hoe luistert de 25-jarige vinylfreak zelf? Tijd voor De Muziekbeleving van... “Eenmaal aan het vinyl kun je niet meer zonder. Het is een heerlijke vorm van onthaasting.”
Een platenspeler en twee speakers. Meer is het niet, de geluidsinstallatie van Marlein Parlevliet in haar studentenhuis in Amsterdam Oud-West, waar ze nog een paar weken woont voordat ze op zichzelf gaat wonen. Waarom zou je meer nodig hebben als je alleen platen draait en koopt? De cd’s in haar kast zijn ‘een overblijfsel van vroeger’.
De laatste jaren koopt de Amsterdamse alleen maar vinyl. Nieuw vinyl. Albums van Fleet Foxes, Yeasayer, Wilco, War on Drugs, Pearl Jam, Panda Bear, Tame Impala, Moderat, Syd Barrett, The Black Angels, Austra, Alamo Race Track, Mount Kimbie, Cranfield and Slade. “Alles is tegenwoordig bijna verkrijgbaar op vinyl.”
Haar meest waardevolle plaat uit de collectie: een originele persing van Still van Joy Divison. Ook de 10’’ van Wilco (Speak into the rose) mag er zijn trouwens. “Zijn er maar honderd van geperst in Nederland. Toen ik hem laatst weer ergens zag staan, heb ik hem weer gekocht.”
In haar platenkast is alleen de box van The Smiths niet van haar, maar van een huisgenootje. “Ik wilde hem heel graag, maar kreeg hem niet bij elkaar gespaard. Mijn huisgenoot heeft niet eens een platenspeler!”
Tussen de platen in staat De Diamanten Naald 2012, die ze met Record Store Day won als ‘organisatie die zich het meest inzet voor vinyl’.
Op de massieve Stanton draait Maraqopa van Damien Jurado, haar nieuwste aanwinst. Hij ligt er al een hele week op, zegt Parlevliet. “Als ik een nieuwe plaat heb, zet ik hem vaak op repeat. Eerst kant A, een paar dagen daarna kant B.”
Will Oldham & The Sound
Muzikale opvoeding? Marlein Parlevliet kan kort zijn: die was er niet. “Ik heb vooral zelf moeten leren luisteren. We hadden thuis een hele bibliotheek aan boeken, maar slechts drie cd’s: van Bonnie Prince Billy, Massive Attack en Portishead. Dit zat zo: vader Hans was in 1990 in Leiden de oprichter van platenketen Velvet. Omdat hij op zijn werk werd overvoerd met muziek, had hij er thuis helemaal geen behoefte meer aan. Bonnie Prince Billy, alias Will Oldham, is overigens wel altijd een held gebleven voor Marlein. “Een ontzettend bijzondere man. I see a darkness vind ik nog steeds een van de mooiste platen aller tijden.”Als iemand iets van hem koopt in de winkel, dan moet ze nog altijd even zeggen hoe fantastisch hij is.
Misschien geen muzikale opvoeding dus, maar wel ‘geboren in een platenzaak’, zegt ze. Op haar veertiende ging Marlein voor het eerst klusjes doen in de platenzaak van haar vader in Leiden. “Vooral cd’s opruimen.” Op haar zestiende stond ze - naast een vaste kracht - achter de toonbank.
Velvet verkocht op dat moment alleen nog maar cd’s, de vinylafdeling kwam later. Haar eerste aanraking met vinyl was de elpee Jeopardy van The Sound. “Ik was toen bezig met new wave en Joy Divison en kreeg die tip van mijn vader. Bleek dat die nooit op cd was verschenen” Ze vond hem uiteindelijk voor tien euro in het Vinylarchief in Nijmegen. “Een prachtplaat, inderdaad.”
Vinyl & genieten
Van haar collega’s bij Velvet kreeg ze daarna ‘een starterspakket met vinyl’. Allemaal tweedehands spul uit de eurobakken, van het kaliber Simon & Garfunkel. Steeds meer raakte ze verliefd op het vinyl. “Platen waren toen vrij prijzig, maar bij Velvet kon ik voor inkoopprijs elpees aanschaffen, dat scheelde.”
Ook haar liefde voor muziek nam toe. Vanuit Leiden, waar ze tot haar achttiende woonde, reisde ze geregeld naar Amsterdam voor concerten. Maar pas in Amsterdam ging ze echt vaak: Paradiso en Melkweg waren immers zo goed als om de hoek. “Ik ging vooral naar indiebandjes, Bloc Party, Franz Ferdinand en – in de tijd van The Back Room - naar elk concert van Editors. Ook naar technofeestjes trouwens, met Justice bijvoorbeeld.”
Onthaasting & platen scoren
Eenmaal aan het vinyl, kun je niet meer zonder, zegt Parlevliet. “Je kunt het hebben over de sound, die veel warmer is dan digitaal. Maar het ritueel is zeker zo belangrijk. Het openmaken van een plaat alleen al: hoe ziet de binnenhoes eruit?”
Parlevliet ziet het draaien van vinyl als een vorm van onthaasting. “De krant, kopje koffie, een ontbijt en een elpee. Zo start ik de dag heel rustig op. Zo krijg ik ook zin in de dag. Ik moet er niet aan denken om dit allemaal digitaal te doen. Als ik bijvoorbeeld Spotify aan heb staan ga ik heel snel klikken van muziek naar muziek. Je gaat er nooit rustig voor zitten. Dat hoop ik ook uit te dragen met Record Store Day: platen draaien is een fijne vorm van onthaasting, ongelooflijk rustgevend.”
