MJ Acoustics Pro 50

Now everything is clear

Zeer recent beschreef ik mijn ervaringen met een Italiaanse subwoofer en voor diegenen die dit verslag gelezen hebben vertel ik niets nieuws wanneer ik zeg dat de prestaties van deze diepgravende Italiaanse diva mij ervan overtuigd hebben dat ook op mijn audiofiele, uitsluitend op stereo weergave ingestelde, systeem deze subwoofer een waardevolle aanvulling kan vormen. Dit betekent echter niet dat daarmee ook al mijn jarenlang gekoesterde bedenkingen jegens subwoofers in het algemeen daarmee nu volledig verdwenen zijn. Waarschijnlijk zal ik ieder ander exemplaar dat mij onder ogen en oren komt steeds opnieuw met de nodige argwaan tegemoet treden. Ik denk dan ook dat er moed voor nodig is om mij een subwoofer ter recensie aan te bieden. Moed of het rotsvaste vertrouwen in de kwaliteit van de desbetreffende subwoofer. Waarschijnlijk bezit de eigenaar van Music Matters beide kwaliteiten in voldoende mate. Tenslotte heeft deze importeur, die verder merken voert als Heart uit Nederland, New Audio Frontiers uit Italie, Audio Agile uit Duitsland en Creek uit Engeland, het aangedurfd om, wederom afkomstig uit Great Britain, een nieuwe subwoofer lijn te introduceren op een Nederlandse markt die al jarenlang gedomineerd wordt door een aantal gerenommeerde merken. Alleen al om die reden mag ik aannemen dat deze lijn bepaalde kwaliteiten heeft die het interessant maken om één van de types nader aan de tand te voelen.

MJ Acoustics

Ik moet bekennen dat ik, voordat ik deze subwoofer ter test aangeboden kreeg, nog nooit van het merk MJ Acoustics gehoord had. Enerzijds zal dat te maken hebben met het feit dat ik mij nooit zo verdiept heb in het marktaanbod op het gebied van subwoofers. Anderzijds komt het waarschijnlijk doordat dit merk nog betrekkelijk jong is. Het merk is opgericht door, en eigendom van, de twee belangrijkste leden van het ontwerpteam; John Jefferis en Phill Mason. Zij bezitten de nodige technische kennis en hebben daarnaast beiden een achtergrond als professionele musicus. Als musici kwamen zij er achter dat bas reproductie op niveau alleen beschikbaar was tegen hoge kosten en daar wilden zij iets aan doen. Zij menen dat de bas reproductie het belangrijkste terrein is waarop een geluidssysteem verbeterd kan worden en bieden een uitgebreide lijn van subwoofers aan. Naast de Pro serie die zich met de 50, 100, 500 en 1650 modellen richt op de bezitters van een stereo dan wel een home cinema opstelling, is er nog een Live serie waarin twee subwoofers, de 500 en de 1650, aangeboden worden welke bedoeld zijn voor gebruik in een PA systeem. De enige speaker van het bedrijf is de Pro Cinema 1; een tweeweg satelliet die ontworpen is om samen met de Pro 50 of Pro 100 subwoofer een systeem te vormen. Daarnaast worden er nog wat accessoires aangeboden zoals de heavy duty spikes die speciaal bedoeld zijn voor het gebruik onder de types Pro 500 / Pro 1650 en met professional Neutrik speakon connectoren uitgeruste high level kabels.

MJ Acoustics Pro 50

MJ Acoustics Pro 50

Aan het eind van de eerste dag van de 2002 editie van de Doelen Lente Hifi Show vraag ik me, met de maten van de Italiaanse subwoofer nog in mijn achterhoofd, af of de doos die me zo meteen overhandigd zal worden wel in de achterbak van mijn auto zal passen. Wanneer ik echter zie om welke doos het gaat haal ik opgelucht adem. Deze is echt veel kleiner. De doos weegt ook maar 10 kilo en eenmaal thuis aangekomen draag ik hem zonder problemen mijn huiskamer binnen. Uit de doos blijft er nog slechts 8,5 kilo schoon aan de haak over en de maten zijn al even bescheiden. Met een breedte die net als de diepte slechts 278 mm meet, en de geringe hoogte van 332 mm, valt het op vier zwarte pootjes rustende kubusje in het niet op de grote dikke granieten plaat die er nog ligt als overblijfsel van het Italiaanse subwoofer avontuur. De grootte, of eigenlijk kleinte, maakt dat ik onwillekeurig geneigd ben om in verkleinwoordjes over de Pro 50 te gaan praten.

