Review: Audio-Technica AT-LP5 platenspeler
De markt voor platenspelers is in het afgelopen decennium opnieuw overspoeld met vele betaalbare draaitafels van fabrikanten die graag een graantje mee willen pikken van de hernieuwde opleving van het medium vinyl. Hoewel concurrentie vaak goed is voor de prijs die een consument neertelt voor een product, vallen veel platenspelers al snel door de mand vanwege inferieure onderdelen of een dito weergave. Audio-Technica is niet van gisteren en richt zich met de AT-LP5 platenspeler op die dichtbevolkte onderkant van de markt. Een opmerkelijk product binnen de prijsklasse, zo bleek…
Het merk Audio-Technica is al lang geen nieuwkomer meer op de analoge markt. Sterker nog, het in 1962 door Hideo Matsushita in Japan opgerichte bedrijf vervaardigt al sinds het eind van de jaren zestig diverse audioproducten, waaronder elementen en armen voor platenspelers. Sinds enkele jaren concentreert het merk zich ook weer op de platenspelermarkt voor consumenten en DJ’s. Het merk heeft voor veel van haar draaitafels gebruik gemaakt van het ooit door Technics bedachte direct drive aandrijfsysteem. De AT-LP5 platenspeler is ook voorzien van een dergelijke aandrijving.
Om met een platenspeler op te kunnen vallen in een overvolle markt, moet je als fabrikant wel met iets bijzonders weten te komen. De ontwerpers van Audio-Technica lijken voor het ontwerp van de AT-LP5 in ieder geval goed naar hun zeer succesvolle AT-LP120USB te hebben gekeken. Wie beide spelers met elkaar vergelijkt, merkt op dat de basis voor het technische ontwerp van beide spelers in de basis niet zo heel verschillend is. Maar waar de laatstgenoemde speler zich vooral richt op een jonger publiek met een voorliefde voor DJ-eigenschappen, is de AT-LP5 het toonbeeld van op de muziekliefhebber gerichte platenspeler.
Lastig prijspunt
De Audio-Technica AT-LP5 begeeft zich zoals gezegd in een volle markt, waarbij de consument met een niet al te groot budget enorm veel keuzemogelijkheden heeft. Met een prijskaart die onder 500 euro ligt moet de matzwarte speler het opnemen tegen populaire spelers van Rega (de RP1 en al haar klonen), Pro-Ject (met name de Debut Carbon- en de RPM 1-serie), Thorens en Teac. Dat mag een geduchte concurrentie heten en dit prijspunt is door de vele keus nogal lastig voor fabrikanten. Want hoe onderscheid je jezelf, zodat de consument je weet te vinden?
Bij Audio-Technica ligt het antwoord op die vraag allereerst in de directe aandrijving van het draaiplateau. Niet alleen garandeert dit een snelle start, maar biedt het direct drive aandrijfprincipe ook klankmatige voordelen in de zin van ervaren timing en ritmiek. Op papier althans, want minder goed ontworpen direct aangedreven platenspelers zorgen voor ongewenst hoge rumblewaarden of zelfs een hoorbaar motorgeluid dat via het draaiplateau en het vinyl wordt overgebracht op de naald. Audio-Technica koos er bij de AT-LP5 voor om de speler, de gelijkspanning motor en het gegoten aluminium draaiplateau zodanig te voorzien van dempende materialen, dat er van ongewenste invloeden zo min mogelijk sprake is.
De speler voelt dan ook stevig aan en legt met ruim 10 kilo ook genoeg gewicht in de spreekwoordelijke schaal om serieus op de muziekliefhebber over te komen. En nu ik het daar toch over heb, niet alleen het gewicht van de AT-LP5 doet hem boven het maaiveld uitsteken. De platenspeler voelt namelijk in zijn geheel erg degelijk aan, wat een verademing is ten opzichte van sommige andere spelers in de markt. De constructie is zelfs vrij robuust te noemen. Degelijke tulpstekkeruitgangen achterop, waar ook een IEC netspanningsingang en een echte aan-uitknop te vinden is. Het draaiplateau is eenvoudig over de spindle te plaatsen, waarna een rubbercomposiet mat het vinyl scheidt van het aluminium. Middels een stevige draaiknop kan de gebruiker kiezen voor 33 1/3 of 45 toeren. Zet je de schakelaar in het midden, dan zorgt een elektronisch remsysteem ervoor dat het draaiplateau direct stopt. De motor zelf hoor je niet lopen.
