PSB M4U 2 - Muziek, alleen voor jou

In het kader van onze hoofdtelefoonmaand weer een interessante recensie. Audiofabrikanten zijn nooit erg creatief geweest in de typenummering: ogenschijnlijk willekeurige cijfers en letters moeten het specifieke model aanwijzen.

Waarschijnlijk is de fabrikant nog de enige die de logica achter de letter/cijfer-brei ziet. Een consument raakt slechts in verwarring. Gelukkig zie je de laatste jaren de trend ontstaan dat modellen een heuse naam krijgen, vooral bij de momenteel ultra-hippe hoofdtelefoons. En dan komt luidsprekerfabrikant PSB (Paul & Sue Barton) met de M4U, wat volgens de prachtige verpakking staat voor MUSIC for YOU.

De M4U 2 is het model met ingebouwde actieve Noise-Cancelling, en gelukkig blijft de PSB M4U ook gewoon doorgaan als de batterijen - volgens de gebruiksaanwijzing na zo’n 55 uur - leeg zijn. Dat zie je helaas nog wel eens anders.

Die batterijen worden meegeleverd, evenals een vergulde 6,3 mm plug, een verguld vliegtuigverloopje, twee (2!) 1,5 meter lange aansluitkabels - één met bediening en microfoon voor iPhone en Blackberry, de ander met een actieve monitorfunctie waardoor je het actieve circuit in de hoofdtelefoon kunt gebruiken om omgevingsgeluiden te versterken - twee (2!) paar oorkussens, een schoonmaakdoekje en een stevige opbergkoffer compleet met een draagbeugel met bajonet-sluiting. En daarmee is de M4U 2 een van de meest compleet geleverde hoofdtelefoons die ik ooit in handen heb gehad. Alleen jammer van de wel erg summiere Quick Start Guide, al is er op de PSB website ook een uitgebreide Nederlandstalige handleiding te downloaden.

De in glimmend zwart ABS kunststof uitgevoerde M4U 2 hoofdtelefoon ligt opgevouwen in een opbergkoffer. De hoofdband is breed - ik schat zo’n 2cm. - en heeft precies over het midden een subtiele grijze bies lopen. Aan de binnenzijde van de hoofdband is aan de bovenkant een dikke laag, met kunstleer omtrokken, schuimrubber aangebracht, wat het draagcomfort moet verhogen. Net boven de oorschelpen bevinden zich robuuste in metaal uitgevoerde scharnierpunten. Een verademing: op de scharnierpunten is duidelijk aangegeven wat de linker- en wat de rechter oorschelp is. Op de rechter oorschelp bevindt zich ook de schakelaar voor het noise-cancelling systeeem welke drie standen kent: passief, actief, en actief met noise-cancelling ingeschakeld.

De achterzijde van de ovalen oorschelp is gemaakt van zwart geborsteld aluminium met in het centrum een gepolijst aluminium PSB logo. Handig is bovendien de optie om de afneembare aansluitkabel naar behoefte in de linker- of de rechter oorschelp te prikken. Doordat de oorschelpen zowel in het horizontale- als in het verticale vlak kunnen draaien zitten ze bovendien meteen prettig op je hoofd en sluiten bijzonder goed aan. Hierdoor, en door het gesloten principe van de M4U, wordt er zelfs zonder ingeschakelde actieve noise-cancellation al een heleboel geluid van buitenaf tegengehouden. Wat wel een kritische opmerking verdient is het gewicht van de M4U 2: de 362 gram (zonder batterijen) is bij langdurig portable luisteren een zwaarwegend argument tegen de M4U 2.

Met het uiterlijk van de M4U 2 raken ze bij de jonge, hippe doelgroep waarschijnlijk wel de juiste snaar: de brede draagband, het gebruik van glanzend kunststof… PSB heeft zich voor het design duidelijk laten inspireren door de uiterst populaire Beats hoofdtelefoons.

Music 4 You

Voor de test prik ik de M4U 2 achterin de bijzonder fraaie AudioQuest DragonFly USB-DAC op mijn iMac. Als muziekbron dient de combinatie van Audirvana en iTunes, waarbij ik via de Mac alleen lossless gecomprimeerde of ongecomprimeerde bestanden beluister. Daarnaast luister ik via de iPhone naar lossy gecomprimeerde AAC en lossless AIFF bestanden.

Een goede test voor de weergave van de hoge tonen vormt de titeltrack van het Bruce Springsteen album The Ghost of Tom Joad. Met een mondharmonica die direct op je trommelvliezen wordt ingeplugd is de volumeknop meestal je beste vriend. Zeker omdat dit ingetogen en uiterst sfeervolle album uitnodigt tot intensief en ontspannen luisteren...totdat de mondharmonica binnenkomt. De M4U 2 laat het instrument zijn emotionele lading recht op je afvuren, echter zonder daarbij schade aan te richten. Geladen, doordringend en fel. Maar de volumeknop blijft onberoerd, het idee om het volume te verlagen komt zelfs niet bij me op. De detaillering is fantastisch: iedere beweging in de studio is hoorbaar, evenals het speeksel op Bruce’ lippen. Ook is iedere handbeweging over de snaren van de gitaar uitstekend te volgen. Tot nu toe luister ik met de schakelaar van de hoofdtelefoon op passief.

