Monitor Audio Bronze 3: De kunst van het besparen

Aan een overladen aanbod op het budget vlak ontbreekt het in Nederland niet. Vele merken vechten om een plekje en het leuke is dat velen slagen. Grote merken als Marantz, Philips, Kenwood, Technics om er maar een paar te noemen, vinden plaats op de schappen naast de kleinere fabrikanten die meer gespecialiseerde spullen maken. In de budget markt vinden we bijna altijd massa producten of grote series. Op een snelle manier moet een fabrikant zijn investering terugverdienen, want elk jaar worden nieuwe highlights verwacht door het koopgrage publiek. De enige stabiele factor is nog altijd de luidspreker. Natuurwetten houden tegen dat erg creatieve vormen ontstaan. Dus blijven het steeds maar weer doosvormige kastjes of kasten die een plekje moeten vinden in de huiskamer. De luidspreker gaat veelal het langste mee en hoe vaak wordt de “budget” bouw ervan niet schromelijk onderschat? De kunst van het besparen. Daar hebben ze bij Monitor Audio kennelijk veel van begrepen.

Bronze 3

De Bronze serie van MA vormt de onderkant van het totale aanbod. Daarboven zijn de Silver en Gold serie te vinden en de van oudsher leverbare Heritage met modellen als de 2SE en de beroemde 20SE. Van de 20SE kunt u trouwens binnenkort een test verwachten van de hand van Philip van Deijk. Het kleinste model in de Bronze serie is de Bronze 1, gevolgd door de 2 en de hier geteste 3. Bovendien is er een Center speaker leverbaar. Om een surround set compleet te maken is er een actieve subwoofer en een serie Baby systemen. De prijzen lopen van Fl. 299,- per stuk voor de Bronze 1 tot Fl. 599,- per stuk voor de Bronze 3 of de Center. De baby systemen zij allemaal net wat voordeliger. De sub gaat voor Fl. 1299,- over de toonbank.

In de Bronze serie wordt gebruikt gemaakt van een 6,5” woofer (in de 1 een 5,5” woofer) met een conus van Metal Matrix Polymer. Simpel gezegd een kunststof conus waarop een metaallegering is aangebracht om de stijfheid te bevorderen. In het midden treffen we een fase plug aan, die niet vastzit aan het magneetsysteem, maar aan de conus zelf. De forse magneet van de woofer is afgeschermd, dus de speaker kan naast de tv staan. De tweeter is een 1” dome van metaal. Een techniek waar Monitor Audio al jaren een patent op heeft. Een vrij kleine magneet vormt daar onderdeel van het aandrijfsysteem. De kast van de Bronze is in twee compartimenten verdeeld, een kleine bovenkast die de beide units bevat, het filter en de twee basreflexpoorten, elk 10 cm lang. Het ondercompartiment kan gevuld worden met zand. De totale afmeting is bescheiden met buitenmaten van 84 x 18,5 x 24,5 cm (hxbxd). Onopvallend plaatsbaar in het interieur door de slanke vorm en leverbaar in kersen (vinyl) en zwart.

Enige gegevens van de fabrikant. Frequentiebereik +/-3dB 40Hz - 25 kHz. Rendement 90 dB/Watt. Nominale impedantie 6 Ohm. Belastbaarheid 100 Watt. Gewicht ca. 10 kg per stuk.

Monitor Audio Bronze 3: De kunst van het besparen

Besparen ja, maar dan goed

In de budget markt is het knokken. Dat betekend besparen op kosten, hoge kwaliteit leveren en een fraaie afwerking. Iemand binnen Monitor Audio heeft kennelijk gesnapt hoe je dat doet. Wat zaken op een rijtje die bijdragen aan het eindresultaat: De woofer heeft een plastic korf, dat bespaard, maar wel een grote magneet, dus een flink rendement en rare uitspattingen van de conus worden vermeden. De kast, in grote mate verantwoordelijk voor het uiteindelijke geluid is van 18 mm plaat, het front is van 22 mm materiaal en een inwendige brace net boven de reflexpoorten maakt de kast nog stijver. De demping is daarin tegen weer eenvoudig met een paar lappen BAF. Het filter is een simpel 12 dB type, maar wel met een luchtspoel en een polyester condensator. Het laag komt een ferrietkern spoel tegen. Het filter is hardwired op de aansluit terminal. Alle bedrading is gesoldeerd en nergens zitten afgrijselijke stekkertjes aan. De aansluitterminal is goedkoop, het beste te gebruiken met banaanstekers of desnoods blanke draad. Vooral het aandraaien van de connecties is een crime. De units zijn ingefreesd, maar zodanig dat de productie eenvoudig blijft, dus met flinke kieren. De tweeter steekt iets uit t.o.v. de baffle.

