Review Cambridge Evo 75: heel compleet, alleen luidsprekers toevoegen

Het Britse audiomerk Cambridge Audio heeft in april 2021 een nieuwe productlijn aangekondigd genaamd Evo. De eerste twee leden van de nieuwe productlijn zijn een tweetal geïntegreerde versterkers genaamd Evo 75 en Evo 150. Beide toestellen zijn voorzien van een uitgebreide streaming client en zijn dus meer dan een versterker. De gebruiker moet alleen nog luidsprekers toevoegen. In onze testruimte staat de Evo 75, die 75 Watt per kanaal kan leveren. Wat kan de Evo 75 allemaal en hoe is de klank? Dat gaan we onderzoeken.

Cambridge Audio Evo: mooi gebouwd en makkelijk te bedienen

Cambridge Audio is een Brits audiomerk dat zijn oorsprong heeft aan het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw in de Britse plaats Cambridge. Het eerste product van het bedrijf was de P40, een geïntegreerde versterker die twee keer twintig Watt kon leveren. Cambridge Audio is naar buiten toe een stabiele fabrikant maar heeft de nodige reorganisaties en overnames achter de rug. Dit neemt niet weg dat het portfolio van aanvankelijk alleen versterkers is uitgebreid naar luidsprekers, tuners, cassettedecks, eindversterkers, DA-converters, cd-spelers en streamers. Ja, cassettedecks zijn al een tijd geleden verdwenen, evenals losse tuners

Vanaf 1994 is Cambridge Audio onderdeel van Audio Partnership, een Britse investeringsmaatschappij, die als één van de eerste audiobedrijven productie en assemblage naar China verplaatste. Het verschil met veel andere bedrijven is dat Audio Partnership, en dus Cambridge Audio, voortdurend zijn eigen ingenieurs toezicht liet en laat houden op het productieproces. Cambridge Audio heeft zijn hoofdkantoor in Londen waar ongeveer 25 ingenieurs werken aan de ontwikkeling van nieuwe producten en de verbetering van bestaande producten.

Net als bij veel andere audiomerken zijn de versterkers van Cambridge tegenwoordig veelal ook voorzien van digitale aansluitingen. Met de introductie van de Evo 75 en de Evo 150 presenteert Cambridge twee versterkers die niet alleen zijn voorzien van zowel analoge als digitale aansluitingen, maar ook van streaming functies en de aansluitingen en verbindingsmogelijkheden die nodig zijn voor het gebruik van streaming functies, zoals een LAN-aansluiting (RJ45), wifi en bluetooth-connectiviteit.

We hebben de Cambridge Audio Evo 75 over de vloer, een geïntegreerde stereoversterker die 75 Watt per kanaal aan acht Ohm kan leveren. De Evo 75 (en ook diens grotere broer Evo 150) is voorzien van Cambridge’s eigen StreamMagic streaming client. Wat heeft de Evo 75 allemaal in zijn mars, is de bediening fijn en hoe is de klank? We gaan de Evo 75 van dichtbij bekijken en daarna muziek luisteren.

Cambridge Audio Evo 75 en Evo 150: kiezen uit twee meegeleverde modellen zijpanelen

Ontworpen in de Londense studio van Cambridge Audio, koos hoofdontwerper Ged Martin volgens de fabrikant voor hoogwaardige materialen. De houten afwerking van de P40, Cambridge Audio's allereerste product uit 1968, is naar eigen zeggen als inspiratiebron gebruikt. De walnotenhouten zijpanelen van de Evo 75 complementeren de strakke zwart geanodiseerde aluminium behuizing. De afmetingen van de Evo 75 zijn 317 x 89 x 352 millimeter (B x H x D). Het gewicht is vijf kilogram.

Bovendien worden zwarte zijpanelen meegeleverd gemaakt van Richlite, een innovatief nieuw materiaal dat voornamelijk is gemaakt van gerecycled papier. De zijpanelen worden magnetisch bevestigd en zijn dus zeer eenvoudig verwisselbaar, dus misschien komen er in de toekomst nog meer modellen zijpanelen.

