De Master Series van Sony, dat is het beste wat Sony te bieden heeft. En daar hoort deze A90J absoluut in thuis. Met een helderder OLED-paneel en een gloednieuwe processor toont Sony dat OLED nog een trapje hoger kan.
Sony XR-65A90J
Er blijft op een modern OLED-scherm nog weinig ruimte over om uit te pakken met een opvallend design. Het scherm heeft nagenoeg geen rand meer en het is flinterdun. De voet of voeten zijn vaak het enige design-accent, en ook de rug krijgt regelmatig een mooi patroon mee.
Zo ook op de A90J. Titanium zwart is de hoofdkleur, zichtbaar op de randen en de voeten. Monteer je de voeten in de standaardpositie, dan hangt het scherm enkele millimeters boven je tv-meubel. De voeten steken dan wat uit aan de zijkant, dat is eerder ongewoon.
Je kunt de voeten ook anders monteren. Dan tillen ze het scherm zeven cm boven het tv-meubel. Die opstelling is bedoeld voor mensen die een soundbar willen plaatsen. Als je het toestel liever zo ziet, is dat uiteraard ook een optie.
Aansluiten!
We kijken eerst naar de HDMI-aansluitingen. Het zijn er vier, waarvan twee HDMI 2.0 en twee HDMI 2.1. Die laatsten bieden de maximale HDMI 2.1-bandbreedte (48GBps) en zijn voorzien van ALLM en ondersteuning voor 4K120. Dat is belangrijk voor fanatieke gamers met een gloednieuwe console (Xbox Series X of PS5), want gamen in 4K120 kan enkel via HDMI 2.1. Een hele stap vooruit ten opzichte van de 2020-modellen die het met HDMI 2.0 moesten stellen. Deze Sony heeft een input-lag van 16,4 ms, dat is uitstekend voor gaming, maar hij moet wel Samsung en LG voor laten gaan.
Toch hebben we nog enkele bedenkingen. Zo is het wachten op een firmware update voor VRR (Variabele Refresh Rate). Verder wordt een van die twee HDMI 2.1-aansluitingen ook gebruikt voor eARC. Wil je dus een soundbar of AVR gebruiken, dan moet je daarvoor een HDMI 2.1-aansluiting opofferen. En tot slot zijn Dolby Vision en 4K120 mutueel exclusief op deze HDMI-aansluitingen. Je moet kiezen via de instellingen: het een of het ander, maar beide kan niet. Voorlopig is dat geen groot probleem, maar de Xbox Series X zou in de toekomst Dolby Vision gaming ondersteunen. Dan word je dus gedwongen tot een lastige keuze.
De resterende aansluitingen zijn: driemaal USB, een composiet video en stereo minijack ingang, hoofdtelefoonaansluiting en een optisch digitale audio-uitgang. Voor netwerk is er ethernet en WiFi. Een draadloze hoofdtelefoon kan je aansluiten via Bluetooth. Nog een unieke Sony feature: bovenaan opzij vinden we twee luidspreker-posten. Die kan je gebruiken om de A90J aan te sluiten op je AV-receiver als center luidspreker, een oplossing die zeker het proberen waard is.
Google TV: nieuw maar voorlopig niet beter
Sony gebruikt al enkele jaren Android TV. Dat platform biedt, sinds dit jaar en versie 10, een nieuwe interface: Google TV. En daar zijn we zeker niet onverdeeld tevreden over. Waar je de traditionele Android TV interface nog uitgebreid kon personaliseren, ontbreekt die mogelijkheid (voorlopig) op deze versie.
Het Home-scherm bevat bovenaan een rij met apps die je wel kan aanpassen. De rijen daaronder bevatten aanbevelingen uit verschillende streaming toepassingen. Netflix ontbreekt en we konden het niet toevoegen, net zomin als andere rijen verwijderen. Zelfs iets eenvoudig als de volgorde bewerken leek niet mogelijk. Daar is dus nog wat werk aan de winkel.
Het belet uiteraard niet om het uitgebreide app-aanbod te gebruiken. De tv is ook uitgerust met een ingebouwde microfoon (met een schakelaar om hem uit te zetten op het toestel), zodat je zelfs zonder de afstandsbediening vast te nemen een vraag kunt stellen aan Google, bijvoorbeeld om je de recentste sci-fi films te tonen.
