Hifi op budget: stereosystemen tot 5.000 en tot 10.000 euro (deel 1)

Er zijn weinig dingen mooier dan het liefdevol combineren van de mooiste stereocomponenten. Maar daar kleeft ook een nadeel aan, want echte high-end producten zijn doorgaans, naast erg kritisch qua set samenstelling en opstelling, dermate kostbaar dat ze bijna onbereikbaar zijn (geworden). Daarom hebben we een aantal mooie stereosets samengesteld binnen een bepaald budget. Totaalcombinaties die zoveel mogelijk prikkelende ‘magische’ muzikale eigenschappen bevatten die dure topsystemen zo aantrekkelijk kunnen maken, maar dan zonder het torenhoge prijskaartje.

Keuzes maken     

Als je kiest voor een degelijke hifi-set, dan moet je er rekening mee houden dat je veel geld kwijt bent en dat je vooral compromissen met je zelf aan het maken bent. Wat vind je daarbij zelf belangrijk en vooral wat kan en mag er worden weggelaten. Voor alle hier te presenteren systemen is uitgegaan van een enkel paar luidsprekers, een geïntegreerde versterker en één bron.

Uiteraard kunt je zelf naar wens nog andere bronnen toevoegen, maar dat zou in dit geval vooral het gestelde budget te ver overschrijden en dat was niet de bedoeling. Op het gebied van luidsprekers komen in deze prijsklasse eigenlijk voornamelijk 2-weg systemen in aanmerking. Vanzelfsprekend is het ook heel goed mogelijk om volgens het 3-weg principe prachtige weergevers te vervaardigen, maar vooral binnen deze prijsklasse komt dan al snel het gevaar voor onaanvaardbare klankmatige concessies om de hoek hoeken.

Buizen of transistor

Een goed ontworpen buizenversterker is nog altijd superieur als het gaat om een werkelijk diepgaande muziekbeleving, maar er moet binnen deze relatieve instapprijsklasse ook keuzes gemaakt worden. Dit heeft vooral te maken met het feit dat relatief laaggeprijsde buizenversterkers maar zelden zijn gezegend met respectabele uitgangsvermogens en laten we die nu juist net (hard) nodig hebben om de vaak relatief ongevoelige kleinere 2-weg weergevers goed aan te kunnen sturen.

Dat er voor deze eerst set dan toch eentje voor wordt genoemd, heeft alles te maken met de muzikale beleving en de moeilijk te omschrijven ‘buizenmagie’. Want ook al moet er nu veel meer aandacht aan de match versterker/luidspreker besteed worden, de uiteindelijke muzikale beloning is heerlijk zoet en bevat de heerlijkste muzikale avonturen met echte diepgang!

Versterker is belangrijkste schakel

Tientallen jaren geleden werd uit puur commerciële overwegingen vaak verteld dat het meeste geld binnen een set aan de bron moest worden uitgegeven. Iets wat bij iedere echte kenner al snel grote weerstand en vraagtekens opriep. Vooral omdat de meesten al sinds jaar en dag uit eigen ervaring weten dat het met name de versterker is die een set kan maken en breken. Digitale bronnen zijn daarbij tegenwoordig al dermate goed geworden dat ze zelfs al voordelig van een zeer hoge kwaliteit verkrijgbaar zijn, terwijl ook prima presterende weergevers al lang niet meer de wereld hoeven te kosten. Een andere grote fabel is dat producten prijstechnisch ‘precies bij elkaar moeten passen’ voor de ‘ideale’ match.

Dus luidsprekers van vijfhonderd euro per paar moet je ook op een versterker en bron van ieder vijfhonderd euro per stuk aansluiten en dat gebeurt nog maar al te vaak. Niet doen dus, want in de praktijk blijkt het tegendeel waar te zijn. Het is dus gehoormatig veel beter en vooral verstandiger om deze zelfde luidsprekers (mits wel goed ontworpen), op een echt serieuze versterker van zeg vijftienhonderd of zelfs nog meer aan te sluiten. Je zult aangenaam verrast en ook verbaasd zijn over wat je dan te horen zult krijgen.