Het ontwerp van de Evo’s wordt voltooid door een dubbele concentrische draaiknop en een 6,8-inch kleuren LCD-scherm waarop albumillustraties en andere informatie te zien zijn. Het zwarte deel van de draaiknop is de volumeregeling, de draaibare aluminium kleurige ring om de zwarte draaiknop is de bronkeuzeknop. Aan de rechterkant van het display zijn kleine drukknopjes geplaatst waarmee muziek o.a. kan worden gepauzeerd of een nummer terug of vooruit kan worden gespoeld. Straks meer over de bediening van de Cambridge Evo 75.

Stuart George, Managing Director bij Cambridge Audio, zegt over de Evo: “bij Cambridge Audio denken we dat Evo meer is dan het verbeteren van de kwaliteit van het geluid dat u hoort en het vergroten van uw muziekplezier. Evo gaat ook over het transformeren van het gemak en de bruikbaarheid van hifi zonder afbreuk te doen aan de prestaties. Bij Evo gaat het erom hifi in de toekomst te brengen, het bij uw levensstijl te laten passen en ervoor te zorgen dat het er net zo goed uitziet als het klinkt.”

De Evo 75 en de Evo 150 hebben alleen luidsprekers nodig om muziek te kunnen maken. Cambridge Audio heeft een paar luidsprekers genaamd Evo S ontwikkeld om de Evo-productlijn compleet te maken. Er is op termijn ook de mogelijkheid om een speciaal Evo cd-loopwerk toe te voegen. De Evo S luidsprekers zijn inmiddels verschenen en het cd-loopwerk zal later dit jaar verschijnen. Uiteraard zijn deze apparaten ontworpen om esthetisch in de Evo-productlijn te passen.

We bekijken even de technische aspecten van de Evo 75, en ook die van de Evo 150.

Cambridge Audio Evo 75 en Evo 150: technische aspecten, aansluitingen en functies

De versterkingstrappen van beide Evo’s werken in klasse D en zijn van het type Hypex NCore. Klasse D versterkers zijn compact, energiezuinig en efficiënt. Cambridge Audio stelt dat bovendien expliciet is gekozen voor klasse D omdat het goede audioprestaties biedt en voordelen zou opleveren op het gebied van helderheid, resolutie en muzikaliteit. De Evo 75 kan maximaal 75 watt per kanaal aan acht Ohm leveren en de Evo 150 gaat – zoals de typeaanduiding al verraadt – tot 150 Watt per kanaal. Beide toestellen zijn voorzien van een voorversterkeruitgang en een subwooferuitgang.

De Evo-versterkers hebben zowel analoge als digitale aansluitingen. De Evo 150 heeft er wat meer dan de Evo 75. De Evo 150 heeft ook een ingebouwde phono-trap voor mm-elementen, evenals een asynchrone USB-ingang (type B) voor audio, gebalanceerde ingangen (XLR) en twee sets luidsprekeraansluitingen. Het hart van de DA-converter van de Evo 75 is een chip van ESS Sabre type ES9016K2M. De Evo 150 heeft een ESS Sabre ES9018K2M aan boord. Cambridge geeft een frequentiebereik op van 20 Hz tot 20 kHz (-3 dB).

Verder hebben beide Evo’s een HDMI-aansluiting, een RJ45 LAN-aansluiting en een USB-aansluiting (type A) ter aansluiting van USB-geheugen (HDD, SSD of stick), alsmede wifi en bluetooth-connectiviteit.

De Evo 75 en de Evo 150 ondersteunen AirPlay 2, Chromecast, internetradio en de streamingdiensten Qobuz, Spotify Connect en Tidal Connect. Deze opties zijn allemaal toegankelijk via de StreamMagic app. Voorts zijn beide apparaten Roon Ready en geschikt voor het afspelen van MQA-bestanden.

