Ultra HD beeld komt eraan: 4K in the UK tijdens de Olympische Spelen! 4K is geen onderdeel van de zwem- of hardloopwedstrijden, of een gewichtsklasse bij een van de contactsporten, maar de volgende standaard in goed beeld: Ultra High Definition.
Het lijkt in eerste instantie alsof er op technologisch gebied weinig spectaculairs gebeurt op de Olympische Spelen in London. Schijn bedriegt. Tijdens deze Spelen worden voor het eerst op Europees grondgebied uitzendingen in UltraHD verzorgt, de opvolger van HDTV.
Foto: Rik Henderson
De vooruitgang is dan ook niet te stoppen. Ook bij televisie niet. Nog niet zo lang geleden diende HDTV zich aan. Daarna volgden televisiebeelden in 3D. Kon het nog beter? Jazeker: scherper beeld op nog grotere schermen. De volgende ontwikkeling heet Ultra HDTV of 4K TV, waar op de Beeld Special al eerder over te lezen viel.
Op de laatste High End beurs van München was de vooruitgang ook al te ontdekken. Ultra HD-demo’s van Sony met haar 4K-beamer en bij Toshiba via haar 3D-zonder-bril-scherm waren er te bewonderen. Bij grote beeldschermen was de indruk simpelweg overweldigend. Om meegezogen te worden was er al bijna geen 3D-beeld meer nodig. Een stukje geschiedenis over deze nieuwe ontwikkeling.
Korte geschiedenis
Tussen idee en uitvoeringen van nieuwe ontwikkelingen kunnen zomaar twintig jaar voorbij gaan. Nou ja, in Japan zijn ze er al zo’n zeven jaar mee bezig, met UHDT. Via de ontwikkelingsafdeling van de Japanse staatstelevisie –de NHK- wordt er al een tijdje gewerkt aan de nieuwe standaard. Aan Europese zijde zijn het de Britten via hun BBC en de Italianen via de RAI, die meedoen. Dit dan weer onder de vlag van de European Broadcasting Union (EBU) en de International Telecommunication Union (ITU). Onlangs is besloten om het opgestelde Ultra-HD-manifest uit te voeren in twee stappen. Eerst via UHDTV1 bestaande uit 8 miljoen beeldpunten (3840*2160), gevolgd door UHDTV2 met maar liefst 32 miljoen beeldpunten (7680*4320).
De Japanners plannen de 4K en 8K-systemen in 2020. Massaproductie volgt daarmee pas in 2025, zo is hun verwachting. Ver-van-ons-bed-show, dan? Nee, zeker niet. Er is immers gekozen voor een trapsgewijze invoering. En de eerste stap, in 2012, heeft al plaatsgevonden. LG wil dit jaar nog met UHD-televisies op de markt komen. En Sony mag zich de eerste fabrikant op de markt noemen met een 4K-homecinemabeamer: de VPL-VW1000ES. Voor 19.000 euro kun je er een kopen in de gespecialiseerde winkels. Het opvallende hierbij is dat nog voor dat alle parameters op het gebied van Ultra-HD dichtgetimmerd en vastgesteld zijn, er al 4k-LCD-panelen beschikbaar komen voor de markt. Maar hoe het verder zal gaan met foto-formaten, tv-uitzendformaten, Blu-ray specificaties, dat alles is nog onduidelijk. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor een aansluiting als HDMI 1.4a: deze is niet geschikt voor Ultra HD. Dat zal dan wellicht de 1.5 zijn?
UHDTV of 4K
Over de naam waaronder de nieuwe beeldnorm gebracht moet worden is ook nog enige onduidelijkheid. Er is een voorkeur voor 4K boven UHDTV (te lang). Maar in de bioscoopwereld wordt de naam 4K al langer gebruikt om iets anders te omschrijven. Voor hoogwaardige digitale producties in de bioscoop 4.000 pixels in horizontale lijnen geleverd, afgekort met 4K. In de praktijk worden daar 4096 x 2160 beeldpunten mee bedoeld. Toch iets anders dan de 3960 x 2160 pixels bij de geplande UHDTV1…
Let the show begin
In de bioscoop is 4K al uit de startblokken. Voor televisie vormen de Olympische Spelen in Londen de primeur op het gebied van 4K UltraHD. Via een aantal openbare grote schermen ter plaatse zullen deze uitzendingen te zien zijn. De eerste 4K-documentaire is ook al verkrijgbaar: Timescapes. Via een zogenaamde 4K-USB-stick of gewoon via download. En zelfs op YouTube is 4K al te aanschouwen, tenminste als je over de juiste bekabeling en een super-pc beschikt… Maar toch: de toekomst van UHD-beeld komt steeds dichterbij.