Cd, streaming of vinyl  

Tja, dat is best een lastige. De cd geniet nog steeds veel populariteit. Niet alleen drukt deze bron het minst zwaar op het totaalbudget, maar cd is ook in de praktijk nog steeds ‘het minst muzikaal afleidend’ (geen tablet of smartphone die constant om aandacht vraagt en daardoor afleidt), het minst gecompliceerd qua werking is en doorgaans ook nog steeds het meest muzikaal aanstekelijk klinkt. Uiteraard is streaming-audio dan weer wel ‘meer van nu’ en als je je daar inmiddels prettiger bij voelt is het zeker ook een uitstekend alternatief. Houd er echter dan wel rekening mee dat je voor een complete streaming-configuratie van dezelfde kwaliteit aanzienlijk meer geld moet uitgeven dan voor een gelijkwaardige cd-speler.

Vinyl kan uiteraard ook, maar dan moet je wel in ogenschouw nemen dat binnen zo’n relatief lage prijsklasse zeker voor zo’n mechanisch medium de klankmatige compromissen nog vrij fors kunnen zijn. Van een echt neutraal en realistisch klinkende analoge bron kan dan ook nog bijna nog geen sprake zijn. Wat niet wegneemt dat ook een platenspeler uit deze prijsklasse al wel dat typische expressieve analoge geluid voortbrengt en het is ook maar waar je zelf het meeste plezier aan beleeft.

Bekabeling, audiorack en stroomvoorziening

De drie hierboven aangehaalde parameters hebben veel invloed op het geheel. Net als bij een goede platenspeler zou ook een goed audiomeubel al snel een te grote aanslag op dit relatief beperkte budget plegen. Stroomvoorziening is eigenlijk idem dito. Het aanleggen van gescheiden aarde en één maar liefst meerdere losse audiogroepen moet niet onderschat worden in de presentatie, maar valt wederom buiten de schaal van deze prijsklasse.

Komen we terecht bij bekabeling en dat is een hele lastige. Kabels moet je zien als peper en zout bij het koken. Je brengt er een set mee op klank en kunt er vaak op meer dan subtiele wijze eigenschappen mee aanpassen en ombuigen. Neutrale kabels bestaan daarbij in principe niet. Vooral omdat er in ieder systeem en woonsituatie altijd sprake zal zijn van ‘kleurende’ en ‘versmerende’ interactieartefacten. In deze prijsklasse worden goede en betaalbare kabels aangeboden door onder andere AudioQuest, Essential Audio Tools en The Chord Company. Maar deze opsomming is zeker niet volledig en vooral veel uitproberen is hier het devies.

Sets tot vijfduizend euro

In deze prijsklasse is er enorm veel aanbod en in de winkels struikel je dan ook bijna letterlijk over de merken, modellen en typen. Er zijn een hoop voors en tegens, maar na lang nadenken is een simpele buizenversterker toch een goede keuze. Eenvoud is vaak het kenmerk van het ware en dat gaat met name op voor deze Unison Research Simply Italy (1.950 euro).

Dit instapmodel heeft veel weg van het veel duurdere Performance-model van dezelfde Italiaanse fabrikant. Al bij het inschakelen ontstaat vanaf het allereerste moment meteen die unieke combinatie van puurheid, natuurlijkheid, bezieling en zelfs ondanks de slechts 2 x 12 watt uitgangsvermogen gegenereerd door twee EL34-eindbuizen, drive en muzikale autoriteit. Dat laatste houdt in dat je tot de grens van het uitgangsvermogen en een paar luidsprekers met een rendement van minimaal 90 dB, en liefst nog hoger, eigenlijk helemaal niets merkt van die 12 watt.

Integendeel zelfs, want door de zeer eenvoudige opbouw met maar weinig maar wel zeer goede onderdelen, staat er een weergave met een opmerkelijke muzikale overredingskracht te spelen. Kers op de taart is hierbij de mogelijkheid om tijdens het spelen(!) de tegenkoppeling in twee standen in te stellen. In de hoge stand (5 dB wat nog steeds erg laag is) heb je meer controle en een nog wat lagere vervorming, terwijl de lage stand (1,5 dB) voor een nog grotere ruimtelijkheid en een betere timing maar juist ook wat minder controle zorgt. Ideaal voor het perfect afstemmen op je muzikale voorkeuren, luisterruimte en natuurlijk de luidsprekers.

