Met Miin Triuwa vindt het Nederlandse folk jazz trio Under The Surface zichzelf opnieuw uit. Geïnspireerd door de landen die het trio aandeed voor concerten, zocht het gezelschap de inspiratie dichterbij. En toch ver weg…
Je mag gerust stellen dat Under The Surface na twee improvisatiealbums en meer dan 200 concerten verdeeld over 25 landen op vier continenten best succesvol genoemd mag worden. Het trio werd in 2015 door drummer Joost Lijbaart opgericht en de albums Under The Surface (2017) en Trinity (2019) werden goed ontvangen en kregen zelfs elk een Edison-nominatie. Samen met gitarist Bram Stadhouders en jazz-zangeres Sanne Rambags groeide het gezelschap als geheel boven het individu uit en dankzij de unieke benadering van het eigen instrument of de stem bleek succes een logisch gevolg. Lees mijn eigen recensies op dit medium er maar op na (zoals de cd Trinity, red.).
Het was Bram Stadhouders die de acht composities schreef die dit nieuwe album zouden gaan vormen. De opgedane ervaringen en wereldinvloeden die Under The Surface tot een kundig improvisatiegezelschap maken waarin grenzen van van jazz, folk, elektronische en etnische muziek niet bestaan leidden tot dit nieuwe project, waarbij men dichtbij huis terug probeerde te gaan naar de muzikale en andere ‘roots’. Met als resultaat een album dat geheel in het Oudnederlands geschreven en gezongen wordt. Zangeres Sanne deed samen met dr. Roland de Bonth (Instituut voor de Nederlandse Taal) en dr. Peter-Alexander Kerkhof (Fryske Akademy) onderzoek naar de geschiedenis van onze hedendaagse taal en schreef uiteindelijk de teksten voor het nieuwe album in Oudnederlands. De tiende-eeuwse Wachtendonckse Psalmen en de elfde-eeuwse Egmondse Willeram vormden daarbij de basis. Het geeft Miin Triuwa (Oudnederlands voor Mijn Trouw) een geheel andere gestalte dan de voorgaande werken van Under The Surface, met een extra ‘folky’ inslag.
En dat pakt gelukkig verrassend goed uit! Heel even moet je als luisteraar wennen aan de teksten van de lijvige openingstrack Bure Thii Northwint, die meteen flink de toon zet voor de rest van het album. Etherische klanken, diepe percussie en statig spel met een historische knipoog dankzij de klanken van de lier, het harmonium en het Glockenspiel. En toch weer heel modern en onmiskenbaar Under The Surface, zoals de solo in diezelfde eerste track die overvloeit in een breekbare akoestische gitaar met enkel de serene zangstijl waarin Rambags zich fijn lijkt te voelen. De rest van het album in een notendop, om eerlijk te zijn. Under The Surface wisselt kleine, fragiele elementen af met het stillen van de honger naar extatische improvisaties. Hoewel die improvisaties op Miin Triuwa wel veel meer omkaderd zijn dan op de voorgaande werken.
Nergens gaat het individu voor het gezelschap, nog steeds niet. Iets dat het trio heel goed begrijpt en waardoor er synergie blijft heersen. Het afwisselen van elektronische instrumenten met akoestische verstrekt de vocalen op prettige wijze, terwijl ook Lijbaart excelleert zoals we dat inmiddels van hem gewend zijn. Misschien is er ergens zelfs wel meer herkenbaarheid in sommige stukken van de muziek van Under The Surface gekomen, zonder dat het trio voorspelbaar kan worden. Het folk-element dat af en toe zelfs schaamteloos, maar niet nadelig, op wereldmuziek lijkt is iets dat het trio past. Qua zangstijl had het tweede deel van het titelnummer niet misstaan als Kate Bush het had vertolkt, terwijl het mooie Thiin Stemma Skelle In Ewon (Moge Je Stem Weerklinken In Eeuwigheid) klankmatig weer prima in het oeuvre van Loreena McKennitt had kunnen passen.
De opnamekwaliteit en productie van Miin Triuwa zijn overigens om door een spreekwoordelijk ringetje te halen. Noem het album gerust uitdagend dynamisch (met het percussie-gedreven Over Himila als referentietrack) en niets minder dan audiofiel. Ben je avontuurlijk ingesteld, schroom dan niet en daag je zintuigen uit met dit ‘historische’ werk. Hoe je dat bijvoeglijke naamwoord interpreteert, laat ik graag aan jezelf over.
Muziek: 8,7
Klank: 9,8
Label: Jazz In Motion (Challenge Records)
Speelduur: 48:30 minuten
Website: triounderthesurface.com
Luister dit album via Qobuz
Luister dit album via Tidal
