You can’t keep a man down always, luidt de ondertitel van deze schitterende documentaire van Maarten Schmidt en Thomas Doebele. Zij laten de geschiedenis van de zwarte bevolking en hun positie in de Amerikaanse samenleving in muziek vertellen door oude blueszangers. Het heden wordt vertegenwoordigd door enkele rappers, want rap is de blues van nu.
Spraakwater lijkt in Amerika uit de kraan te komen. Welke laag van de bevolking het ook betreft, iedereen lijkt er gezegend met de vaardigheid overtuigend, zonder hapering een heldere visie onder woorden te kunnen brengen. Prachtig is in deze film te zien hoe spreken en zingen naadloos in elkaar over kunnen lopen, zowel in de blues als bij de hedendaagse rappers. Een lied is een verhaal en na het zingen spreekt men meteen verder.
Alles met een maximum aan emotie. ‘Blind Mississippi’ Morris Cummings vertelt huilend hoe hij als kind blind werd alsof het hem vorige week overkwam. Aan scholing werd niet gedaan, katoen kunnen plukken was genoeg, vonden ouders. Daar kwam het trauma Vietnam overheen. Daar waren zwart en blank gelijk, maar terug thuis bleek niets veranderd in de verhoudingen.
De hedendaagse versie van Vietnam is Afghanistan en Martin Luther King was de aankondiging van Obama. Dat er ooit nog eens een zwarte president zou komen had niemand kunnen dromen, men raakt er niet over uitgepraat. In de zuidelijke staten wordt het ook als beangstigend ervaren, want de verkiezing van Obama leidde er tot een run van de blanken op de wapenwinkels. Met name de jongeren hebben een kritisch beeld op de actuele politieke situatie. De euforie over de verkiezingen leidde ook tot passiviteit en de armoede is een schrijnend probleem.
Muziek- en interviewfragmenten worden afgewisseld door historische archiefbeelden van het werk op de katoenvelden en prachtige shots van landschappen en straten. De losse montage doet geen poging een strak betoog te creëren en ondersteunt daarmee perfect de essentie van de muziek.
De vaak hoogbejaarde zangers gaan zonder uitzondering door merg en been met hun doorleefde performances. Ze vertellen een belangrijk verhaal, maar het is vooral hun rauwe emotie die deze film onvergetelijk maakt.
Zeer de moeite waard zijn ook de niet in de film gebruikte fragmenten van alle uitvoerende artiesten, te vinden onder het kopje Outtakes in het dvd-menu. 39 minuten extra genieten.
Aanvullende informatie:
Nederland, 2011
Speelduur: 87 minuten
Regie en montage: Maarten Schmidt en Thomas Doebele
Productie: Frank van Reemst
Camera: Maarten Schmidt
Geluid: Thomas Doebele
Met o.a.: ‘Blind Mississippi’ Morris Cummings, L.C. Ulmer, Kechelle Britton & Debra Pickens, James ‘Super Chikan’ Johnson, Josh ‘Razorblade’ Stewart, Enoch ‘7th Prophet’ El-Shamesh, Charlie Sayles, Chester ‘Memphis Gold’ Chandler, Jimmy ‘Duck’ Holmes
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: DD 5.1 en 2.0
Uitgave: Mokum film
Distributie: de Filmfreak
Officiële website
