Naim SuperNait

A Bigger Nait

De originele Nait (Naim Audio InTegrated) zorgde voor heel wat opschudding omdat het Engelse bedrijf dat altijd voor separate voor- en eindtrappen en externe voedingen was geweest ineens een geïntegreerd model introduceerde. De prestaties van de kleine NAIT waren echter dusdanig dat hij in sommige opzichten een boegbeeld voor het eigenwijze Naim werd. Vele jaren later is de Nait 5i de junior. Niet in vergelijk met zijn voorgangers maar wel ten opzichte van zijn nieuwe familielid, de SuperNait want daar heeft Naim zeer hoogwaardige elektronica, meer vermogen én een D/A omzetter in gestopt.

Wat is dit, zullen vooral oudere Naim liefhebbers hebben gedacht bij het zien van een topsegment Nait. De term NAIT slaat in dit geval op het enkelvoudige chassis, niet op de prestaties of het `niveau`. Er valt heel wat te zeggen voor geïntegreerde systemen al was het maar dat de kosten lager komen te liggen (één chassis en voeding in plaats van meerdere) en het systeem minder plaats in beslag neemt. Een derde, niet te onderschatten voordeel is het feit dat er minder interconnect-verbindingen nodig zijn waardoor het signaal door minder contactovergangen en kabels wordt gestuurd. Wanneer we het over compleet geïntegreerde systemen (met ingebouwd loopwerk) hebben zal ook de ergonomie verbeteren. Redenen genoeg dus om als audiofabrikant hoogwaardige geïntegreerde apparatuur te gaan ontwikkelen. Vandaar dat Naim het N-Vi geïntegreerd systeem en de SuperNait heeft geïntroduceerd.

SuperNait

De SuperNait is, zoals de Britten zeggen een serious piece of kit en hij behoort dan ook tot Naim`s Reference productlijn. In zijn verpakking wordt de SuperNait door een stel uit stevig schuimrubber vervaardigde schelpen ruim vijf centimeter van de doos gescheiden zodat hij ook bij minder subtiel transport een goede overlevingskans zal hebben. De kabels, de afstandbediening en de lijvige handleiding zijn apart in een kartonnen huls verpakt. Bij het uitpakken van deze zware jongen valt de sobere en strakke vormgeving (inclusief vrij scherpe hoeken) meteen op.

Op het frontpaneel bevinden zicht twee grote draaiknoppen voor volume en kanaalbalans, een centraal geplaatst verlicht logo en een dubbele rij verlichte ingangskeuze- en record-toetsen met daaronder een mini-jack signaal/data ingang en een hoofdtelefoonuitgang. De SuperNait is van veel custom-technologie voorzien, waaronder een ringkerntrafo met 7 aparte secundaire windingen voor de voorversterkertrap, de eindversterkertrap, de hoofdtelefoonversterker en de D/A converter en alhoewel de interne voeding al flink uit de kluiten is gewassen kan men hem nog opwaarderen met een Naim FlatCap, Hi-Cap of SuperCap externe voeding.

De SuperNait kan eventueel ook als voorversterker worden ingezet. Het voorversterker-segment is in feite een SMD uitvoering van de 282 voorversterker (wat ruimte spaart) en de eindtrap levert zelfs wat meer vermogen dan de NAP200 waar hij op is gebaseerd (met het verschil dat de eindtrap in de SuperNait zijn voeding met meer electronica moet delen dus blijft de losse eindversterker zijn voordelen hebben). De eindtransistoren zijn niet Naim`s fameuze "007" TO3 typen, die worden pas vanaf het welbekende model NAP250 toegepast (in de SuperNait worden 2SC2922 en 2SA1216 `output devices` toegepast). De elektronica is op hoogwaardige `FR4` multilaags printplaten aangebracht. De SuperNait heeft zoals gezegd een ingebouwde DAC, met het oog op hedendaagse digitale bronnen (bijvoorbeeld de PC). Het hart van de SuperNait DAC bestaat uit de Burr Brown PCM1792A (24 bit, 192 kHz) chip en de naam van die chip geeft al meteen aan dat de DAC alleen PCM signaal accepteert (er is geen decoder voor MP3, AC3 of DTS aanwezig). Er is een re-clocking circuit wat bij de meeste sample-rates de jitter van 400 ppm naar 100 ppm kan verlagen.