Ook heeft Cambridge een hoofdtelefoonaansluiting van 3,5 millimeter geplaatst. Bluetooth aptX HD biedt de mogelijkheid om draadloos verbinding te maken met de hoofdtelefoon of met een draaitafel met bluetooth-connectiviteit. Als bluetooth wordt gebruikt voor een hoofdtelefoon kan niet tegelijkertijd muziek via bluetooth naar de Evo worden gezonden.

Cambridge levert een goed in de hand liggende en relatief zware IR-afstandbediening mee waarmee het volume kan worden geregeld, een bron kan worden gekozen en de muziek kan worden gepauzeerd of er kan naar het vorige of volgende muzieknummer worden gespoeld. De IR-afstandbediening kan de Evo’s ook in slaapstand zetten of wakker maken.

En wat kost al dit fraais? De Evo 75 wisselt voor 2.000 euro van eigenaar. De Evo 150 gaat voor 2.500 euro over de toonbank. We gaan de bediening van de Evo 75 bekijken en daarna gaan we muziek luisteren.

Evo 75: bediening, StreamMagic app en kleurendisplay

Cambridge Audio Evo 75: bediening met knoppen op front, IR-afstandbediening en StreamMagic App.

De Evo 75 kan op drie manieren worden bediend.

1. Bediening met knoppen op het front: de grote ronde zwarte volumeknop aan de rechterkant is niet te missen. De aluminium ring ook niet en daarmee kan een bron worden gekozen. Beide knoppen zijn dus voor het grijpen en reageren direct op een verdraaiing. Een versterker en ook een streamer hoort wat ons betreft een direct toegankelijke volumeregeling te hebben en een volumeregeling op het schermpje van een smartphone of tablet is dat niet. Cambridge heeft dit heel goed begrepen.

Aan de rechterkant van het scherm op het front zijn een zestal drukknopjes geplaatst. Muziek kan bijvoorbeeld worden gepauzeerd of er kan een muzieknummer vooruit of terug worden gespoeld. Alle knopjes reageren zonder vertraging. Zijn er ook beperkingen? Ja, met de knopjes op het front kan niet worden gebladerd door een muziekverzameling op een NAS, USB-schijf of streaming-dienst. Gekozen en spelende muziek kan dus wel worden gepauzeerd of vooruit of teruggespoeld, maar nieuwe muziek kiezen en de liedjesrij manipuleren kan niet.

2. Bediening met de IR-afstandbediening: de IR-afstandbediening biedt dezelfde functies als de knoppen op de frontplaat van de Evo 75, plus nog een paar extra functies, zoals regeling van de helderheid van het display en het onderbreken van het muzieksignaal (Mute). De knopjes voor regeling van het volume kunnen op de tast worden gevonden. Standby en Mute zijn bovenaan geplaatst en kunnen ook makkelijk op de tast worden gevonden.

Voor versterkers is de toevoeging van een IR-afstandbediening tamelijk normaal, voor een streamer niet, alhoewel we een trend menen te kunnen zien dat steeds meer fabrikanten van streamers een functionele IR-afstandbediening meeleveren. Een IR-afstandbediening verslaat iedere smartphone of app als het gaat om (reactie)snelheid. Een IR-afstandbediening hoeft immers niet ontgrendeld of uit slaapstand gehaald te worden en reageert direct. Een IR-afstandbediening is ook nooit even de verbinding met het netwerk kwijt. Om snel het volume aan te passen of de muziek te pauzeren is een IR-afstandbediening op de luisterpositie onmisbaar. Cambridge heeft dat heel goed begrepen. Nee, muziek kiezen of de liedjesrij manipuleren kan ook niet met de IR-afstandbediening. Dat kan alleen met de StreamMagic app.

3. Bediening met de StreamMagic App: Cambridge heeft de Evo 75 en Evo 150 voorzien van zijn welbekende StreamMagic app die al eerder was te vinden in de streamers van de fabrikant. Cambridge heeft dus al de nodige ervaring met streamers en alle uitdagingen die bij het maken van een goede app komen kijken. De Stream Magic app is beschikbaar voor zowel iOS als Android. De StreamMagic app biedt alle functies die ook met de knoppen op het front en met de IR-afstandbediening worden geboden plus – uiteraard – nog een heleboel meer.