Bron

Wanneer je vijfduizend euro als totaalbedrag te besteden hebt, moet je bij iedere aankoop goed opletten waar je dan op uitkomt. De eerste 1.950 euro is al aan de Unison Research Simply Italy-versterker uitgegeven en daar komt nu slechts 399 euro bij voor een Marantz CD6006-cd-speler. “Wat?”, denk je nu vast. “Wat doet zo’n goedkope bron nu bij zo’n set en dan ook nog eens enkel een cd-speler?!”

Eigenlijk is het heel simpel. Deze ogenschijnlijk zo simpele Marantz vormt namelijk de basis van onze hobby. Want zelfs voor zo weinig geld koop je een dijk van een bron. Eentje die nog echte muzikale zeggingskracht en bezieling heeft, nog werkelijk een glimlach op je gezicht tevoorschijn tovert en vooral heel mooi bij de Simply Italy past. Digitale in- en uitgangen zitten er in beperkte mate op, maar dat is hier, voor deze prijsklasse, totaal niet van belang. De opdracht was om de best mogelijke stereoset voor een bepaald bedrag samen te stellen en daar voldoet dit duo in zeer hoge mate aan.

Bijpassende luidsprekers

Een versterker met slechts 2 x 12 watt per kanaal zorgt  natuurlijk de nodige restricties, wat de luidsprekerkeuze betreft. Mede daardoor is het dus niet meer mogelijk om iedere willekeurige luidspreker te kiezen die je maar mooi vindt. In eerste instantie is dat zeker een nadeel, maar het biedt ook voordelen. Want wat blijkt het al snel fijn om nu eens letterlijk gedwongen te worden de bekende mainstreammerken te verlaten en ook eens naar merken te kijken waar je voorheen misschien zelfs nog maar amper of nooit van heeft gehoord.

Juist bij deze kleinere fabrikanten, die helaas vaak door een gebrek aan een reclamebudget ten onrechte onder de radar van veel mensen blijven zweven, is er nog de noodzakelijkerwijze hoge mate aan inventiviteit en originaliteit om vooral met enorm fraaie producten te scoren. Voor deze set komen meerdere geschikte oplossingen naar voren. Allereerst is dat de Fun 13 mk 2 van de Duitse fabrikant Blumenhofer Acoustics (foto rechts). Voor 2.500 euro maak je kennis met een 111 cm hoge, 27 cm brede en 29 cm diepe zuil. Het rendement van dit 2-weg systeem is met 90 dB op zich maar net aan voor de 12 watt van de Simply Italy. Maar doordat Blumenhofer zelf ook uitsluitend met buizenversterkers speelt en daarvoor is ontworpen, is het impedantiebereik met 8 Ohm heel vriendelijk.

Verwacht een opmerkelijk volwassen, expressieve en onverwacht complete weergave van deze in natuurlijke materialen afgewerkte 2-weg luidspreker met zijn speciaal afgestemde inwendige gevouwen hoornconstructie voor het laag. Als tweede alternatief komt de Tannoy Revolution XT 6F voor 1.598 euro in aanmerking (foto onder). Ook deze speaker (100,5 cm hoog, 26,9 cm breed en 31,7 cm diep) heeft een rendement van 90 dB, maar ook weer een heel vriendelijk impedantieverkoop die schommelt rond de 8 Ohm. Het Engelse Tannoy gebruikt in veel van zijn duurdere modellen al sinds jaar en dag de bekende Dual Concentric-luidsprekerunits en dit zorgt zonder uitzondering voor die mooie  typerende coherente en dynamische ‘studiosound’.

Ook bij deze XT 6F is meteen sprake van echte punch en dynamiek, komt de muziek sfeervol en bruisend voor het voetlicht en is er sprake van een opvallend mooi gelaagd stereobeeld. Samen met de Simply Italy klopt het gewoon meteen en vanzelfsprekend op natuurlijke wijze. De laatste representant komt van het Italiaanse Diapason in de vorm van de prachtig gevormde Neos.

