De historie van Hans Audio bevat aan aantal onverwachte elementen, waar zelfs eigenaar Hans niet aan had kunnen denken toen hij met zijn opleiding en ervaring als timmerman zijn eerste schreden in de audio zette bij Sony. Destijds was het importeurschap nog in de handen van de familie Brandsteder die een geoliede organisatie in Nederland op poten hadden gezet. Na Sony werd het Philips, na Philips kwam Grundig. Echter toen de Duitse organisatie van Grundig de activiteiten inkromp, kwam Hans in de woninginrichting terecht. Met drie eigen winkels werd de winkelier in Hans voorgoed wakker en kwam mogelijk de basis voor de audiowinkel in Hoorn al in zicht.
Hans Audio
Hans Audio is begonnen als mancave in een garagepand. De partner van Hans wilde zijn uit de hand gelopen verzameling audioapparaten graag het huis uit hebben en met een paar vrienden kwam de mancave tot stand. Timmerman Hans maakte zijn eigen interieur later van mancave tot winkel. Want teveel goederen is een last, dus werd voorzichtig gestart met verkoop, gevolgd door inkoop van tweedehands audio.
Langzaam maar zeker werden naast occasions ook nieuwe apparaten aangeboden, waarin Top Hifi en Audipulse een rol speelden als eerste leveranciers. Vanuit een garage werken is verre van ideaal, zelfs na een flinke uitbreiding van de beschikbare ruimte. Dus toen het huidige pand in Hoorn vrijkwam aarzelde Hans geen moment en begon in 2014 vanaf de Stationsweg 6 te werken. Al in 2015 kwam Niels bij hem in dienst om het vaste team te vormen. Aangevuld met René voor een paar dagen in de week en later is Joram binnengekomen. René heeft de achtergrond van een liefhebber van audio en is voor veel klanten een vraagbaak, Joram bekijkt audio met een professionele studio achtergrond en zo waait een wind uit een andere hoek naar binnen.
Vanuit de mancave
In Hans jeugd werd thuis muziek met de paplepel ingegoten door musicus en vader, of door moeder die hield van de opera. Hans werd net als zijn ouders een echte muziekliefhebber en audio is zo een hobby geworden. De hobby is nog springlevend al ontbreekt vaak de tijd om eens heerlijk uitgebreid te luisteren naar systemen. Toch wordt daar bij Hans Audio tijd voor vrijgemaakt, voor het luisteren naar nieuwe types en merken, of naar het beluisteren van apparaten afkomstig van de nog steeds levendige handel in occasions. Op deze manier worden merken geselecteerd, waarbij wordt gekeken naar betrouwbaarheid, service vanuit de importeur, geluidkwaliteit, prijs versus prestatie en wat Hans betreft mag het best ‘anders dan anders’ zijn. Zo is de aanvankelijke reden van dit bezoek ontstaan: het verwerven van het dealerschap van Krell Industries.
Een ingeruilde Krell deed de oren spitsen en als je dan zo gedreven bent als Hans, dan zoek je uit hoe Krell onderdeel kan worden van het leveringspakket. Hans zoekt merken die kippenvel geven, hetzelfde kippenvel dat op de armen kwam in zijn jeugd als zijn moeder meezong met opera’s die weerklonken uit een transistorradio in de keuken. Apparatuur kan en moet emotie brengen, zo niet, dan staat de deur van Hans Audio niet eens op een kier. De waardering voor die instelling wordt vanuit de klantenkring gedeeld. Klanten die Hans in grote lijnen onderscheidt in twee doelgroepen, hem beide even lief. Enerzijds de muziekliefhebber zoekend naar een oplossing om op een fijne manier van muziek te genieten, en anderzijds de audioliefhebber waar het met regelmaat bij kriebelt of er niet wat nieuws onder de zon is.
