Het is niet voor het eerst dat Hayao Miyazaki zijn pensioen aankondigt, maar The Wind Rises zou echt de laatste film zijn van de alom bekroonde en bejubelde animatiekunstenaar. Aan de hand van het fictieve levensverhaal van vliegtuigbouwer Jiro Horikoshi wordt de geschiedenis van Japan in de eerste helft van de twintigste eeuw gecombineerd met een ontroerend liefdesverhaal.

Het verhaal bevat veel autobiografische elementen. De liefde voor vliegtuigen kreeg Miyazaki met de paplepel mee: zijn vader ontwierp vliegtuigen. Zijn moeder leed aan tuberculose, net als de geliefde van Jiro Horikoshi.

De pure liefde voor het maken van mooie ontwerpen, die Horikoshi deelt met zijn Italiaanse voorbeeld Caproni die hij regelmatig in zijn dromen ontmoet, staat op gespannen voet met de wetenschap dat de vliegtuigen die hij maakt gebruikt worden om bommen mee te gooien. Caproni vat dit dilemma mooi samen met de vraag: ‘Kies je voor een wereld met of zonder piramides?’ Mooie dingen hebben immers vaak een zwarte keerzijde. Iets waar pacifist Miyazaki zich voortdurend bewust is.

Dit komt ook terug in de liefdesrelatie met zieke Nahoko. Zij verkiest bij haar voortdurend rokende geliefde te zijn in plaats van het sanatorium, omdat hij dan het best kan werken aan zijn ontwerpen.

Miyazaki, vooral bekend geworden met zijn klassieker Spirited Away, heeft zich met zijn studio Ghibli altijd vastgehouden aan klassieke, getekende animatie. Het resultaat oogt op het eerste gezicht wat statischer dan hedendaags Amerikaans animatiewerk, dat tegenwoordig meestal in 3D uit de computer rolt. Achtergronden staan stil en de expressie van gezichten is minimalistisch, bijna schematisch.

Daar staat veel sfeer tegenover, als het er op aankomt pakt Miyazaki enorm uit om bewegingen filmisch weer te geven. Hoogtepunten zijn een aardbeving, het vliegen en natuurlijk de alom tegenwoordige wind. Het nostalgische karakter van het verhaal wordt behalve door de visuele stijl benadrukt door een mono geluidsspoor, met een mooie soundtrack.

The Wind Rises is een waardige afsluiting van een rijk oeuvre, waarin animatie als vorm altijd ten dienste stond van het op filmische wijze verbeelden van een doorwrocht, emotioneel rijk, menselijk verhaal.

Aanvullende informatie:

• Land en jaar: Japan, 2013
• Speelduur: 126 minuten
• Regie en scenario: Hayao Miyukazi
• Muziek: Joe Hisaishi
• Productie: Toshio Suzuki, Studio Ghibli
• Beeld: 1080/24p, 1:85:1, Japans gesproken
• Geluid: DTS-HD master, 1.0 (mono)
• Uitgave: Lumière