Wat zie je dus, waar bespaard kon worden (aansluitterminal, demping, infrezing) is dat gedaan. Maar op plekken waar het er op aan komt (kast, solderen, condensator) is er niet bezuinigd. De productie lijkt eenvoudig, de afwerking is fraai, het fineer strak en de levering compleet met spikes en frontjes. Al met al een concept dat riekt naar “lekker en strak”.

De opstelling

Hoe makkelijk plaats je een Bronze 3 in de huiskamer? Heel makkelijk. Op bijna elke plek doet het ding gewoon zijn werk. Ik heb ze een 2,5 meter uit elkaar gezet in een vrije ruimte zonder achterwand en een flink stuk van de zijwanden. Iets ingedraaid bouwen ze het beste beeld op. Ze zijn nog al eens verschoven en dat had nauwelijks invloed. Een vette 8 voor de plaatsingsmogelijkheden. Aangesloten zijn ze vrijwel steeds geweest op een te dure set elektronica in deze klasse. Met Ocos kabel in single en bi-wire. Om ze meer in de context te zetten van de mogelijke installatie die bij deze speakers hoort is nog gebruik gemaakt van een Harman Kardon HK 610 versterker en een Marantz CD 63 SE cd speler. De ruimte daarbij was een kleine kamer met de bescheiden afmetingen 2,20 x 3,20 meter.

In de hoofdinstallatie heb je als voordeel dat beperkingen direct kunnen worden toegeschreven aan de gebruikte speakers omdat het aangeboden signaal van hoge kwaliteit is. Voor de gebruikte componenten verwijs ik graag naar het einde van dit verhaal. Daar treft u een opsomming aan. Ik kan u verzekeren dat het als “budget” speaker niet mee valt tegen het normaal in de huiskamer aanwezige systeem op te boksen. Dat verwacht je dan ook als recensent niet, maar wel dat er muziek wordt gemaakt. Dat je je niet ergert en dat het allemaal lekker klinkt op een breed genre. Monitor Audio slaagt daarin met de Bronze 3 op een hoger niveau dan verwacht. Lees verder!

Van Bach, via Barber naar Dire Straits

Ik vind het altijd wel prettig om een langere tijd naar speakers te kunnen luisteren. Monitor Audio Nederland heeft daar de ruimte toe gelaten. In eerste instantie is het systeem gewoon aangezet voor de radio, de tv en een willekeurige cd voor de zomeravond. Ik kan mij niet meer allemaal voor de geest halen wat er toen is gedraaid, maar telkens viel op (of juist niet, het is maar hoe je er tegenaan kijkt), dat de Bronze 3 simpel weg muziek staat te maken. He, na een avond draaien ben je het nog steeds niet zat. Wonderlijk voor 600 piek per stuk als je veel duurder gewend bent. Eens wat meer aandacht geven. Opvallend is de afwezige boembas, aanwezig een helder midden dat ode doet aan vrouwen stemmen, het rustige hoog, weinig kleuring, mooi plaatje en soms zelfs een opvallende uitschieter in positieve zin. Niks negatiefs te vinden? Eh nou nee, ze kunnen niet alles, maar ze doen zo verrekte weinig verkeerd met wat ze wel kunnen. Terug naar het eigen systeem, meer sprankel, dieper laag (actieve sub woofer), sneller, dynamischer, wat minder warm en veel, veel duurder. Nog maar eens de Bronze 3 en opnieuw kan ik alleen maar zeggen, het werkt gewoon lekker.

Een wat oudere cd van Lori Spee is Promises. Het repertoire bestaat uit vertaalde liedjes van Herman van Veen. Op integere wijze geeft Lori een speciale sfeer aan Time Ticks waar de aanwezige trompet helder in de ruimte staat en een eigen vaste plek heeft. Een volgend nummer met als titel Do You Remember haalt op de Bronze 3 niet die diepe rollende bas eruit, maar er wordt een meer dan aardige poging gedaan. De cd is een aanrader voor fans van Herman en fans van luistermuziek. Een door mij pas ontdekte dame, Stacy Kent, mag op haar eigen wijze met een wat kinderlijke stem een ode brengen aan Fred Astaire. Jazz invloeden, een kleine bezetting en een aangenaam genieten. Haar andere cd Dreamsville is nog rustiger en vraagt aandacht. De Bronze 3 kan je die goed vast laten houden. Als achtergrondmuziek is de cd ook geschikt, je praat makkelijk met je bezoek over de muziek heen.