Hans is zelf een soort van hybride klant van zijn eigen winkel. Dat zorgt voor het plezier in verkopen, het helpen van klanten om hun wensen optimaal te vervullen. Vanaf een occasion of een Cambridge Audio EVO 75 met een paar fijne weergevers, tot een segment waarin de sky weer eens de limiet lijkt. Wil een klant een combinatie die Hans echt niet bij elkaar vind passen en houdt de klant voet bij stuk, tja dan is Hans eigenwijs genoeg om een verkoop door te schuiven naar een andere winkel. Een tevreden klant is immers een goed geadviseerde klant.
Krell aan boord
Het is al aangestipt, inruil wekt soms interesse in een merk op. Een ingeruilde Krell versterker zette Hans en Niels op het spoor van het illustere merk dat vanaf 1980 een naam werd in high-end audio. Zware versterkers, soms zo zwaar dat luidsprekers met een belasting van 0,5 Ohm aangestuurd konden worden. Zoals de beruchte Apogee Acoustics in die tijd. Versterkers die zoveel energie uit het lichtnet slurpten dat een extra elektriciteitsgroep geen overbodige luxe was. Twee klasse A monoblokken tegelijk inschakelen leidde altijd tot het plaatsen van nieuwe smeltveiligheden in de meterkast. Krell begreep ook wel dat het zo niet langer kon en bracht versterkers op de markt met een schuivende biasstroom. De klasse A instelling schuift dan mee met de vraag naar vermogen. Zo speelt de versterker altijd in klasse A instelling, zonder een absurde hoeveelheid energie te verbruiken.
Net als veel merken kwamen de zware tijden voor Krell Industries voorbij. De naam verdween in Europa een poosje naar de achtergrond en onterecht verdween het merk uit zicht bij veel audioliefhebbers. Een leuk feitje, de naam Krell duikt voor het eerst op in 1956 in de film Forbidden Planet. Als een ruimteschip crasht op de planeet Altair IV in een verafgelegen zonnestelsel, maken de menselijke astronauten kennis met zeer geavanceerde wezens: The Krell. De naam Krell hangt dus nergens vast aan namen van oprichters, is geen samenstelling van namen en heeft geen diepere betekenis.
Andere merken
Het merkenpakket van Hans Audio is omvangrijk en naast Krell staat er elektronica van Moon, Rega, Accuphase, Audio Analogue, Mark Levinson, Atoll, PrimaLuna, Leben, Lyngdorf, Exposure, Cambridge Audio, Advance Acoustics, NuPrime, Jadis en Moon River. Met streaming oplossingen van Grimm, Aurender, Lumin en Melco. Luidsprekers tref ik aan van Sonus faber, Franco Serblin, Revel, Spendor, Monitor Audio, Gauder, AudioPhysic, Q-Acoustics, Estelon, Elac en Martin Logan. Platenspelers van Thorens, Rega, Perpetuum Ebner en Transrotor staan her en der opgesteld. Alles aangesloten met kabels van onder meer QED, Norstone, AirTech en Atlas.
Ongetwijfeld heb ik merken overgeslagen, dat was onbedoeld. Ik zie luidsprekers staan van mini formaat, tot een formaat en gewicht dat onmogelijk naar mijn appartement zouden kunnen worden gebracht zonder hoogwerker. Soms uitgevoerd in de meest verfijnde materialen tot aan degelijk model zonder opsmuk. Ik proef een liefde voor Italië in de aanwezige apparatuur, ik zie ook dat Hans Audio in de diepte investeert in merken om voor de klant een echte keuze in huis te hebben. De winkelruimte wordt krapper en krapper om nog meer in huis te halen
Wie, wat, waar?
Vandaag is het Krell-, Franco Serblin- en Audiovector Day. Waarbij Krell extra in het zonnetje staat met zijn all-in-one oplossing K-300i, met de Vanguard streamer/DAC/voorversterker en de Duo 300 XD eindversterker.