We installeren de StreamMagic app op een tablet van Samsung type Galaxy S6 Lite. Tijdens de installatie vraagt de tablet om toestemming voor toegang tot de contacten op de tablet. Huh, waar is dat voor nodig? Cambridge heeft niets te maken met contacten op de tablet, dus het antwoord is “nee”. “Nee” blijkt voor de werking van de StreamMagic app niets uit te maken.

We hebben een Western Digital USB-schijf van 1 TB op de Evo 75 aangesloten en de Evo 75 is met een LAN-kabel verbonden met een Gigabit switch. Op het netwerk bevindt zich een NAS van Synology. In beide gevallen kan probleemloos door de op de geheugenschijf aanwezige mappenstructuur van geordende WAV-bestanden worden gebladerd. De mappenstructuur op de USB-schrijf is precies gelijk aan de mappenstructuur op de NAS. De aanwezigheid van meta-tags is niet nodig. De gebruiker kan door zijn muziekverzameling bladeren net zoals in Windows Verkenner. Wel valt op dat de app geen albumhoesjes vertoont die zich in de mappen op de NAS bevinden. Precies dezelfde albumhoesjes op de USB-schijf worden zonder morren getoond in de StreamMagic app en ook op het display op het front van de Evo 75.

We hebben tijdens de testperiode enkele keren stabiliteitsproblemen ervaren maar waren niet in staat het probleem te reproduceren. Volledig foutvrije en stabiele apps bestaan helaas niet. De StreamMagic app behoort tot de betere apps. Desgevraagd heeft de importeur laten weten dat de firmware van de Evo 75 inmiddels is vernieuwd. Stabiliteitsproblemen zouden daarmee tot het verleden moeten behoren.

De Android-versie van de StreamMagic app ondersteunt geen landscape-modus (de iOS-versie ondersteunt volgens de importeur wel landscape-modus). We zijn gewend om de tablet schuin in landscape-modus naast ons neer te zetten, maar dat kan dus niet. Het is overkomelijk, maar Cambridge zou er goed aan doen om de Android-versie van StreamMagic app te voorzien van een landscape-modus.

Verder werkt de StreamMagic app gemiddeld genomen naar tevredenheid. De volumeknopjes van de tablet regelen het volume van de Evo 75, maar er is ook een apart scherm in de StreamMagic app om het volume te regelen. De indeling van de StreamMagic app is intuïtief en alles wijst min of meer zichzelf. Uiteraard is het in het begin even wennen en soms even zoeken, maar dat geldt voor iedere nieuwe app. Sommige aanduidingen zijn aan de kleine kant, zoals bijvoorbeeld bitdiepte en samplefrequentie van een spelend muzieknummer. Waarom zo klein terwijl er genoeg schermruimte is?

Cambridge Audio Evo 75: groot en informatief kleurendisplay op het front

Het relatief grote display op het front van de Evo 75 verdient een dikke pluim. Het display is helder en vertoont albumhoesjes van muziek van een USB-schijf en van streamingdiensten. Bovenaan staat de bestandnaam of de meta-tag naam van het spelende nummer. Op de regels daaronder staat nog meer informatie. De letters worden steeds kleiner naar onder toe, maar afhankelijk van de ogen van de gebruiker is het display leesbaar van een paar meter afstand, in elk geval de bovenste regel. Wie de kamer binnenloopt, kan op het display meteen zien wat er speelt en hoeft niet eerst de tablet te pakken en wakker te maken. Een lichtblauwe horizontale zandloper geeft een indruk van de verstreken tijd van het spelende muzieknummer. De verstreken tijd en totale lengte van een muzieknummer worden onder de horizontale zandloper in minuten en seconden aangegeven.

Het fraaie display went snel en dat heeft een nadeel: er is geen weg meer terug of de weg terug is een stap terug. Een streamer zonder display of met een klein monochroom display dat geen albumhoesjes vertoont doet meteen een beetje armoedig aan. De Cambridge Evo 75 onderscheidt zich met zijn fraaie kleurendisplay van de meeste van zijn concurrenten.