Audio-Technica voerde de AT-LP5 uit met een 24,7 centimeter lange J-vormige toonarm die niet alleen knipoogt naar de zeventiger jaren-modellen van hetzelfde merk, maar ook een betere fouthoekcorrectie dient. Vrij uniek in deze prijsklasse is het toepassen van een losse AT-HS10 headshell met schroefbare bajonetsluiting (ook wel bekend als SME-sluiting), waarin een speciaal voor deze speler aangepaste AT95Ex MM-element gemonteerd is. Dit populaire element is voorzien van een elliptisch geslepen naaldvorm en levert een spanning van 4 mV (aan 1 Hz, 5m/sec). De gimbal toonarm is voorzien van eenvoudig instelbare dwarsdrukcompensatie en een hydraulisch gedempte armlift.
Meerkeuzevrijheid
De Audio-Technica AT-LP5 platenspeler is zeer eenvoudig in te stellen door de consument. Zoals met zoveel draaitafels in deze klasse het geval is, kan de gebruiker de speler direct in gebruik nemen en de aanbevolen naaldkracht van 2 gram vinden door de arm inclusief headshell (zonder naaldbeschermingskapje!) te laten balanceren door aan het contragewicht te draaien. Daarna de voorste ring op de 0-stand zetten en draaien totdat het cijfer 2 bovenaan staat. Omdat Audio-Technica zowel het element als de arm heeft geproduceerd, mag je gerust aannemen dat die 2 gram ook voor een ideale aftasting en goed spoorgedrag zal leiden.
Dat het ontwerp goed in elkaar steekt, bleek wel uit het nameten van de op bovenstaande wijze ingestelde naaldkracht met een daarvoor bestemde weegschaal. Handmatig afstellen scheelde slechts 0,05 gram van de meetresultaten van de weegschaal, wat zeer precies mag heten. Ook was het element perfect in de headshell gemonteerd, iets dat ook niet altijd een gegeven is bij complete platenspelers in deze prijsklasse.
Audio-Technica biedt de gebruiker van de AT-LP5 meerkeuzevrijheid, want er zit een uitschakelbare phono voorversterker in de speler. Wie geen versterker met een ingebouwde of een losse externe phonotrap bezit, zet de schakelaar achterop de speler op ‘Line’, waardoor de RIAA-curve voorversterking intern wordt toegepast en elke ingang van een versterker gebruikt kan worden. Naast deze schakelaar bevindt zich ook een USB-uitgang, zodat de gebruiker zijn vinyl digitaal naar een PC kan overbrengen voor bewerking en opslag. Audio-Technica levert zelfs de bekende Audacity software mee (hoewel niet de nieuwste versie, maar die is zo online te vinden).
Pagina 2: conclusie
Luisterervaringen met de AT-LP5
Ik kreeg van Audio-Technica een reeds ingespeeld model van de AT-LP5 te leen voor deze recensie. De speler werd opgenomen in twee verschillende sets, waarvan de eerste betaalbaar is en bestaat uit een Marantz SR-5008 receiver met DALI OPTICON 6 luidsprekers, verbonden met InAkustik luidsprekerkabels. De tweede set is van een hoger niveau met een NAD M12 voorversterker en een M22 eindversterker, onderling verbonden met AudioQuest Earth bekabeling en met Kimber Kable luidsprekerkabels verbonden met Blue Note (Gold Note) Reale luidsprekers. Hoewel de standaard meegeleverde tulpkabel al geen slecht figuur sloeg, vond ik de Kimber Hero wel een stuk beter klinken op de AT-LP5, dus bleef die de gehele testperiode zitten. Na vele uren luisteren - de speler werd ook gebruikt voor het reviewen van enkele LP’s - volgde een definitieve luistersessie.
Onlangs verjaarde ik en hoewel ik het niet vierde, stuurde een attente vriend mij de LP Loud Hailer van Jeff Beck toe als cadeau. Die verrassing bleek prettig, want het album is erg fijn voor de rockliefhebber en heeft een vrij heftige productie zonder al teveel compressieverschijnselen. Op het rustige rock ‘n roll nummer Shame toont Beck zich wederom een meester op de snaren, terwijl zangeres Rosie Bones in retro-stijl zingt en Carmen van de Berg op rhythm gitaar een flinke indruk op de luisteraar achterlaat. De track klinkt vanaf de AT-LP5 nogal ruimtelijk en prettig vol. Natuurlijk was de ruimtelijkheid in de weergave me al eerder opgevallen en het notitieblokje dat altijd in de buurt van mijn set ligt gaf daar dan ook meermaals blijk van. Fundament en ritmiek komen ook erg positief naar voren tijdens het luisteren naar Jeff Beck. Natuurlijk kent de LP nog meer verfijning, maar met een van een relatief goedkoop MM-element voorziene platenspeler in deze prijsklasse mag je echt van een meeslepende en zelfs hoogwaardige weergave spreken. Met als beste bewijs dat ik de plaatkant graag verder wilde beluisteren en mezelf er meermaals op betrapte om met het ritme van de muziek mee te bewegen. Een goed teken.