Deze slanke zuil (103 cm hoog, 22 cm breed en 26 cm diep) kost 2.490 euro per paar met walnootfineer en is klankmatig de zachtste en mildste van het stel. Echt een weergever voor stille genieters dus, wat echter zeker niet wil zeggen dat ook deze 89 dB rendement met zijn 8 Ohm impedantie niet in staat is ook te swingen. Vooral de mooie ruimtelijke weergave en fraaie organische gelaagdheid maken hier veel indruk.  

Sets tot tienduizend euro

Met een dubbel zo hoog budget is het gemakkelijker winkelen toch? Op zich is dat zeker waar, maar hoe meer geld je te besteden hebt, hoe ruimer ook de keuze. Toch hoef je niet ver te kijken dankzij de recente introductie van de Naim Uniti-modellen. Want met eenzelfde soort uitstraling en zelfs deels de klank(!) van de enorm kostbare Statement-versterker, staat hier een serie van drie modellen die cru gezegd het gros van de concurrenten eenvoudigweg het nakijken geeft.

Voor die set van tienduizend euro haal je het beste de Uniti Star in huis, een alles-in-een-apparaat. Dat heeft alles te maken met hoe dit product in elkaar steekt. Want feitelijk krijg je voor 4.550 euro een NAIT XS2-versterker en ND5 XS-netwerkspeler in één. Daarnaast is er ook sprake van een cd-loopwerk met ripfaciliteit, internet-FM-DAB-radio, Google Cast en Apple Airplay en zijn er diverse digitale en analoge ingangen aanwezig. Dat alles ondergebracht in de prachtig nieuwe chique en modern gestileerde Naim-behuizing en op alle mogelijke manieren bedienbaar. Toch zijn het uiteindelijk de perfect geïntegreerde klankmatige- en bedieningseigenschappen die al snel overtuigen, want dit is gewoon een machtig mooi apparaat tegen een verhoudingsgewijs nog steeds hele scherpe prijs.

Luidsprekerkeuze 

Eigenlijk net zo vlot als de keuze voor de Naim Uniti Star, is eigenlijk ook de aanbeveling voor de Neat Momentum SX3i-luidsprekers. De luidsprekers worden met de Naim-versterking in het achterhoofd ontwikkeld. Hoewel alle Neat-modellen gehoormatig meer dan aanstekelijk mooi klinken, spant de Momentum SX3i toch de kroon. Hoewel in eerste instantie ‘slechts’ een monitorluidspreker (38 cm hoog, 22 cm breed en 27 cm diep), blijkt dit model na verder onderzoek een echte wolf in schaapskleren te zijn.

Het geheim van eigenlijk alle Momentum-modellen zit namelijk aan de binnenzijde. Want achter gecoate papierconus van de 17 cm woofer/midrange, zit namelijk een stukje naar achteren nog zo’n exemplaar gemonteerd. Deze zogenaamde iso-baric basreflexafstemming biedt dermate veel voordelen dat je jezelf afvraagt waarom het verder zo weinig wordt toegepast. Want doordat de achterliggende woofer net zo in fase wordt aangestuurd als het voorliggende exemplaar, ontstaat er virtueel een veel grotere kastinhoud dan feitelijk aanwezig is. Hierdoor loopt niet alleen het laag hoorbaar veel dieper door dan voor de kastinhoud mogelijk is, maar stijgen ook de autoriteit, controle en belastbaarheid.

De weergave van de Momentum SX3i in combinatie met de Naim Uniti Star staat garant voor een constant verbazing en extase gevoel. De muziek klinkt namelijk behalve zeer genuanceerd en fijnzinnig, ook net zo goed knallend dynamisch en expressief als de opname daar om vraagt. Je wordt als luisteraar dus zowel uitgedaagd als ook enorm muzikaal bevredigd. Want het blijkt gewoon ontzettend leuk te zijn om met zo’n mooi compact en technologisch grensverleggend totaalgeheel muziek te beluisteren. Je voelt en ervaart de kracht en finesse van een veel groter en vaak ook duurder totaalsysteem, maar je ziet enkel een oogstrelend en zeer goed functionerend totaalgeheel wat absoluut perfect in iedere huiskamer valt te integreren.