Haar muziek koopt Parlevliet in de platenzaak. “Het is toch prachtig dat iemand je daar kan vertellen wat je misschien leuk vindt. Ik download nooit, heb nog nooit iets via internet gekocht.” Iedere week wil ze minstens een nieuwe plaat kopen. Vorige week was dat Damien Jurado, de week ervoor Moss en daarvoor Adrian Younge. Vrijdag is haar vaste dag om platen te scoren. Bij Velvet of Concerto of bij Distortion Records in de Westerstraat. “Naar die laatste moet je alleen gaan als je echt veel tijd hebt, want er staat belachelijk veel.”
Een verzamelaar is ze niet. “Ik betrap mezelf erop dat ik vaak geen moeite meer doe voor een tweede of derde album van een band. Ik ben snel toe aan nieuwe muziek.”
Genieten & primeur
Hoewel ze nog studeert (Cultuurwetenschappen aan de UvA) is Parlevliet al drie jaar de bezielde ambassadeur van Record Store Day. “Een paar jaar geleden kreeg ik in de platenzaak een mailtje: ‘Happy Record Store Day!’ We hebben dus eigenlijk een feestje, dacht ik, maar waarom vieren we dat in Nederland dan niet mee? Onder auspiciën van Stichting Entertainment Retail Promotion (STEP) zette ze het evenement in 2010 in Nederland op. Vijf maanden per jaar is ze er vanuit een kantoor in Hilversum mee bezig. En dan zet ze zich ook nog in voor andere landen. Zo toerde ze afgelopen zomer met Michael Kurtz, de drijvende kracht achter de Amerikaanse Record Store Day, door Europa om ook andere landen warm te maken. Met succes; ook Duitsland doet nu voor het eerst mee. Andere landen kunnen veel leren van het Nederlandse model, weet Parlevliet. “We lopen samen met Amerika en Engeland voorop.”
Wat gaat ze zelf doen op Record Store Day? “Ik ben dan zelf helemaal klaar, dus ga genieten. Ik ga ’s ochtends eerst in de rij staan bij Concerto voor de Record Store Day exclusives. Dan maak ik een rondje langs de Amsterdamse platenzaken, dan naar North End in Haarlem, dan Leiden en dan naar Velvet in Delft waar de afterparty is.”
Oh ja, Marlein Parlevliet heeft speciaal voor HiFi.nl nog een primeur. Ze tovert een single met een wit label uit een wit hoesje en legt hem op de platenspeler. Spinvis zingt over een B-kantje. Een testversie. “Speciaal geschreven voor Record Store Day! Het singletje heet B-Kantje en heeft alleen een b-kant. Een soort boekenweekgeschenk, maar dan voor iedereen die op Record Store Day iets koopt in een platenwinkel. Alleen moet deze in één dag op.”
De Favorieten van... Marlein Parlevliet
1 Mijn hifi-set
“Mijn platenspeler (Stanton) en twee speakers. Mijn cd-speler is niet meer aangesloten. Als ik wakker word en thuis kom zet ik meteen een plaatje op. Op mijn werk en onderweg luister ik wel Spotify via mijn iPhone. Vaak een standaard-playlist of een plaat die ik moet ontdekken. Als ik die plaat goed vind ga ik naar de platenwinkel om hem te kopen.”
2 Favoriete muziekgenre
“Geen peil op te trekken! Ik kan alleen weinig met jazz en hiphop. Verder luister ik echt alles, maar meestal toch wel pop.”
3 All time favourite
“ See A Darkness van Bonnie Prince Billy.”
4 Gruwel echt van…
"Stadionrock (vooral ballads). Aerosmith, Bryan Adams, Bon Jovi, Kane, die categorie.”
5 Maar luister stiekem wel naar…
“Wicked Games van Chris Isaak, dat is behoorlijk fout toch? Ik vind het stiekem een prachtig liedje.”
6 Omvang muziekcollectie
“Ik denk zo’n 300-400 elpees en evenveel cd’s.”
7 Verzamelaar?
“Ja en nee. Ik wil graag een mooie collectie opbouwen met platen die ik stuk voor stuk prachtig vind. Maar ik spaar niet alles van een artiest.”
8 Elpee of cd?
“Elpee! Het onthaast, het klinkt mooier, het is een stuk mooier vorm gegeven, de binnenhoes is echt iets om te lezen. Ik vind het ook een warm gevoel geven als de elpee in de woonkamer draait, dat je kunt zien waar de muziek vandaan komt.”
9 Meest memorabele muziekbeleving
“Och wat moeilijk, ik heb zoveel gezien. Maar ik weet nog waar ik aan een stuk door kippenvel had en dat was bij Loney, Dear op Motel Mozaique. Hij deed toen alles van zijn nieuwe plaat Dear, John. Ik had er nog niks van gehoord. Ik ben het hele concert niet bewust geweest van wat er om mij heen gebeurde, hoe ik stond, wie er naast mij stonden. Ik was compleet in vervoering gebracht door zijn liedjes en de show. Die was heel elektronisch terwijl Loney, Dear een singer-songwriter is.
Later heeft hij dat nog een keer voor elkaar gekregen in zijn geboorteplaats Jonkoping in Zweden. Ik woonde daar toen. Hij voerde diezelfde plaat uit met een 40-koppig orkest. Diezelfde plaat werd toen opeens klassiek uitgevoerd. Erg knap. Ik ben ook een keer met mijn vader naar Radiohead geweest, de A Kid-toer. Ik was dertien denk ik. Ik vond het toen verschrikkelijk! Ook geen kost voor iemand van dertien denk ik. Pas later besefte ik bij wat voor een bijzondere happening ik was geweest.”
10 Hifi-tip
“Dat is wel duidelijk denk ik. Koop gewoon een degelijke platenspeler!”