Ik zou me dan ook voor kunnen stellen dat hij hoog scoort bij de echtgenotes van potentiële kopers en dat ze hem een “schatje” vinden. Met deze maten is hij namelijk heel eenvoudig te integreren in het interieur. Mede omdat hij verkrijgbaar is in diverse uitvoeringen; standaard is de Black Satin finish maar er zijn ook silver, cherry wood en rose wood uitvoeringen leverbaar. Ik had gerekend, en gehoopt, op een standaard uitvoering maar in plaats daarvan staat er nu een, in mijn interieur althans, ernstig detonerend exemplaar dat uitgevoerd is in een overigens zeer fraai aangebrachte Real Wood Veneer. Dat hij niet bij alle partners goed scoort blijkt wanneer mijn echtgenote later op de avond thuiskomt. In eerste instantie loopt ze er langs zonder dat ze hem opmerkt. Wanneer ze naast mij zit en ik haar er tenslotte op wijs richt ze langzaam haar groene ogen op het glanzende kastje dat vervolgens onder haar misprijzende blik nog kleiner lijkt te worden. “Van mij mag je die grote kopen”. Inderdaad, ik heb een unieke vrouw. En nee, ze heeft geen zus.

Aan de achterkant vier draaiknoppen van een degelijke kwaliteit met als meest linkse de faseknop. De fase is traploos instelbaar van 0 tot 180 graden en ook de daarnaast geplaatste draaiknop, die het kantelpunt bepaalt, is traploos instelbaar, in dit geval van 40 tot 240 Hz. Daarnaast de draaiknop voor het traploos instellen van de low level gain met daaronder de gold plated RCA connectors van de low level input. Naast de low level gain knop eenzelfde knop voor de high level gain met daarnaast de bijbehorende gold plated speakon connector. Zelf maak ik bij de test gebruik van de low level aansluiting.

De duurdere subwoofers van MJ Acoustics kennen nog een derde manier van aansluiten, namelijk via XLR gebalanceerd. Rechts onderaan nog het IEC aansluitpunt voor het meegeleverde standaard netsnoer en de power switch met bijbehorende LED. De gesloten kast is opgebouwd uit MDF delen van 18 en 25 mm dikte en de naar beneden afstralende woofer is een ultra long throw driver (2x 1 inch!) met een doorsnede van 20 cm die zijn signaal krijgt van een 50 Watt rms, 80 Watt piek, Mosfet power amplifier. Het frequentie bereik loopt van 15 tot 240 Hz. De subwoofer heeft verder een A.S.P (automatic speaker protection) circuit dat de output en de input van de versterker controleert en clippen voorkomt. Dit is zodanig afgesteld dat de beveiliging pas geactiveerd wordt op een punt dat voorbij het dynamische bereik van de versterker ligt waardoor het dynamische bereik dus niet beperkt kan worden. De verkoopprijs is 595 Euro.

Building a system

Op de daarop volgende avond sluit ik de subwoofer aan op mijn installatie. De regelmatige lezer van mijn recensies kan deze alinea overslaan want hij weet al dat ik een vrij harde luisterruimte heb van vijf bij vijf meter en dat mijn installatie voor het analoge bron gedeelte bestaat uit de Clearaudio Champion Limited Edition draaitafel met Rega RB300 arm en Clearaudio Victory H MC element welke middels een Clearaudio Sixstream interconnect verbonden is met de Clearaudio Basic phono voortrap. Het Siltech ST-48 interconnect transporteert het signaal naar de Densen B100. Het belt drive cd transport TL5100 van CEC is middels Gotham GAC-2 gebalanceerd verbonden met het North Star Model 4 upsampler annex anti jitter device en de North Star model 3 24/96 DAC. Vandaar loopt het signaal via een Siltech SQ80 naar de Densen B100. De B100 levert middels StraightWire Encore het signaal aan de tweeters van de Concerto’s en de Densen B300, die middels Siltech ST-18 met de Densen B100 verbonden is, levert eveneens met StraightWire Encore het signaal aan de woofers van de Sonus Faber speakers.

