Het is al een tijd stil rond Porcupine Tree. Alle leden hebben zich de afgelopen jaren gestort op diverse projecten, terwijl de band rond Steven Wilson niet meer van zich liet horen. Een van die projecten duurde vijf jaar, en is onlangs verschenen. Drummer Gavin Harrison wilde graag iets doen met zijn liefde voor koperblazers en arrangeerde zijn favoriete Porcupine Tree nummers opnieuw. Het resultaat is Cheating The Polygraph, dat ver buiten de grenzen van progressieve rock treedt.

De liefde van Gavin Harrison voor koperblazers is eenvoudig te verklaren: hij groeide ermee op. Zijn vader speelde trompet op professioneel niveau en de jeugd van Gavin was dan ook gevuld met muziek. De drummer wilde al jaren een big band album schrijven en maakte samen met Laurence Cottle een jazzversie van het Porcupine Tree nummer Futile. Aangezien het resultaat daarvan volgens Harrison zo geslaagd was, plande de drummer een heel album vol met voor big band bewerkte PT nummers.

In vijf jaar tijd nam Harrison Cheating The Polygraph op, waarbij hij samenwerkte met enkele vooraanstaande namen. Zo is op dit eerste solo-album van Gavin saxofonist Nigel Hitchcock te horen en wordt de bas bespeeld door Laurence Cottle zelf. Dave Stewart fungeerde als adviseur en percussionist. Kscope bracht het album onder meer uit in een fraaie hardcover digipack, met naast de cd ook een dvd waarop een Dolby Digital 5.1 en DTS 5.1 mix staan.

De eerste tonen van Cheating The Polygraph doen denken aan eigentijdse klassieke werken van onder andere Philip Glass, maar al snel wordt duidelijk dat we te maken hebben met onvervalste big band jazz met een neo-progressieve toonzetting. Gavin Harrison, die de afgelopen jaren veel extra werk deed voor bands als King Crimson, heeft duidelijk goed nagedacht over de Porcupine Tree tracks die goed in deze setting gespeeld konden worden zonder blasé te klinken. Sommige tracks zijn zo goed bewerkt, dat ze ook niet meer direct herkenbaar zijn als PT nummers. Toch is hier het succes van het album mee bereikt.

Cheating The Polygraph is geen swing-plaat geworden, maar een divers en avontuurlijk klinkende big band benadering van enkele fraaie nummers afkomstig van een van de grootste eigentijdse progressieve rock-projecten van deze eeuw. De liefde voor koper en big band komt op het hele album sterk naar voren, en Harrison laat elk aspect van de arrangementen prima invullen. Dat komt veel tracks ten goede (de titeltrack, Hatesong/ Halo en het innemende The Start Of Something Beautiful, waarbij de vocalen mooi door ‘sprekend’ koper worden vervangen). Een frisse, ambitieuze kijk op de originele werken, dat voor 90 procent ook prima uitpakt. Het overgrote deel van Cheating The Polygraph is voor fans van PT herkenbaar genoeg om interessant te zijn.

Het mag dan vijf jaar geduurd hebben voor Gavin Harrison met Cheating The Polygraph op de markt kwam, het album heeft zeker pluspunten. De gelaagde arrangementen, de herkenbare Porcupine Tree riffs die in big band setting prima uit de verf komen en het hoorbaar intelligente niveau van de hernieuwde composities zijn leuk om te ervaren. Toch zijn dit soort projecten –hoe gedurfd, ambitieus en goed uitgevoerd ook- gevaarlijk. Natuurlijk is het fijn als de muziek (en productie) in orde zijn, maar de uitspraak over de schoenmaker en zijn leest blijft in de geest naar boven drijven. Ja, de term ‘pretentieus’ ligt toch mijn lippen. De toekomst zal het leren. Als project is Cheating The Polygraph zeker geslaagd en biedt het album fans van Porcupine Tree een pleister op de wonde van het lange wachten op nieuw materiaal.

Aanvullende informatie:

• Muziek: 8
• Klank: 8 ½
• Label: Kscope
• Speelduur: 49:05 minuten
• Website