Over op andere muziek. Eén van de meest ondergewaardeerde albums van Arjen Anthony Lucassens progressieve project Ayreon is wat mij betreft het tweede project uit de reeks: Actual Fantasy. Blijkbaar vond de artiest dat ook, want voor de eerste persingen op vinyl mixte hij het album opnieuw en verving de drumcomputer die in de jaren negentig dienst deed voor oudgediende Ed Warby, die verre van onverdienstelijk de drumsticks hanteerde. De titeltrack wordt op volle kracht de luisterruimte in geslingerd en de AT-LP5 laat zowel Ayreon als ondergetekende niet in de steek. De diepe halen in het laag worden vrij goed weergegeven en de muziek wordt niet alleen driedimensionaal, maar ook breed en hoog weergegeven. De verfijning van bijvoorbeeld het Hammondorgel klinkt verre van slecht, de vele details in de muziek worden verrassend goed weergegeven en de speler weet ook vocalen prima af te beelden.
Over op vocaal werk met een audiofiel karakter. Allan Taylors In The Groove op 180-grams DMM-gesneden Stockfish vinyl draait rondjes. Hoewel ik de verfijnde weergave van een goed MC-element wat mis, weet de AT-LP5 met het relatief goedkoper MM-element toch te pakken. De bas in de stem van Allan op het nummer Back Home To You kan weliswaar wat dieper doorlopen en de fijne snaarplukken komen wat grofstoffelijker naar voren in de weergave, maar de timing in de weergave klopt perfect en de tweede stemmen worden netjes achter de hoofdartiest geplaatst. Wat ook positief opvalt is het uitsterven van de halen aan de snaren van Allans gitaar, wat een natuurlijk verloop lijkt te hebben. De weergave is meeslepend en detailrijk genoeg om op ontspannen wijze van te kunnen genieten.
Conclusie
En dan volgt de onvermijdelijke conclusie. Laat ik een boude bewering plaatsen: de Audio-Technica AT-LP5 platenspeler behoort tot de high end klasse. Binnen zijn prijsniveau, wel te verstaan. Ik ben van mening dat high end binnen vrijwel ieder budget te vinden is, de kostentechnische beperkingen in ogenschouw nemend. De AT-LP5 weet op zo’n fijne manier muziek weer te geven en heeft een voor deze klasse zeer goede afwerking, dat ik hem dat predicaat graag verleen.
De veelzijdigheid van deze draaitafel, de mogelijkheid tot uitschakelen van de interne phonotrap, de USB-aansluiting en de prettige bediening zorgen ervoor dat de koper van deze platenspeler niets te wensen heeft. Wie graag eens met een ander element speelt, koopt gewoon een tweede headshell en wisselt zonder een schroevendraaier ter hand te hoeven nemen. Die interne phonotrap slaat zelf overigens ook geen slecht figuur, hoewel een externe voorversterker zoals bijvoorbeeld een NAD PP-4 wel beter klinkt. Dat de interne phonopre in mijn M12 beter klinkt, is natuurlijk meer dan logisch.
Is dan alles lof en prijs voor deze speler? Nee, wees gerust. De armlift en het geleiden van de arm hadden best wat zwaarder (degelijker) aan mogen voelen. De positie van de aan-uitknop ligt enkele centimeters diep achter in het toestel, waardoor de gebruiker met zijn hand ver achter de speler moet reiken om hem aan of uit te zetten en de lagering van de toonarm had zeker wat steviger mogen zijn. Ook lijkt het weergegeven sublaag niet altijd even strak te zijn. Maar gezien de verkoopprijs vallen die punten simpelweg in het niet.
En wie in de markt is voor een platenspeler tot zo’n 650 euro, doet zichzelf een groot plezier door de Audio-Technica AT-LP5 mee te laten wegen in het aankoopproces. De speler is zeer goed afgewerkt, levert een natuurlijk klinkende en ruimtelijke weergave en is klankmatig een neutrale allemansvriend. De standaard meegeleverde stofkap, de uitwisselbare bekabeling en de mogelijkheid voor het aansluiten op een PC en een externe phonotrap completeren die kwaliteiten, wat enkel kan leiden tot een dikke aanbeveling. Waarvan akte.