Na een nieuw album gaat een beetje band toeren. Zo ook Anathema, vlak na het uitkomen van hun laatste album Weather Systems. De lange tournee die vanaf 2012 langs vele grote steden over de hele wereld volgde was succesvol. Eén van de hoogtepunten van de tour was het concert in Bulgarije, waar Anathema werd ondersteund door een orkest.  Natuurlijk reden genoeg om vast te leggen op de gevoelige plaat, waarvan akte. Dit is Universal.

 

Universal werd me al een maand geleden aangeleverd voor recensie, mits de releasedatum enigszins als publicatiedatum werd aangehouden. Geen probleem, hoewel de meerdere keren dat ik de dvd heb bekeken ervoor zorgden dat ik snel in de digitale pen wilde klimmen. Het is geen geheim voor de vaste lezer van dit medium dat ik al sinds de jaren negentig deze band volg en me absoluut tot fan van de muziek reken. Wat overigens niet inhoudt dat ik niet met een objectieve blik een recensie kan schrijven, integendeel.

Goed, het gaat Anathema voor de wind. En terecht. Hun laatste twee albums (Weather Systems uit 2012 en We’re Here Because We’re Here uit 2010) brachten de band stukje bij beetje een deel van de bekendheid die ze verdienen. Hoewel het echt grote publiek nog steeds niet kennis heeft mogen nemen van hun kunsten, terwijl de band spel- en compositie-technisch ver uitsteekt boven bands als Coldplay. Een boude bewering, maar niet minder waar. De enige kwalitatieve vergelijking die ik zo uit het hoofd kan maken is die met Radiohead of Pink Floyd.

Gelukkig zag de band uit Liverpool in de aftrap van het Europese deel van hun tour een unieke kans om de fans in Bulgarije, maar ook over de hele wereld te voorzien van een onvergetelijke ervaring. Mede vandaar de titel Universal. De plaats van opname was een oud Romeins amfitheater in Philippopolis, waar de band werd ondersteund door het Plovdiv Philharmonic Orchestra. Voor de opnames werd gebruikgemaakt van niemand minder dan Lasse Hoile, die al veel fraai werk heeft geleverd met Opeth, Steven Wilson, Porcupine Tree en Dream Theater, om maar enkelen te noemen.

De dvd Universal is een hoogtepunt. Van begin tot het eind. Een bloemlezing op het jongste oeuvre van Anathema, met slechts een enkele uitstap naar het verleden. De band opent logischerwijs met de start van hun laatste album het fraaie en intens emotionele Untouchable Part 1 en 2. De kracht die de tracks op het studioalbum hadden wordt ook live gehaald, zo niet geëvenaard dankzij de arrangementen die Dave Stewart schreef voor de strijkers.

Anathema speelt vrijwel geheel in een stijvolle outfit (op drummer John Douglas na, wiens zus Lee al enige tijd de vocalen van de band aanvult). De band haalt veel tracks van de laatste twee albums aan, door elkaar, en vult af en toe de setlist aan met oudere tracks als A Natural Disaster, Flying, Fragile Dreams en het psychedelische Closer, dat met het gebruik van een vocorder voor sommige ‘nieuwe’ fans wellicht een beetje een vreemde eend in de spreekwoordelijke bijt is.

Hoewel de band zichzelf op vrijwel elke track overstijgt, zijn tracks als de openers, Thin Air, The Beginning And The End, One Last Goodbye en A Simple Mistake persoonlijke favorieten. Hoewel - net als in Tilburg vorig jaar - meesterbrein van Anathema Danny Cavanagh samen met zijn broer Vincent het publiek af en toe wat extra probeert op te zwepen tussen de tracks door is het geheel coherent en erg goed gedocumenteerd. Het publiek zelf geniet overigens net zo intens als de kijker/luisteraar thuis. Dit is te zien aan de intieme sfeer, het continue meedeinen en menige traan die wordt weggepinkt door wat vrouwelijke bezoekers. De band lijkt zelf overigens ook her en der emotioneel geraakt door de ambiance waarvoor ze zelf grotendeels verantwoordelijk zijn.

Anathema brengt met Universal een onvergetelijk concert naar menige huiskamer. De toevoeging van het orkest is daadwerkelijk ook een aanwinst en de band boekt ook hier een succes. Iets wat Metalica met S & M niet lukte. De dvd schijnt te worden uitgebracht in een box met een dubbel-cd, maar zal ook als Blu-ray worden uitgebracht. Ook als enkele geluidsopname is het concert verkrijgbaar op vinyl, met de titel Untouchable.

De Blu-ray versie heeft overigens de voorkeur voor de echte fan, want daarop is nog een ‘encore’ van vier tracks (zonder orkest) en de mini-docu/ verfilming van het project A Night At The Union Chapel te zien. Omdat mijn recensie-exemplaar een kopie van de Blu-ray naar dvd betrof met alleen de 2.0 PCM geluidsversie van het concert, baseer ik mijn geluidsbeoordeling enkel hierop. Maar laat u daardoor niet tegenhouden om te investeren in deze fraaie concertregistratie en hem te tonen aan al uw vrienden en kennissen, want het wordt nu echt hoog tijd dat Anathema de status bereikt waar ze al zo lang voor hebben gewerkt.

Muziek: 9 ½
Klank: 8 ½ (* zie laatste alinea)
Label: Kscope
Speelduur: ruim 2 uur
Website