De K-300i is gevat in een lage behuizing en wie de moeite neemt om er bovenop te kijken ziet waar de Krell zijn leverbare vermogen van 2 x 150 Watt aan 8 Ohm tot 2 x 300 Watt aan 4 Ohm vandaan haalt. Uit een 771VA transformator zo groot als een wrap en 80.000uF buffers. Krell gebruikt een schuivende biasstroom wat ze iBias Technology noemen, om de voordelen van een klasse A instelling te combineren met de efficiëntie van een klasse AB versterker. De all-in-one oplossing bestaat uit een streamer module, een DAC en een geïntegreerde versterker. De DAC is gebouwd rondom een beproefde ESS Sabre Pro DAC, ingesteld op een maximale stroomuitgang. De K-300i laat zich eenvoudig inpassen in een custom installation omgeving, laat zich instellen met een App via de ethernetpoort, speelt AAC, ALAC, AIFF, FLAC, WAV, WMA en DoP files tot 192kHz/24-bit. Vanaf UPnP muziekservers of vanaf een willekeurige NAS.
Een MConnect App geeft toegang tot Spotify, vTuner Internet radio, Tidal, Deezer en QoBuz. De K-300i is Roon Ready en heeft volledige MQA decodering aan boord. Ingangen zijn er analoog met RCA en XLR, digitaal optisch, coax, USB, Bluetooth en HDMI in-uit. Zodat ook een 4K UHD TV direct op de K-300i kan worden aangesloten. Zo compleet uitgevoerd als deze K-300i in de winkel hangt er een prijskaartje aan van 9.199 euro.
De Vanguard Universal DAC is de eerste standalone DAC oplossing van Krell Industries sinds 20 jaar. Met ingebouwd een volledige streaming oplossing en een high end voorversterker functie. De Vanguard vertoont veel overeenkomsten met de K-300i wat betreft de keuze voor de ESS Sabre omzetter, de mogelijkheden met streaming als MQA, HDMI en digitale ingangen. De analoge schakeling met RCA en XLR uitgangen is gebaseerd op klassieke Krell stroomversterking met gebalanceerde circuits.
Waar de Vanguard de K-300i mee overstijgt is met name die analoge schakeling en de voeding behoeft geen eindversterkers aan te sturen. Daarvoor gebruiken we de Duo 300 XD eindtrap. De Duo 300 XD kent ook overeenkomsten met de K-300i, in die zin dat technieken ontwikkeld voor de K-300i toepassing vinden in de Duo 300 XD. Zaken als iBias en het kiezen voor zo laag mogelijke uitgang impedantie in elke stap van de volledig discrete schakeling, zonder enige OpAmp in de signaalweg. Dat laatste levert winst in dynamiek, stabiliteit en het verwerken van transients. De versterker is van voor tot achter gelijkstroom gekoppeld, DC aan de uitgang is onmogelijk vanwege een servo schakeling.
Over iBias hebben we het al gehad, in de Duo 300 XD is dat doorgevoerd met hogere klasse A instellingen, mogelijk gemaakt met zware transformatoren en extra koeling met langzaam draaiende, onhoorbare ventilatoren. Langdurig een hoog vermogen leveren is voor de Duo 300 XD geen probleem. Net zo min als opstellen in een rek bij een custom installation systeem. CI is zover doorgevoerd dat de eindtrap zelfs emails zal versturen bij foutsituaties en zaken als temperatuur en ventilatorsnelheid af te lezen zijn met een web interface. Met een uitgangsvermogen van 300 Watt per kanaal aan 8 Ohm, oplopend tot 540 Watt aan 4 Ohm bij een piekstroom van 16 Ampère kunt u zich wel voorstellen dat de Duo 300 XD vrijwel elke luidspreker kan aansturen. De prijzen voor dit fraais van Krell vallen mee, de Vanguard DAC kost 5.799 euro en de Duo 300 XD 12.099 euro.