We gaan luidsprekers aansluiten en muziek luisteren.

Evo 75: testomgeving, muziek luisteren, klank en conclusie

Cambridge Evo 75: testomgeving

We verbinden de Evo 75 met vloerstaande luidsprekers type Premium 7 van de Zwitserse fabrikant Piega. We spelen met name muziek vanaf de USB-schijf en vanaf de NAS, maar de Evo 75 heeft ook digitaal muzieksignaal via de coaxiale aansluiting van een gemodificeerde Sonos Connect ontvangen en analoog signaal van een Wadia 321 DAC. In beginsel heeft de Evo 75 echter alleen een set passieve luidsprekers nodig en daar hebben we tijdens de testperiode dan ook de focus op gelegd. Immers, waarom zou een gebruiker een andere streamer willen gebruiken, terwijl de Evo 75 zelf al een zeer complete streamer is?

Cambridge Evo 75: neutraal met een lichtwarme tint

De Cambridge Evo 75 heeft allerlei verschillende soorten muziek gevoerd gekregen. We hebben gemengde ervaringen met klasse D. Klasse D is een relatief nieuwe techniek. Met name de eerste generatie klasse D versterkers klonk meer dan eens relatief droog. Resolutie was er altijd wel, maar het ontbrak wel eens aan vloeiendheid en het kostte soms wat moeite om betrokken te raken bij de weergave. De laatste jaren zijn echter grote stappen in de goede richting gemaakt en o.a. de Cambridge Evo 75 laat dat horen.

We trappen af met “Where Did You Sleep Last Night” van het album “MTV Unplugged in New York” van Nirvana. De opname van deze cd was in een klein zaaltje met publiek. Het is een intieme opname zonder opengedraaide gitaarversterkers en met een minimale hoeveelheid effecten en manipulatie van het geluid. Kurt Cobain zingt breekbaar en we krijgen als luisteraar het gevoel alsof we in de zaal zitten. De zaalakoestiek is waarneembaar. Instrumenten en stem hebben vrijwel dezelfde nagalm. De Evo 75 klinkt niet droog maar weet betrokkenheid op te wekken. De klank is net niet helemaal neutraal en heeft een licht tintje warmte. De Premium 7 van Piega neigt naar de koele kant en combineert daarom goed met de Evo 75 met zijn lichtwarme tint in de weergave. We horen geen klasse D, we horen geen techniek, maar we horen muziek.

We kiezen “The Man With The Child In His Eyes” van het debuutalbum “The Kick Inside” van Kate Bush. In de punktijd en synthesizerpoptijd liet Kate Bush een zweverig en romantisch geluid horen. Haar stem is glashelder en loepzuiver en krijgt begeleiding van een piano en een groep strijkers. In eerste instantie lijkt het een hele kleine groep vanwege het ingehouden spel. Het strijkarrangement ontvouwt zich gaandeweg (en de groep van strijkers blijkt helemaal niet zo klein), maar de muziek blijft dromerig en ingehouden. De opname klinkt warm en betrokken, alsof we in een luie stoel bij een open haard zitten. De Evo 75 geeft alle nuances mee.

De volgende in de rij is “Dry Cleaning Ray” van het album “Wild Opera” van no-man (nee, geen hoofdletter). Ook dit nummer begint met een zekere dromerigheid, maar werkt intussen naar een climax toe waarin een elektrische gitaar scheurend door de driedimensionale ruimte vliegt. De klank wekt de illusie dat de ruimte heel groot is. De Evo 75 presenteert een kamerbreed stereobeeld met diepte en hoogte. Heel fraai.

