Dit is een herplaatsing in verband met de Hifi.nl Zomerweek: Muziek >>

Streaming, cd’s of toch ‘gewoon’ op plaat: onder muziekliefhebbers blijven de meningen verdeeld. En variëren van ‘ik heb geen behoefte aan een grote muziekbibliotheek’ tot ‘ik kan niet zonder een fysieke collectie’, en van ‘het gemak van streaming is onovertroffen’ tot ‘er gaat niets boven weergave op vinyl’. Voor die laatste categorie staat er een hele interessante ontwikkeling voor de deur: High Definition Vinyl. Want ook de retrowereld van het zwarte goud blijkt niet veilig voor de toevoeging ‘HD’.

Patent
Stel je eens voor: een lp met 30 procent meer capaciteit en volume, en dubbel de audiokwaliteit van de gemiddelde plaat die je nu in de schappen vindt. Dat is wat ‘HD Vinyl’ moet gaan bieden. Althans, dat insinueren de technische specificaties in het Europese patent dat Rebeat Digital heeft ingediend. Het bedrijf, gevestigd in het Oostenrijkse Tulln en op zoek om ook in Amerika en andere internationale markten patentbescherming te waarborgen, heeft Digital Music News (DMN) exclusief inzage gegeven in die aanvraag. Blijkens de verslaggeving van DMN betreft het een concept dat binnen drie jaar daadwerkelijk de markt zou kunnen bereiken.

Werktitel
‘High Definition Vinyl’ is in de patentfase nog een werktitel, maar wat ons betreft één die de potentie heeft om te blijven. En de technologie heeft een aantal mooie implicaties; niet alleen moet het eindresultaat een plaat zijn die superieur is aan wat we gewend zijn, het proces zelf wordt er ook stukken efficiënter van. De combinatie van 3D-kartering en laserinscriptie maken het namelijk mogelijk om productie van lp’s radicaal te versnellen. Los van het product zelf – een High Definition Record, of laten we ze voor het gemak HD plaat noemen – voorziet Rebeat daarmee ook in een oplossing voor de bottleneck in de huidige hausse in vinylland: die van overspannen platenpersers. Huidige technieken om platen te drukken zijn tijdrovend, en maken gebruik van machines die gedateerd zijn – om niet te zeggen dubieus voor het milieu. Rebeat heeft daar naar eigen zeggen het antwoord op, in de eerste plaats omdat HD platen vervaardigd kunnen worden zonder alle stoffen die in bestaande processen gebruikelijk zijn. Daar bovenop verwacht Rebeat een reductie van 50 procent in kosten, en maar liefst 60 procent in tijd. Significantere cijfers dan de machines waar we in december over schreven.

Backwards compatible
Een HD plaat is uiterlijk niet verschillend van een doorsnee lp, en iedere gangbare platenspeler zal er mee overweg kunnen. “De techniek is volledig gebaseerd op achterwaartse compatibiliteit,” zo duidde Rebeat-CEO Guenter Loibi de innovatie aan DMN. Dat betekent in dezen dat je geen nieuwe hardware nodig hebt om de software (de daadwerkelijke plaat) af te kunnen spelen. Wel wordt er verwacht dat een nieuwe generatie draaitafels een logisch gevolg zal zijn van deze vooruitgang; de laten we zeggen ‘hd-ready’ platenspeler.

Mastering
Het voornaamste verschil in de productie van de HD plaat ten opzichte van zijn voorganger is de wijze waarop de gegevens gegraveerd worden. In bestaande processen worden de bekende groeven mechanisch geschapen, waarna de plaat met diverse chemicaliën afgewerkt wordt. Bij HD vinyl vindt het leeuwendeel van het proces in de computer plaats: het perfectioneren van het 3D printmodel. “Afstanden van de groeven, corrigeren van fouten, optimaliseren van de frequenties – het vindt allemaal plaats vóór het fysieke printen,” zo legt Loibi uit. “Je zou kunnen stellen dat we de topografische gegevens ‘masteren’, wat een complete nieuwe benadering is.” Een hoogenergetisch gepulseerde laser brandt de audiodata vervolgens in de stamper.

De daadwerkelijke kwaliteit van HD platen kunnen we uiteraard alleen maar afwachten. Maar de voordelen van het productieproces lijken voor zich te spreken. En kunnen bovendien niet op een geschikter moment arriveren; in de VS alleen al steeg de vraag naar platen het afgelopen jaar een kleine dertig procent (Nielsen, red.) – in duidelijke tandem met wat Amazon als meest verkochte home audio-apparaat voor de feestdagen heeft opgegeven: de Jensen JTA-230 draaitafel.