Burmester heeft een fraaie cd 03 op de markt die gebruikt wordt voor demo’s. Wellicht de fraaiste opname is van Hugh Masekela en heet Stimela. Op een top systeem groot en dynamisch, op de Bronze 3 bescheidener, kleiner en maakt minder indruk. Verstaanbaarheid is hoog, ruimte om de instrumenten behoorlijk aanwezig en de totaalindruk boven modaal. Sommige klassieke stukken die ook op de cd te vinden zijn spreken mij erg aan, bijvoorbeeld Rossini, immer een favoriet. Lekker naar wat vinyl. Op de vrijmarkt heb ik voor een gulden (zal volgend jaar wel een Euro worden grrrr……) Private Dancer aangeschaft van Tina Turner en dit ouwetje speelt binnen de kortste keren de cd eruit. De XRCD uitvoering van JVC is een stuk beter en mijn Teac/Monarchy Audio combinatie kan de Pro-ject tegenwoordig aardig bijhouden. Maar met vinyl valt het gemak zo goed op. Het minder digitale. Een compliment voor de Bronze 3 is dat die dat ook duidelijk kan aangeven. Tevens op vinyl wat pianowerken van Chopin en wat oude barok op de voorgrond gesteld. Mooi en zonder randjes staan de instrumenten in de kamer. Je hoeft niet zoveel uit te geven voor een muziekbeleving. Aangenaam is niet synoniem voor duur blijkt.

Ik ben een vrouwengek, dat merk ik steeds weer als ik in de aantekeningen zie wat ik heb gedraaid. Janis Ian, Diana Schuur, Enya, Patricia Kaas, Helene Segara, Mary Black. Heren draai ik nauwelijks, dat laat ik aan mijn partner over. Jammer dat die geen recensies schrijft, want ik kan er weinig zinnigs over zeggen. Wel over jazz, Oscar Peterson met het immer heerlijke We Get Requests, Paolo Conte ( toch een zanger) en vandaar uit terug naar Barber en Schuur. Na een aantal weken heb je echt wel een berg cd’s gedraaid op het systeem. Veelal zonder erg. En een flinke portie radio geluisterd.

Met de lagetonen weergave tenslotte, kun je trucjes uithalen. Het onder compartiment van de Bronze 3 is te vullen met zand of ander zwaar materiaal. Voor een paar tientjes haal je in de dierenwinkel gezuiverd vogelzand en dat gooi je met een trechter in de box. Niet door de reflexpoort natuurlijk. Naast het bereiken van een stabiele basis, minder topzwaar, is er een toename van de druk in het laag. Het geheel wordt wat minder lichtvoetig. Helaas ten koste van enige snelheid in het geluid. Toch een experiment waard, dat in veel gevallen winst oplevert. Maar wie een moeilijke kamer heeft met veel staande golven, kan beter met een lege kast spelen. In mijn kamer bereikte ik met 5 kilo zand per kast een duidelijk donkerder geluidsbeeld (de kast is dan nog lang niet vol). Niet bij elke muzieksoort een winstpunt, voor pop en groot orkest wel, bij jazz en barok niet. Persoonlijk zou ik liever kiezen voor snelheid en het laag aanvullen met een sub woofer, niet met vogelzand.

Monitor Audio Bronze 3: De kunst van het besparen

Goed, slim en netjes

Kernwoorden voor een Monitor Audio Bronze 3 zijn goed, slim en netjes. Goed, want de geboden kwaliteit is van behoorlijk muzikaal niveau. Het midden is zelfs opvallend goed. Het laag en hoog blijven bescheidener op de achtergrond. Niet in de zin van slechter, maar in de zin van minder aanwezig. Dat maakt de speaker ook onopvallend. Wie de moeite doet lang te luisteren zal de bescheidenheid op prijs stellen. Geen boembas en geen krijshoog. Een mooie rustige, stevige bas (het kan dus wel heren basreflex bouwers!).
Slim en netjes. Er zijn op juiste wijze compromissen gedaan. Dat moet wel wil je in een budget klasse mee kunnen draaien. Daar is elke cent belangrijk en moet je die nuttig besteden. De concurrentie is hard en meedogenloos. MA ziet kans besparingen te doen op die plekken in een systeem waar het de minste verliezen teweegbrengt. En een nette afwerking op de koop toe. Compleet ook trouwens met de geleverde spikes. Alleen de terminals, die mogen wel iets beter worden. Not my piece of cake.
Al met al is het verblijf van de Bronze 3 in huize Van Es mij meer dan meegevallen. Na de JMlab Micro Utopia denk je toch in een diep gat te vallen. De kuil was lang niet zo diep als ik dacht. Gewoon op een behoorlijk niveau kunnen genieten van muziek is ook voor veel minder geld beschikbaar. Natuurlijk met beperkingen, kwaliteit kost nu eenmaal geld. Maar wie kans ziet om een product te maken in deze klasse, dat gewoon zo lekker speelt en zo weinig irriteert, ook na uren luisteren, heeft gewoon begrepen hoe je een speaker bouwt. Bouw om de Bronze 3 een set van vergelijkbare kwaliteit, een goede versterker, een fraaie cd speler en een aardige tuner en zie, voor desnoods minder dan 3 mille totaal haalt u een hoop plezier in huis. Ik vind het resultaat knap. Waarvan akte!