Er is een hardnekkig misverstand dat zegt: als de volumeregelaar maar een klein stukje open gezet hoeft te worden dan heeft de versterker veel vermogen. Helaas is dat niet waar.

Aan de stand van de volumeregelaar valt het vermogen net zo min af te lezen als de maximum snelheid van een auto te bepalen is door naar de schaal van de kilometerteller te kijken. Een groot of klein regelbereik heeft ook niets te maken met de kwaliteit van een versterker. Laten we maar eens kijken wat de volumeregelaar doet.

En versterker maakt van een klein signaal aan de ingang een groot signaal aan de uitgang. Nemen we als voorbeeld dat een versterker met 0,1 volt aan de ingang een uitgangssignaal produceert van 10 volt dan versterkt de versterker 10 / 0,1 = 100 maal. In de praktijk willen we niet dat de versterker altijd maximaal versterkt, wij willen dat regelen. Dat kunnen we regelen met een verzwakker of potentiometer, de volumeregelaar. Wat we eigenlijk doen met een volumeregelaar is de gevoeligheid van de versterker terugschroeven. Terug naar ons voorbeeld, de versterker versterkt 100 maal, als wij dus de gevoeligheid van de ingang terugbrengen van 0,1 volt tot 1 volt en de rest van de energie omzetten in warmte, dan is de versterking nog maar 10 maal. Dus speelt de versterker een stuk zachter.

Voor de komst van de CD speler lag het uitgangsignaal van tuners, phonoversterkers, bandrecorders en andere bronnen zo tussen de 0,1 en 0,5 volt. Een CD speler heeft een uitgangsspanning die ligt tussen 2 en 4 volt. Een forse factor hoger. Sluit u maar eens een CD speler aan op een versterker van voor 1980 en u zult merken dat uw regelbereik maar heel klein is. Een klein stukje de volumeregelaar open heeft een fors geluidniveau tot gevolg. Het heeft jaren geduurd voor de industrie eindelijk de gevoeligheid van versterkers terugbracht van pakweg 0,2 volt tot 1 à 2 volt. Zodat we het volume weer normaal kunnen regelen. Sommige fabrikanten hebben helaas het licht nog steeds niet gezien. Met als gevolg een ergerlijk klein regelbereik. Anderen zoals Quad leverden insteekmodules waarmee het probleem uit de wereld was.

Als wij de stand van een volumeregelaar vergelijken met een wijzerplaat van een klok dan is:

7 uur - geen geluid
8 uur – zacht
9 uur – lekker
10 uur – hard
11 uur – fors hard
12 uur en hoger – burengerucht op luidruchtige feestjes

Een groot regelbereik heft bovendien een belangrijk nadeel van een potentiometer op want potentiometers hebben altijd last van ongelijkloop. Dat wil zeggen dat het linker en rechter kanaal niet altijd even hard spelen. Vooral aan het begin van de schaal, tussen 7 en 8 uur, is de ongelijkheid het grootste. Voorbij 8 uur heb je er nauwelijks last van en dus is het fijn als je normale instelling boven de 8 uur is.

Kortom als een versterker heel hard speelt als het volume nauwelijks open staat dan heeft de versterker niet noodzakelijk veel vermogen maar is er een misaanpassing in de set. Of de bron geeft veel signaal en de versterker is daar niet op aangepast. Of de bron is normaal maar de versterkingsfactor van de versterker is veel te groot. Of u daar mee kunt leven is uw keuze, met kwaliteit heeft het niets te maken.

Ook mogen we niet vergeten dat het rendement van de luidspreker invloed heeft op de hoeveelheid geluid bij een bepaalde stand van het volume. Hoe hoger het rendement, hoe minder ver het volume open hoeft te staan. In de praktijk is de invloed van de bron meer van invloed op de volumestand dan het rendement van de weergevers, hoorn systemen uitgezonderd.

Tenslotte, er zijn zogenaamde passieve voorversterkers te koop. In een passieve voorversterker is geen elektronica gebruikt in de signaalweg, alleen een volumeregelaar en mogelijk een bronkeuze schakelaar. De benaming passieve versterker is daarom fout. Het moet zijn passieve verzwakker.