Het S/PDIF circuit wordt automatisch uitgeschakeld wanneer er geen gebruik wordt gemaakt van de digitale ingangen. De SuperNait heeft 5 digitale S/PDIF ingangen: 2 X coax Cinch, 2 X optisch TOSlink en 1 X optisch via een 3,5 mm mini-Jack TOSlink op het front die dubbelt als analoge en digitale ingang en parallel is geschakeld met de (analoge) Aux1 ingang. Dat laatste werkt als volgt: wanneer een 3,5 mm miniJack plug wordt ingestoken wordt de S/PDIF board ingeschakeld en het signaal getest op het al dan niet bevatten van S/PDIF data. Op basis van de uitkomst wordt dan het analoge of het digitale signaalpad gekozen. Naim adviseert overigens om voor computers (of andere bronnen met een `dirty powersupply`) de optische ingangen te gebruiken omdat het optisch systeem voor aarde-isolatie zorgt. Er zijn 6 analoge ingangen: 4 X DIN/Cinch (dubbel uitgevoerd), 1 X `powered DIN` (voor de StageLine externe Phonotrap) en 1 X Cinch/mini-Jack (Cinch: achterzijde, mini-Jack; voorzijde). Wat betreft de DIN/Cinch ingangen, met bronnen op beide aansluitingen van één ingang worden de signalen opgeteld (gemixed) en dat is natuurlijk geen gewenste situatie dus raadt de fabrikant met klem aan om altijd één van de connector-opties te gebruiken. Er zijn twee onafhankelijke tape-uitgangen; een dubbele DIN/Cinch en een DIN (AV). Verder is er een 3,5 mm hoofdtelefoon uitgang, een Cinch Stereo subwoofer uitgang (met variabel niveau) en een DIN Bi-Amp uitgang.

Naast de genoemde aansluitingen heeft de SuperNait (per kanaal) een set 4mm banaanbussen, een bi-directionele RS232 poort voor installatie in "intelligent homes" (Naim`s benaming), doorlink aansluitingen voor de Narcom commando`s, een aardeschroef en een IEC lichtnetingang met daarnaast de aan/uitschakelaar. In de AV Unity Gain mode zal de bron via de AV ingang niet door de volume, balans of mute regeling worden gevoerd. De SuperNait heeft auto input switching (AIS) waarmee de bedieningsfuncties van de bronnen worden gebruikt om automatisch een ingang te kiezen (werkt alleen met Naim bronnen) en hij is voorzien van gescheiden bronschakeling voor afluisteren en opnemen. Het aluminium chassis is niet alleen ontworpen om resonaties af te voeren maar dient ook als koellichaam en staat op resonantie-dempende voeten.

De meegeleverde Narcom afstandbediening werkt met de bekende RC-5 code. Daarnaast heeft Naim nu ook een `Reference` niveau afstandbediening, genaamd R-Com. Deze uit aluminium vervaardigde en 367 gram (!) wegende remote heeft de Naim apparaattoetsen en zal als standaard bij de CD 555 en NAC 552 worden geleverd maar is ook los verkrijgbaar. De ingangsgevoeligheid van de analoge ingangen is 75 mV (47 kiloOhm) en dezelfde waarde geldt voor het Tape out en AV out niveau (met een uitgangs-impedantie van 600 Ohm). De Pre-out, subwoofer en Bi-Amp uitgangen liggen op 775 mV (<50 Ohm). De SuperNait kan 80 Watt (continue) vermogen leveren aan 8 ohm, meet 7 bij 43,2 bij 30,1 centimeter (HXBXD) en weegt 12,8 kilo. Er is een brede keus aan afwerkingen zoals: Black, Noir, Nero, Schwartz en zwart.

Timing

Lezers hebben wel eens gevraagd waarom enkele Britse merken (waaronder Naim) zo bekend staan om hun aanstekelijke ritmische weergave -oftewel `Pace, Rhythm and Timing`- en hoe dit zich verhoudt tot andere systemen. PRaT is moeilijk te kwantificeren en is niet alleen afhankelijk van accuratesse. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat een platenspelerloopwerk precies 33 1/3 omwentelingen per minuut maakt maar voor een minder aanstekelijke `PRaT Factor` zorgt dan een ander qua toerental even accuraat loopwerk. Men zou zich bijvoorbeeld kunnen voorstellen hoe -bij dezelfde maat- een een mars zich verhoudt tot een wals. Het lijkt alsof Naim systemen als het ware de maataccenten meer beklemtonen terwijl bij andere systemen wellicht de verbindingen tussen de maataccenten meer worden belicht. Dat verschil in perspectief is slechts één factor maar wel een interessante. Uiteindelijk hangt het van de luisteraar af of het een doorslaggevende factor is want smaken verschillen minstens zo sterk als muzieksoorten en weergaveketens.

