TIP

Mythen en Misverstanden 21: Paneelweergevers Problematisch

Redactie HiFi.nl | 18 februari 2010

Vlakstralers, of meer accuraat gezegd; dipool paneelweergevers (want de originele Quad ESL, Soundlab en Martin Logan weergave-units zijn gebogen) zijn door velen gevreesd, niet alleen vanwege mogelijke aanstuurproblemen maar ook wat betreft plaatsing.

Nu is het waar dat veel paneelweergevers uiteindelijk op hun ideale positie moeten worden gemillimeterd (de fameuze M.L. CLS voorop). Dat neemt niet weg dat ze minder last ondervinden van bepaalde akoestische eigenschappen van een luisteromgeving omdat ze simpelweg een meer diffuus en minder spreidend afstraalgedrag hebben. Uitzondering op deze vrijwel universele vlakstraalregels vormt het door Peter Walker ontwikkelde Full Range Electrostatic Doublet (FRED) principe wat gebruik maakt van statoren met concentrische ringen, angestuurd via zogeheten delaylines.

Dankzij die slimme toepassing vertoont dat type electrostaat geen vlak en bundelend maar juist een spherisch (bolvormig) en spreidend afstraalgedrag, met als gevolg een beduidend minder kritische opstelling en luisterpositie (QUAD FRED´s staan echter graag wat verder van zijwanden dan conventionele vlakstralers, aldus de importeur). De FRED weergavemodules zijn vanaf de fameuze ESL63 ingezet in alle subsequente QUAD electrostaten (inclusief de Duitse Quad Atelier ESL63QA, klik hier voor de recensie met uitgebreide  technische achtergrond).

Plaatsing dichtbij zijwanden is voor de meeste paneelweergevers geen probleem -voor het gros van de conuswereld wel- en een `levendige` akoestiek dankzij parket/laminaatvloeren en glaspuien hoeft ook minder snel te leiden tot een klettterende weergave.

Pure dipolen moeten weliswaar relatief ver van hun achterwand worden opgesteld maar met een goed gekozen toe-in kan zelfs die afstand worden gereduceerd, alsmede het dual-mono Stereo effect wat met name bij vlakstralers optreedt wanneer ze te ver uit elkaar staan. Daar komt nog bij dat een inherente bijkomstigheid van met name redelijk geproportioneerde fullrange electrostaten, namelijk een bescheiden laagweergave, in veel gevallen eerder een zegen dan een nadeel zal zijn.

De WAF is helaas laag, daar kan men weinig aan doen en het moet gezegd; een paar forse panelen (Stacked ESL`s, Soundlab A1`s of Acoustat Monitor IV) kunnen een behoorlijke zonsverduistering teweeg brengen in een typisch Hollandse woonkamer. Toch zijn paneelweergevers niet per definitie minder goed in een bepaalde akoestische omgeving toepasbaar dan een fikse conusweergever, zeker niet qua galmopwekking of het aanspreken van de constructie van een ruimte. Qua opstelling vergen dergelijke exoten veel geduld maar de auditieve beloning kan dan ook zeer navenant zijn.


EDITORS' CHOICE