Italië & Denemarken
De vandaag gebruikte luidsprekers zijn de modellen Accordo Essence en Accordo van de hand van de Italiaan Franco Serblin. Franco is de oorspronkelijke oprichter en ontwerper van Sonus faber. Bij zijn dood heeft hij een drietal uitgewerkte modellen achtergelaten die zijn schoonzoon fabriceert. Wie het prachtige vakwerk van de vroeger Sonus faber modellen kon waarderen zal zich de vingers aflikken bij het zien van de huidige Franco Serblin reeks.
De Accordo Essence (foto rechts) is een vloerstaand model, uitgevoerd als 3-weg systeem. De speciale vorm verraadt hoe Franco bezig was met luchtwervelingen en resonanties in de behuizing. De Accordo is een 2-weg monitor op een wel heel speciale voet. In klank van het middengebied en de hoge tonen verschillen de modellen niets, de Essence voegt met zijn grotere kastinhoud en een woofer diepere lage tonen toe. De Accordo Essence heeft een prijs 13.500 euro per paar en de Accordo gaat vanaf 7.500 euro. Beide modellen sturen we aan met de Krell K-300i all-in-one.
Door veel te proberen en te luisteren is Hans ervan overtuigd geraakt dat een Franco Serblin luidspreker beter presteert aan een krachtige transistor versterker dan aan een buizenmodel. In de winkel heeft Top Hifi een paar Deense Audiovector R8 Arreté luidsprekers neergezet om te gebruiken met de Krell Vanguard en Duo 300 XD. Kabels zijn AirTech uit Italië, zowel aan de Franco Serblin als aan de Audiovector. De R8 Arreté is een model dat echt niet bij mij naar boven kan. De 144cm hoge luidspreker is een 4-weg systeem met een AMT tweeter, een naar achter stralende tweeter, drie zichtbare midden/laag weergevers en nog twee in woofers in Isobarik opstelling aan de onderzijde van de kast. Hoewel minder spectaculair uitgevoerd dan een Franco Serblin is de Audiovector een schitterend model in zijn fineer jas. Het is ongelofelijk hoeveel techniek en ervaring Audiovector heeft toegepast in het model en wie er naar luistert weet dat een prijs van 55.000 euro per paar hoog is, maar zeker niet onrealistisch ten opzichte van de concurrentie. Het enige is, als ik op de bank bij Hans zit en tegen de modellen aankijk voel ik mij erg klein.
Luisterruimte
In een voor mij onbekende ruimte met onbekende apparatuur grijp ik altijd terug op muziek die ik ken. Leuk is dat Hans en ik kennelijk een gelijksoortige muzieksmaak hebben, als ik de Roon App open zie ik heel veel zangeressen en een handvol zangers waarmee mijn opslag ook gevuld is. Zoals “There was a time†van singer/songwriter Allan Taylor. Van hem verwacht ik veel warmte in zijn stem, de Accordo Essence stelt daarin niet teleur. Hetgeen mede te danken is aan de hoeveelheid energie in de lage tonen. Een flinke roffel op een paar pauken is daardoor zowel energiek als beheerst. Als een fluit subtiel in beeld komt, weet hij met de fijne en doorzichtige klank de aandacht te trekken. Hoe zacht de fluit ook klinkt, geen nuance gaat verloren.
Alison Krauss & Union Station brengen “Paper Airplane†waarin de stem van Alison heel teder en sexy is in het begin, daarna luider met prachtige details naar voren komt. Gitaar en steelgitaar vullen aan tot de band in zijn geheel invalt. De energie in de lage tonen blijft wat overdreven, later zal blijken dat de akoestiek van de luisterruimte daar grotendeels debet aan is. Wat net boven de lage tonen gebeurt neemt je direct mee de muziek in. Pure muziek en menselijk geluid. Agnus & Julia Stone gaan aan de haal met mijn oren in “Take you awayâ€. De akoestische instrumenten weten zich heel zuiver te manifesteren, de stem van Julia is klein en speciaal, hees en bijna kinderlijk. Zo ben ik het van haar gewend. Lage tonen reiken diep en zijn krachtig, daarop wordt de stage gebouwd voor de andere instrumenten.