De granieten plaat waarop de Pro 50 staat ligt wederom ruim een meter rechts van, en schuin achter, de rechterspeaker. Middels een verloopstukje dat het pre-out signaal bij de Densen uitgang splitst kan zowel de B300 als de Pro 50 aangesloten worden. De interlink naar de subwoofer is een eveneens door Music Matters ter beschikking gestelde Profigold van vier meter lengte. Doordat ik slechts twee meter nodig heb ben ik genoodzaakt om de rest los op de vloer te leggen in een patroon dat me doet denken aan de tagliatelle nero maaltijd die ik gisterenavond bereid heb. Ruimer uitleggen kan echter niet omdat ik dan in aanraking kom met netsnoeren.

Mijn eerdere ervaring met het instellen van een subwoofer had me al geleerd dat ik gelukkig niet zo’n moeilijke kamer heb waardoor ook nu het afstellen vrij snel afgerond kan worden.

MJ Acoustics Pro 50

Let’s play some music!

De laatste keer dat ik in mijn eigen systeem een Engels product gehad heb was in de tijd dat ik nog een Cyrus tuner had. Ik bewaar daar prima herinneringen aan en ik heb hem dan ook alleen maar weggedaan omdat ik nooit naar muziek via de kabel luister. Nog verder terug herinner ik me Wharfdale speakers van het type die op een bepaald moment bijna iedere Nederlander in huis had. Ook daaraan bewaar ik prettige herinneringen. En nu dan een JM Acoustics subwoofer uit the United Kingdom.

De hernieuwde kennismaking met een product van de Britse industrie valt niet tegen. Integendeel. Patricia Barber’s stem klinkt, met de onderbouwing van de Pro 50, helderder en voller in het nummer “Too rich for my Blood”. Ik begrijp nu wat de firma bedoelt met hun slogan; “Now everything is clear”. De ruimte om haar heen wordt beter afgebeeld en in het laatste nummer van de CD zijn de klappen van de percussionist Mark Walker, die in “Manha de Carnaval”zijn eigen lichaam als instrument gebruikt, ook duidelijker te herkennen als handen die een menselijk lichaam raken. Op de door mij gekoesterde CD “Chet” klinkt met name de fluit van Herbie Mann voller in het nummer ‘Tis Autumn”. Maar eigenlijk wordt het hele beeld opgewaardeerd door de toegenomen helderheid van met name het middengebied van deze toch al fraaie remastering van Doug Sax. De stem van Diana Krall in combinatie met de bas van Christian McBride. Als er één nummer van de CD “Love Scenes”gebaat is bij de inzet van een subwoofer dan is het wel dit “My love is” waarin stem en instrument volledig complementair zijn. De stem wordt rijker, de bas doortekender en loopt verder door terwijl in de ruimte om hen heen meer lucht wordt ervaren.

Praat je over meer lucht dan kun je niet voorbij aan de fraai opgenomen cd’s van audiofiele labels zoals die op het Chesky label. Een heerlijke damesstem op Chesky vind ik altijd weer Ana Caram, met name wanneer deze Braziliaanse zangeres liederen ten gehore brengt die geschreven zijn door haar landgenoot Carlos Jobim. Ik heb een fraaie opname van Stan Getz, Carlos Jobim en Joao Gilberto waarbij zij de echtgenote van Joao Gilberto, Astrud, begeleiden bij het nummer “Girl from Ipanema”. Die uitvoering klinkt perfect maar ik geloof dat ik toch liever hetzelfde nummer hoor in de authentieker klinkende uitvoering van Ana; “Garota de Ipanema”. De Pro 50 maakt de ruimte waarin zij zingt groter waardoor er ook tussen de instrumenten meer ruimte lijkt te komen. Als we het dan toch over Brazilië hebben; Leny Andrade is misschien niet de meest bekende zangeres uit dat land maar ze heeft een geweldige stem en door de toevoeging van de subwoofer lijkt zij met nog meer borst te zingen en komt ook de specifieke klankkleur van haar stem meer naar voren. Luister eens naar haar uitvoering van de Bossa Nova “Dindi”, een nummer dat veel zangeressen op hun repertoire hebben, en U zult begrijpen wat ik bedoel. Wanneer ik vervolgens Holly Cole draai, blijkt bij het nummer “Every day will be like a holiday” dat er meer laaginformatie op dit schijfje staat dan ik altijd aangenomen heb.