Sony’s eigen streamingdienst
De A90J beschikt over een dubbele tuner voor digitale tv (DVB-T2/C/S2) en één CI+-slot. Chromecast zit ingebouwd in Google TV en voor iOS gebruikers is er AirPlay 2 voorzien. Maar de opvallendste feature is Bravia Core, Sony’s gloednieuwe eigen streamingdienst die toegang geeft tot de filmbibliotheek van Sony Pictures Entertainment.
Wie een A90J in huis haalt kan 10 films kiezen uit een aanbod van meer dan 300, maar kan ook meer dan 100 films onbeperkt streamen gedurende twee jaar. Sony biedt de films in maximaal 4K HDR aan, sommige ook in IMAX Enhanced formaat. Een maximale bandbreedte van 80Mbps moet top beeldkwaliteit garanderen, op het niveau van een Ultra HD Blu-ray schijf. De toekomst van Bravia Core is niet helemaal duidelijk, maar het is in elk geval een leuk extraatje.
Een fijne afstandsbediening
De slanke afstandsbediening is aan de voorzijde afgewerkt met een geborsteld metalen uitzicht. Die premium look is niet zijn enige kwaliteit. De layout is goed uitgedacht, de meest belangrijke toetsen staan rond de d-pad. De toetsen zijn bovendien gemakkelijk in te drukken en geven een duidelijke, zuivere feedback. Vier sneltoetsen brengen je met één druk naar YouTube, Netflix, Disney+ of Amazon Prime Video.
Een leuke bonus: de afstandsbediening is verlicht en wel op een slimme manier. De remote detecteert wanneer je hem vastneemt én wanneer het donker is. Enkel dan activeert hij het licht. De verlichting schakelt zichzelf ook na enige seconden uit. Zoeken naar een licht-toets is dus overbodig. De impact op de batterij is naar verluidt klein.
Beeldkwaliteit
Sony pakt dit jaar uit met een gloednieuwe beeldprocessor: de Cognitive Processor XR. Die bouwt verder op de uitstekende prestaties van zijn voorganger de X1 Ultimate. Daarnaast gebruikt Sony nu een unieke, nieuwe aanpak. De beeldverwerking zou op dezelfde manier werken als het menselijk brein. Uiteraard start alles bij een zo waarheidsgetrouwe weergave van het beeld. Maar de beeldverwerking gebruikt nu een holistische aanpak, waarbij aanpassingen aan contrast, kleur, helderheid, scherpte en beweging allemaal invloed hebben op elkaar.
De processor werkt zacht maar kordaat ruis weg, en legt uitstekende upscaling-resultaten voor. Wie vertrekt van kwalitatieve Full HD-content kan dankzij Reality Creation een beeld bekomen dat bij 4K-kwaliteit aanleunt. De processor werkt ook erg goed storende kleurbanden weg, zelfs in moeilijke donkere kleurgradiënten. Motion interpolation zorgt voor vloeiende beelden, maar hier merken we dat Sony zijn voorsprong op andere merken verspeeld heeft. Vooral in snelle panbeelden blijven iets te veel schokken zichtbaar.
De processor kan bovendien identificeren wat de focus van het beeld is, en brengt dat onderwerp iets scherper en duidelijker in beeld. Net zoals onze ogen en ons brein dat doen. We zijn in elk geval erg tevreden over het resultaat. De A90J slaagt er uitstekend in om wat extra magie in het beeld te leggen, zonder daarbij over de schreef te gaan. De beelden werden nooit artificieel te kleurrijk of overmatig scherp bijvoorbeeld.
Aan de grondslag van die resultaten ligt natuurlijk het OLED-paneel. En ook daar heeft deze Master Series OLED-tv een nieuwigheid. Het OLED-paneel maakt nu gebruik van een extra koeling, zoals we dat eerder al zagen op de Panasonic topmodellen. Daarnaast houdt de processor ook nauwlettend de temperatuur in verschillende zones in het oog om zo de maximale helderheid te optimaliseren.