Met de schakelaar op actief (maar zonder Noise-Cancelling) verandert de weergave duidelijk: het volume gaat iets omhoog, de detaillering neemt nog wat toe, maar het is vooral de laagweergave die meer impact krijgt. Niet alleen is het laag meer aanwezig, het heeft ook duidelijk meer snelheid en gevoel voor ritme.

Als ik de schakelaar nog een standje verder zet en daarmee de actieve noise-cancelling inschakel, verandert er opmerkelijk weinig aan de muziekweergave. Het verschil tussen de actieve stand mét en zónder actieve noise-cancelling is absoluut te verwaarlozen. Wel werkt het noise-cancelling systeem uitstekend: als het grasveld naast mijn kantoor gemaaid wordt, verdwijnt het monotone geluid van de elektrische maaier als sneeuw voor de zon.

Dobro #1 van het David Sylvian album Dead Bees On a Cake laat overduidelijk horen dat het ook met middengebied in de M4U 2 wel goed zit. Sylvian’s stem heeft een overduidelijke maar zeer aangename rafel, en staat haast levensecht in mijn hoofd, terwijl ook de aanslagen op de dobro uiterst dynamisch en met een mooie gloed worden weergegeven. Na slechts 1.30 minuten staat de track Midnight Sun alweer te trappelen om de volgende gang in het muzikale menu te vormen. Korte droge tikken op een woodblock worden als pistoolschoten in m’n oren afgevuurd. De mix loopt langzaam vol met instrumenten, maar de Sylvian’s stem en de woodblocks blijven als een rode draad door de muziek lopen. De M4U 2 blijft het overzicht houden en geeft het geheel met een uitstekend gevoel voor timing, detail en timbre weer.

Terugschakelen

Als ik terugschakel naar passief verliest de weergave zijn snelheid en druk, alsof de geluidstechnicus de microfoon voor de woodblocks een paar meter verderop heeft gezet. De muziek klinkt daardoor misschien iets saaier, maar tegelijkertijd ook wat organischer en natuurlijker, alsof het contrast in de weergave een paar tandjes lager is gezet. De allereerste beat van het nummer Thalheim - ik luister nog steeds naar Dead Bees On a Cake - illustreert misschien nog wel het best de verschillen tussen actief en passief, alsof je schakelt tussen een grote hoog-rendement luidspreker en een fraaie mini-monitor. De actieve stand geeft een dieper en krachtiger laag - volgens opgave zelfs tot een indrukwekkende 15Hz (-3dB) - dat ook nog eens met een forse portie extra dynamiek wordt weergegeven.

Om de laagweergave onder de pijnbank te leggen draai ik tot slot nog de track Al-Hallaj van de Tunesische zanger en ‘oud’-speler Dhafer Youssef die traditionele Afrikaanse muziek combineert met jazz en elektronische muziek. Op het album Electric Sufi wordt Youssef bijgestaan door trompettist Markus Stockhausen, jazz gitarist Wolfgang Muthspiel en ex-Living Colour bandleden Will Calhoun (drums) en Doug Wimbish (bas), die beide ook nog eens meer dan uitstekende jazz-muzikanten zijn. In het nummer Al-Hallaj zingt Youssef heftig, emotioneel geladen, soms woordloze, klanken, ondersteund door zijn oud-spel, kleine percussieve elementen en een trommelvliezen opschuddend laag. Zijn haast tastbare schreeuwen (van wanhoop?) gaan door merg en been.

Het diepste laag wordt krachtig en met een vanzelfsprekende autoriteit weergegeven. Met ogen tot dunne strepen samengeknepen baant het kippenvel zich langs mijn onderarmen een baan omhoog. De weergave? Pas als ik de ogen weer open komt het besef dat ik geacht wordt iets over de weergave te schrijven. Tsja, waarschijnlijk is het verstandig om met deze plaat onder de arm naar de dichtstbijzijnde winkel te rennen en zelf te gaan luisteren.

Music 4 You?

De eerste hoofdtelefoon van Paul Barton is klankmatig een schot in de roos. In de actieve stand klinkt hij zelfs nog beter dan met de schakelaar op passief. Ook het design van de hoofdtelefoon is uitstekend. De enige minpuntjes die ik kan bedenken zijn de relatief stevige verkoopprijs en het gewicht van de M4U 2. Bij thuisgebruik zal dat laatste geen probleem zijn, maar als je een hoofdtelefoon voor portable gebruik zoekt dan kan zijn gewicht van bijna 400 gram zeker in z’n nadeel gaan werken. Daarnaast zou het de verkopen bevorderen als er meerdere kleuren beschikbaar komen, maar daar wordt volgens de importeur hard aan gewerkt.

Aanvullende info:

PSB M4U 2
Prijs: 375 euro
Systeem: Gesloten met actieve Noise Cancelling
Frequentiebereik: 20 - 20.000Hz (+/- 1,5dB)
Rendement: 102 dB
Gewicht: 362 gram (zonder batterijen)
Afwerking: zwart glanzend ABS kunststof

PSB heeft een Special Page op HiFi.nl. Voor meer informatie over het merk kun je ook kijken op de website van PSB.