Het zelden gehoorde Basie orgel op “Dream a little dream of me” heeft plotseling meer body met de Pro 50 als fundament. Zonder klinkt het instrument wat dunner. De bigband van The Count klinkt dynamisch en vol terwijl ook Ella meer gewicht in de schaal legt. Bij Evelyn Glennie hoor je in het Concerto para marimba e orquestra de cordas van Ney Rosauro door de inzet van de subwoofer nog beter de Henry Wood Hall in Glasgow waar dit juweeltje opgenomen is. En dat blijft voor mij toch de essentie wanneer het gaat om de vraag of er al dan niet een subwoofer toegevoegd moet worden aan het systeem; lucht en ruimte. Uiteraard is dat vooral ook te beluisteren op live opnames. De tom toms in “Hotel California” van de Eagles, de zaal in “Ramblin’Boy”van The Weavers en het Chicago Theatre in “Time after Time”van Miles Davis. À propos, Davis; het eerste nummer van kant twee van de lp “Cookin’with the Miles Davis Quintet”getiteld “My funny Valentine”bewijst dat je geen zwaar aangezette baslijn nodig hebt om van een sub te genieten.De trompet van de zwarte prins klinkt nog subtieler. En wat te denken van de sax van John Coltrane in mijn favoriete uitvoering van het nummer “All or nothing at all”. In deze opname van 13 november 1962 lijkt het alsof hij zijn instrument ingeruild heeft voor een exemplaar dat wat voller klinkt dan ik van hem gewend ben.

Maar ook een gewone cd zoals die van Herman van Veen krijgt een extra dimensie wanneer deze subwoofer ingezet wordt. Bijvoorbeeld bij het beluisteren van “Dat tedere gevoel”. De stem van Herman is helderder, beter doortekend en krijgt als het ware een dun randje spek toegevoegd; onmisbaar voor sommige fijnproevers. Maar omdat ik nu eenmaal toch liever naar vrouwenstemmen luister prefereer ik de uitvoering van Lori Spee; de Amerikaanse die al jaren in Nederland woont en werkt en die voor van Veen teksten van zijn shows vertaald heeft zodat hij die shows ook in de Verenigde Staten op de bühne kon zetten. Haar versie van “A certain tenderness”, op een Sony cd uit de tijd dat die firma nog geen kopieerbeveiliging aan haar digitale geluidsdragers toevoegde, raakt mij dieper. De subwoofer komt met name prachtig tot zijn recht in “We will not forget it was a rainy day”.

MJ Acoustics Pro 50

May I have your votes please?

Zoals gezegd zijn Mason en Jefferis het eigen bedrijf begonnen omdat zij vonden dat tot op dat moment goede bas reproductie alleen bereikbaar was voor een grote som geld. Gelet op de bedragen die zij voor hun producten vragen kan ik concluderen dat zij zeker geslaagd zijn in het neerzetten van concurrerende prijzen. Vergelijk ze bijvoorbeeld maar eens met de, eveneens uit het Verenigd Koninkrijk afkomstige, exemplaren van REL. Maar niet alleen de prijs zal de consument aanspreken. Ook de geboden lucht, ruimte en het laagste laag, zowel in kwalitatieve als in kwantitatieve zin, beantwoordt aan de gestelde verwachting. Zeker wanneer de sub ingezet moet worden in een kleine tot middelgrote kamer. De verwachting was in mijn geval hoog gespannen na de overtuigende, zeer recente ervaring met een subwoofer die ruim tweeëneenhalf maal het bedrag op moet brengen dat de Pro 50 bij aankoop op de kassa aan laat slaan. Wanneer ik uitsluitend kijk naar de performance dan zou ik in mijn eigen systeem nog steeds de voorkeur geven aan de nog wat transparanter klinkende Sonus Faber Gravis B1. Kijk ik echter naar de prijs / kwaliteit verhouding van deze subwoofer dan is hij denk ik nauwelijks te verslaan en ben ik, ondanks het feit dat het jaar nog maar enkele maanden oud is, geneigd hem nu al te bombarderen tot het audio koopje van het jaar. Nu ik hem eenmaal gehoord heb moet mij nog één ding van het hart voor hij voorgoed mijn woonkamer verlaat. Ik kan me niet voorstellen dat ik ooit in verkleinwoorden over hem gesproken heb. My sincere apologies, old chap!