Stacey Kent’s “The changing lights†is eveneens een voor mij een oude bekende. Muziek klinkt hier in de luisterruimte van Hans Audio warmer dan ik gewend ben op andere systemen Wat is gebleven is de rust in de weergave, waarmee muziek niet sloom wordt, maar de luidspreker lang luisteren mogelijk maakt. Slagwerk aan de rechterkant heel duidelijk, bekkens ruisen zachtjes en metalig, gitaar en piano nadrukkelijk aanwezig met een indrukwekkende mate van details. Goed losgemaakt in een niet al te groot stereobeeld. Een gestoken beeld, waarin de plaatsing erg stabiel blijft. Met een andere track komt piano tot leven, heel goed neergezet in een volkomen natuurlijke omgeving. Stem en piano samen vormen een heerlijke combinatie. Hoe langer ik luister, des te meer ga ik dit waarderen.
Wat knaagt is de te zware bas in mijn oren en Hans ruilt de Accordo Essence 3-weg om voor de Accordo 2-weg monitor. Minder energie in het laag en dat past beter in de ruimte, waardoor de muziek lichter van toon wordt zonder dat stemmen te dun worden of piano zijn fundament verliest. De luidspreker geeft voor midden en hoge tonen een gelijke indruk als zijn grote broer, maar dan zonder de invloed van de luisterruimte. De Accordo Essence past beter in een forse woonkamer of in een ruimte met akoestisch aanpassingen. Deze luisterruimte bij Hans Audio is bewust niet tot in de puntjes aangepast om zoveel mogelijk vergelijkbaar te zijn met een doorsnede huiskamer.
We draaien nog eens dezelfde en andere muziek en wat ik ervaar is gemak, rust, definitie en details. Zelfs de meest subtiele details laat de Accordo horen op de geïntegreerde Krell K-300i die steeds verder in mijn hart kruipt. De bediening gaat soepel, kracht heeft de versterker meer dan genoeg en in het klankbeeld is geen storende factor te ontdekken. Niet in het begin, niet na geruime tijd spelen.
Groot & groter
We verhuizen naar de winkel waar de Vanguard staan, de Duo 300 XD en de machtige Audiovector R8 Arreté met zijn Audiovector ground cable. Onwetend wat mij te wachten staat. Ik start nog eens dezelfde muziek en verkrijg weer een totaal andere indruk met de machtig grote luidsprekers waarvan de tweeters ver over mij heen kijken. Was de luisterruimte de mindere met vloerstaanders, nu is dat beeld omgekeerd. Het fundament past wel en hier kan het laag zijn weg zoeken. Ik zit voor mijn gevoel vrij dicht op de set, maar dat heeft geen negatieve invloed. Eerste gedachte is wat een enorm gemak en een natuurlijkheid zijn verkrijgen uit de opstelling. Muziek speelt zo ontzettend soepel en natuurlijk, dit is echt bijzonder.
De combinatie Krell met Audiovector is eigenlijk net als met Franco Serblin: een match made in heaven. Hier zit niks audiofiels meer aan, het is pure muziek wat er naar buiten komt. Dat overigens ook geen audiofiel teleur zal stellen. Alles wat vanuit de muziek te verwachten valt krijgt een plekje. Wat je niet verwacht en toch blijft behouden, al zijn de luidsprekers zo groot, is de fijnheid en het klein kunnen houden van de muziek zodat intimiteit gewaarborgd blijft.