Systeem

Latham`s Naim CDX2 was ten tijde van de recensie niet beschikbaar gezien de recensieperiode samen viel met een bijzonder hectische periode voor de importeur. Daarom werd besloten om de Naim CD5X CD-speler in combinatie met de nieuwe Naim Hi-Line interconnect als signaalbron in te zetten. De Hi-Line is in vergelijk met Naim`s standaard DIN-interconnect niet alleen hoogwaardiger en complexer qua constructie maar heeft ook unieke Naim `Air-PLUG` DIN-pluggen die mechanisch ontkoppeld zijn (lossy construction) en een minimum aan metaal-content hebben (voor verminderde eddy-current effecten). De afscherming is slechts aan één kant en dan nog via een weerstand verbonden met de audio-aardepin van een Air-PLUG. Latham leverde tevens een set Naim NACA5 luidsprekerkabels en een paar Neat Motive 2 vloerstaande luidsprekers bij de SuperNait. De Neat weergevers bevielen zo goed dat er werd besloten om ze binnenkort in een aparte recensie te bespreken.

Luisteren

Na een ruime opwarmperiode lieten de beide Naim apparaten en de Hi-Line interconnect weten dat ze er helemaal klaar voor waren. Stuurden ze een SMS? Nee, maar het verschil tussen een `koud` en lekker losgespeeld Naim systeem is heel duidelijk merkbaar. De Naims waren reeds ingespeeld maar na het vervoeren van apparatuur zal niet alleen de elektronica moeten opwarmen maar moet alles (inclusief kabels) ook mechanisch tot rust komen. Geduld is, as they say, een schone zaak. De SuperNait werd enkel via de analoge DIN- en Cinchbussen van de CD ingang beluisterd. Van T-Bone Burnetts CD The Criminal Under My Own Hat werd de akoestische track `Any Time At All` beluisterd. Zijn zang kwam helder en direct over, met een up-front maar ook open presentatie. De traag geplukte contrabas klonk solide en werd met een rijke tonaliteit weergegeven. Het akoestisch gitaarspel kwam mooi gearticuleerd naar voren waarbij de hoge snaren extra werden benadrukt. Het uitklinken van de snaren kwam duidelijk over en bleef daardoor lang hoorbaar. De bottleneck-gitaar kwam op expressieve wijze naar voren waarbij de slide-uithalen en de greepwisselingen op plastische wijze werden gepresenteerd. Het geheel werd met een goede ruimtelijke coherentie en ritmische samenhang weergegeven. De CD Mojave Dust van Kevin Brown ging onder de magnetische puck van de CD5X zodat de track `Into The Stone` optisch kon worden afgetast. Het unieke gitaarspel van Kevin Brown kwam bij de slide-uithalen met grote dynamische sprongen naar voren en het moet gezegd dat deze track hier zelden zo energiek werd weergegeven. De harde snaaraanslagen kwamen zelfs `punchy` over en waren voelbaar in de rugleuning van de bank. De SuperNait liet de Studio 2SE`s hard werken maar gezien deze veteraan minimonitoren altijd graag hun metaalconus-tanden in dynamisch werk zetten was het resultaat niet zorgwekkend maar juist indrukwekkend. De emotionele lading van zijn zang werd op directe wijze gecommuniceerd. De SuperNait werd ook uitvoerig met de Neat Motive 2 vloerstaanders beluisterd. Deze compacte en stijlvol ogende weergevers hebben custom mid/laag units en zelfs unieke hoogfrequent units. Het werd al gauw duidelijk waarom de combinatie van Naim elektronica met Neat weergevers in verschillende landen zo geliefd is.