Hoe doet de Evo 75 het met wat zwaarder werk? We kiezen “Conquer Or Die!” van het album “Dystopia” van Megadeth. Een akoestische gitaar komt vanuit de stilte naar boven. We horen vingers over snaren glijden. Na circa een halve minuut wisselt Mustaine tokkelen en aan de snaren trekken met elkaar af. Als de teller op 1:15 min staat valt de drummer in en worden gitaarversterkers opengedraaid. Het geluid is vet en vol. De Evo 75 geeft de lage tonen een aangenaam randje fluweligheid. De laagweergave is niet punchy maar ook niet wollig. Het kleine randje fluweligheid maakt de keuze voor een luidspreker makkelijk.

“Trains” van Porcupine Tree’s album “In Absentia” is de volgende in de rij. Dit album heeft een heel hoog detailniveau en een uitstekende klank die heel licht neigt naar de koele kant. De muziek komt los van de luidsprekers en de dromerige stem van zanger Steven Wilson neemt ons mee en doet ons even de tijd vergeten.

We sluiten af met het vierde stuk van de negende symfonie van Dvorak uitgevoerd door het Czech Philharmonic Orchstra onder leiding van Vaclav Neumann. De strijkers hebben een lichtscherpe klank maar tegelijk lichtwarme klank. De pauken klinken fluwelig. Dat zit overigens in de opname en niet zozeer in de Evo 75, die gewoon het aangeboden signaal versterkt en doorgeeft.

Heavy metal? Een groot symfonieorkest? Een intieme live-opname? De Evo 75 kan het allemaal aan en gedraagt zich als doorgeefluik. De bediening met de StreamMagic app werkt fijn en de IR-afstandbediening is een welkome toevoeging. De Evo 75 heeft een aangename klank en het klein randje warmte voorkomt luistermoeheid. We zijn met name onder de indruk van het totaalpakket dat de Evo 75 biedt en het mooie grote informatieve display op de voorzijde. Het is een zeer complete streamer tevens versterker met een prettige klank die in de verste verte niet doet denken aan de eerste generatie klasse D versterkers. De klank is vloeiend en alle toongebieden zijn in evenwicht. Voor een hogere resolutie zal de koper veel meer moeten betalen.

Cambridge Audio Evo 75: plaats in de markt, voor wie is deze versterker?

Voor degene die al een goede versterker heeft en alleen een streamer wil hebben, is de Evo 75 wellicht iets te uitgebreid. Misschien ligt de aanschaf van een streamer zonder ingebouwde eindtrappen dan meer voor de hand, want die verkoopt Cambridge Audio ook. Cambridge verkoopt ook versterkers met analoge en digitale ingangen voor wie geen streamer aan boord van zijn versterker wil hebben. Overigens kan de Evo 75 vanwege de voorversterkeruitgang prima met een andere eindversterker worden gecombineerd. De Evo 75 is een flexibel ding en er zullen maar weinig gebruikers zijn die alle functies zullen gebruiken.

De Evo-versterkers lijken zich primair te richten op veeleisende muziekliefhebbers en niet zozeer op audiofielen want dit laatste volkje heeft de neiging om alles te willen splitsen in afzonderlijke apparaten. Ja, dat heeft ook voordelen, maar het maakt de bediening er vaak niet eenvoudiger op en het ruimtebeslag is groter dan bij een compleet alles-in-één apparaat. De Evo 75 neemt weinig ruimte in, gaat zuinig om met energie, is ruimschoots voldoende krachtig, klinkt goed en is makkelijk in gebruik. Ja, het kan beter, maar probeer dat maar eens in dit formaat behuizing te proppen. Dat wordt heel moeilijk.

Cambridge Audio Evo 75: conclusie

De Evo 75 van Cambridge Audio is een zeer complete versterker en streamer en heeft alleen luidsprekers nodig om muziek te kunnen spelen. De klank is evenwichtig met een heel klein randje warmte. Met het grote informatieve kleurendisplay op de voorkant onderscheidt de Evo 75 zich van zijn concurrenten. De Evo 75 is niet alleen heel compleet maar met zijn analoge en digitale ingangen ook heel flexibel. De luisteraar wordt uitgenodigd om zijn muziekverzameling te herontdekken en niet na te denken over techniek.