London Grammar brengt met “Rooting for you†aan het einde van de track hun aardbeving terug zoals we die kennen van hun debuutalbum. Voorlopig luisteren we eerst naar de ruige stem van Hannah Reid. Er ontstaat veel ruimte om haar stem, een stem gedragen op orgeltonen. De ruimte om de stem is duidelijk artificieel en in de studio toegevoegd, het is zeker geen natuurlijke galm. Dit systeem verbloemd niets en brengt diverse gebruikte studio technieken duidelijks naar voren. En dan, dan volgt het onweer uit de speakers. Het gaat heel, heel laag en wordt absoluut niet vet aangezet. Het is er, rommelt als een aardbeving die ik nooit in het echt hoop mee te maken. Schroef het volume omhoog met Dead Can Dance “Into the labyrinth†en dan ervaar je waarom een groot systeem nodig is voor een grote weergave.
Was de Franco Serblin monitor met de Krell K-300i klein en verfijnd, aan de Krell Vanguard en de Duo 300 XD blijft de verfijning, maar dit kan echt groot spelen op de R8 Arreté. Met de drums, met bongo’s, met de vele percussie instrumenten die soms niet meer voor mij staan, maar bijna naast mij terecht komen in het stereobeeld. Gecombineerd met een hoge mate van snelheid in een open weergave. Heerlijk om weer eens te genieten van hoge kwaliteit met een groot systeem. Het volume staat overigens nog steeds niet op oorlogssterkte, maar op een heel aanvaardbaar huiskamer niveau. Veel dichter bij een live optreden kun je niet komen als ik van het Bobo Stenson Trio de “Song of Ruth†afspeel. Omdat drums, piano en bas op ware grootte worden afgebeeld. Hans Audio heeft er zeker een neus voor om bijzondere dingen binnen te halen en te combineren. Wie voor dit Krell/Audiovector systeem de ruimte heeft kan zich verbazen in de dynamiek, de strakke weergave in het laag, de klappen die het systeem weet te maken en de volkomen neutrale klankkleur. Meest bijzonder zijn misschien toch wel de drums, er ontstaat geen enkele rem, er is nul compressie. Vrijheid en power zijn een lust voor het oor.
Tot ziens bij Hans Audio
Tot slot de impressie van een spelende Anouar Brahem van de cd “The astounding eyes of Ritaâ€. Het enige instrument waar ik aan kan refereren is een basklarinet. Ik beken dat ik van een oud, bendir of darbouka de klank niet in het echt ken. Wow, de klarinet is zo echt als mogelijk, net zo echt als de getokkelde snaren. Wat een bijzondere muziek over dit minstens zo bijzondere systeem. Het is een fraaie afsluiting van een aantal uren luisteren, praten en aantekeningen maken. Het is muziek die je niet elke dag op de radio hoort, in kleine kring wordt Brahem zeer gewaardeerd en mijn hart heeft hij al voor het bezoek aan Hans Audio gestolen. De schier oneindige dynamiek en de snelheid van het systeem passen perfect in het plaatje. Een merk als Krell, dat toch aardig dreigde weg te zakken in vergetelheid, krijgt in Hoorn een nieuwe kans voor Nederland. Het lijkt mij de hoogste tijd om dat zelf eens te gaan beleven.
De weergave van Krell met Audiovector is puur verslavend, dat weer wel, dus kom niet bij mij aankloppen als u overstag gaat en de bankrekening wordt leeg getrokken. Wie de ruimte er niet voor heeft kan prima Krell combineren met Franco Serblin modellen. Hans Audio ontvangt u graag, zet een systeem speelklaar neer en alles wat u verder hoeft te doen is luisteren. Voor Nederland is Hans Audio voorlopig de enige Krell dealer, voor Franco Serblin zijn er evenmin veel adressen. Niet getreurd, Hoorn is een uitermate charmante stad waar u en eventueel uw partner kunnen nagenieten en nadenken over wat u te horen kreeg. Voor wie Hans Audio graag bezoekt per trein is er goed nieuws, de speciaalzaak zit naast het station van Hoorn. Kortom geen enkel excuus is mogelijk om géén kennis te maken met deze vakmensen en hun fraaie audio apparatuur.
Hans Audio | Stationsweg 6, Hoorn | hansaudio.nl