Onze testen wezen bovendien uit dat het paneel vermoedelijk ook hetzelfde is als dat in de LG G1, dat nieuwe OLED-materialen gebruikt en een hogere maximale helderheid claimt.
Voor SDR-content kiezen we de ‘Gebruiker’ beeldmode. Het paneel heeft een voorbeeldige uniformiteit, en is erg goed gekalibreerd, met uitstekende kleurweergave, prachtig zwartdetail en diep contrast. Sony kalibreert de grijsschaal een tikje koeler dan gewenst, dat geeft beelden een zeer lichte blauwe overtoon, maar die is zonder referentie er naast niet zichtbaar.
Met die hogere helderheid is het vooral uitkijken naar de HDR-resultaten. Daar scoort de Sony topresultaten. Op een 10% venster gaat de meter naar 800 nits, dat is beduidend meer (15%) dan vorige Sony modellen. Ook op volledig wit veld ligt het eindresultaat aanzienlijk hoger (164 nits vs vorige modellen rond de 130-140 nits). Het kleurbereik is een uitstekende 97% DCI-P3.
Sony ondersteunt HDR10, Dolby Vision en HLG. Maar voor HDR10-content gebruikt het zelf ook een vorm van dynamische tonemapping die het in real-time berekent. Net daar ligt de sterkte van de Sony. De nieuwe processor maakt optimaal gebruik van het nieuwe paneel en geeft HDR-beelden zo een extra zetje. Sprankelende lichtaccenten zien er echt fantastisch uit, en wat minstens even belangrijk is, de processor overdrijft nooit. Kortom, HDR-beeld om van te smullen.
Geluidskwaliteit
Heb je je al eens afgevraagd waar de luidsprekers zitten op deze razend slanke OLED-tv? Verrassing! Het OLED-scherm zelf is de luidspreker. Acoustic Surface Audio+ is een exclusieve Sony technologie waarbij twee actuatoren het scherm aan het trillen brengen om zo geluid te produceren. Het scherm doet dus de facto dienst als luidsprekermembraan. Dit jaar zijn beide actuatoren zelfs voorzien van twee aparte drivers, een voor hoog en een voor middenfrequenties. Het trillende scherm heeft geen invloed op de beeldkwaliteit. Daarom zitten er voor de lage frequenties wel nog twee klassieke woofermodules in het chassis.
Erg leuk, maar hoe klinkt het? Sony heeft 60W vermogen in het toestel gestopt en dat hoor je. Het volume kan hoog genoeg om je films flink wat kracht bij te zetten. Dialogen klinken duidelijk, maar er zit ook kristalhelder hoog in en een redelijke portie bas. Persoonlijk vinden we de klank soms wat scherp, maar een duik in de instellingen kan dat remediëren. Dolby Atmos ondersteuning levert een prima surroundbeleving, in de mate dat een tv dat kan realiseren. Zelfs voor wat casual muziek is de klank van deze Sony prima, vergeet dan de surround-mode niet uit te schakelen.
Wie een volledige surround-installatie in huis heeft, kan de Sony A90J ook aansluiten als center-luidspreker. Dat klinkt misschien als ketterij, maar is wat ons betreft zeker het proberen waard.
Conclusie
De Sony XR-65A90J is een absolute aanrader voor filmliefhebbers. Dat je voor topkwaliteit extra betaalt vinden we niet ongewoon, maar de A90J is wel erg duur, zeker vergeleken bij zijn naaste concurrent, de LG G1. En al zijn er dit jaar HDMI 2.1-aansluitingen, we hadden er graag meer gezien. Maar wat een beelden!
De combinatie van het nieuwe, helderdere OLED-paneel met Sony’s nieuwe Cognitive Processor XR levert prachtige, natuurlijke beelden met veel impact, perfecte kleuren en subtiele nuances. Het toont dat er nog vooruitgang zit in OLED. Het elegante scherm verbergt ook nog eens een knappe audio-oplossing. Haal je favoriete films boven, liefst in HDR, met Dolby Vision én Dolby Atmos, en je gaat gegarandeerd eindeloze uren fantastisch kijkplezier tegemoet.
Sony XR-65A90J
€ 3.700 | sony.nl / sony.be
Beoordeling 4.5 / 5