De CD Pop Pop van Rickie Lee Jones verdween in de CD5X swing-lade zodat de track `Dat Dere` kon worden beluisterd (overigens een compositie van Jazz legende Bobby Timmons, die ook This Here en Moanin` schreef). De geplukte Double Bass kwam op ronde, losse en elastische wijze naar voren en werd met aardig wat `body` gepresenteerd. De tom-tom`s werden met rijke `smakken` (van handpalmen op de trommelvellen) en tonaal duidelijk weergegeven, dus geen droge, matte geluiden maar met echte klank. Het lachende kind werd met een open presentatie en goede focus afgebeeld terwijl de zang van Rickie Lee Jones op ontspannen wijze en met een hoge verstaanbaarheid naar voren kwam. Het geheel werd met een bijna Live-aanwezigheid en zonder een spoortje vermoeidheid weergegeven (er werd tamelijk luid gedraaid omdat het systeem daartoe uitnodigde). Niet alleen de SuperNait maar ook de Neat Motive 2 maakte met deze track zijn kwaliteiten kenbaar. Van de Britse formatie Talk Talk werd de track `Hapiness Is Easy` (van hun album The Colour Of Spring) beluisterd. De drums in de intro kwamen solide over waarbij de rimshots flink impulsief naar voren kwamen. Het basspel van meesterbassist Danny Thompson werd op gearticuleerde en plastische wijze weergegeven terwijl het pianospel met een goed dynamisch contrast en duidelijke tonaliteit werd gepresenteerd. De melancholieke stem van Mark Hollis stond mooi los tussen de weergevers maar werd wat klein afgebeeld en de drumcomputer-klanken kwamen nogal nadrukkelijk naar voren. Dergelijke hoogfrequent geluiden werden af en toe ongenadig neergezet door de Neat/Naim combo. Het kinderkoor was zeer goed verstaanbaar en de individuele zangers waren duidelijk te volgen maar de groep werd in de diepte minder duidelijk afgebeeld dan met de residentiële weergaveketen. Sommige systemen zetten dat koor wat wazig of zelfs licht rafelig neer terwijl de weergave met het Naim/Neat systeem glashelder maar tonaal een tikje aan de witte kant was. De Double Bass bleef de auditieve hoofdattractie, met een soepele en expressieve weergave. Bij meerdere CD`s was de ambianceweergave bovengemiddeld goed waardoor de akoestiek van de opnameruimte goed uit de verf kwam.

De combinatie van de CD5X met de SuperNait bleek ondanks het prijsverschil een goede te zijn. De (vrij kostbare) Hi-Line interconnect hielp daar wel bij en alhoewel de SuperNait ongetwijfeld nog meer in zijn mars heeft is deze combinatie juist heel interessant omdat het laat horen dat deze versterker ook met lager geprijsde randapparatuur uitstekend presteert. Hij ziet overigens wel graag een CD-speler uit de Naim stal aan zijn ingang. Met de Marantz/Micromega speler (een uitgewogen en soepel klinkende combo) werd een wat minder energieke en rijke weergave verkregen, oftewel een minder Naim-achtige weergave maar dat was te verwachten. De muziek kwam met de eigen CD-speler wel met een ruimer stereobeeld (met name diepte) en een rustiger hoogfrequent-weergave naar voren. Met beide spelers wist de SuperNait voor een weergave met `drive`, autoriteit en swing te zorgen.

Concusie

De SuperNait laat zien en vooral horen dat Naim niet alleen op het ergonomisch vlak vooruitgang heeft geboekt. De weergave van de nieuwste Naim is beduidend meer uitgewogen dan dat van de oer-Naim versterkers waardoor hij niet alleen natuurlijker klinkt maar ook breder inzetbaar zal zijn. Naim liefhebbers hoeven niet te vrezen dat deze meer verfijnde weergave ten koste van de geliefde Naim-timing gaat want de SuperNait presenteerde de muziek tijdens de recensieperiode steeds met een sterke ritmische accentuering. Het is mogelijk dat slechts een klein gedeelte van de SuperNait eigenaren actief gebruik gaat maken van het ingebouwde D/A converter circuit. Wanneer we echter nagaan dat de SuperNait is gebaseerd op de NAC282 en de NAP200 en daar de voordelen van de extra aansluitmogelijkheden bij tellen, dan blijft het ook zonder benut digitaal circuit een heel interessant apparaat. De SuperNait is dus veelzijdig maar bovenal een dijk van een muzikale versterker.

Importeur Naim Audio:
MJ Latham B.V.
www.latham.nl
Tel.: 013-5082411

Verkoopprijs Naim SuperNait:  3950 euro
Verkoopprijs Naim CD 5X:      2585 euro
Verkoopprijs Naim Hi-Line:      900 euro