REVIEW

Biosphere - Autour de la Lune

Jan Luijsterburg | 05 augustus 2004

Elektronische ruimtemuziek van Geir Jenssen uit Tromsø, hoog in Noorwegen. Autour de la Lune is een bewerkte versie van een in opdracht van Radio France Culture gemaakt werk in negen delen, gebaseerd op het boek "De la Terre à la Lune" van Jules Verne.

Biosphere - Autour de la LuneJenssen mocht voor zijn opdracht grasduinen in de archieven van Radio France. Hij gebruikte stukjes materiaal van een hoorspel naar het boek en ook geluiden opgenomen in het ruimtestation MIR. Eerder verwerkte hij natuurgeluiden in zijn ‘soundscapes’, zijn vorige CD, Shenzhou, was gebaseerd op samples van orkestwerken van Debussy en een toekomstig project moet omgevingsgeluiden op bergtoppen bevatten, want Jenssen is naast muzikant een fanatiek bergbeklimmer. Herkenbaar zijn die bronnen meestal amper in zijn ijle ambient stukken.

Net als verwante geest Brian Eno is Geir Jenssen oorspronkelijk afkomstig uit de popmuziek. Begin jaren tachtig veroverde het trio Belcanto, via het Belgische label Crammed Discs, een aanzienlijke populariteit met betoverende muziek, gedragen door de stem van Annelli Marian Drecker. Na twee albums verliet Jenssen die band om zich te weiden aan zijn compromisloze ambient, die aanvankelijk onder techno gerubriceerd werd. Eerst onder de naam Bleep, later als Biosphere. Deze naam komt van het experiment in Arizona, waar in een van de buitenwereld afgesloten gigantisch glazen gebouw een leven in de ruimte nagebootst wordt.

Was de beatloze muziek aanvankelijk vooral een instrument op houseparty’s om op uit te ‘chillen’, later ontsteeg Jenssen dat stadium met steeds minimalistischer klanken. Na het ambient meesterwerk Substrata uit 1997 werd zijn werk nog abstracter, voor een steeds kleiner publiek aantrekkelijk. Zijn muziek wordt tegenwoordig veel gebruikt in films en bij kunstinstallaties.

Biosphere; foto Marianne SurheinAutour de la Lune biedt gewichtsloze muziek, die de suggestie door de ruimte te zweven overtuigend oproept. Lange tonen in alle frequenties die een luidspreker maar weer kan geven, met de nadruk op ultralaag gegons. Soms onheilspellend en mysterieus, maar vooral tijdloos, sereen en letterlijk ontaard. Veel meer spacy nog dan de Apollo CD van Brian Eno. Muziek waarin niets noemenswaardigs lijkt te gebeuren, en die toch blijft boeien. De ambient principes eigen is het muziek waar je naar kunt luisteren, maar die je ook als achtergrond kunt gebruiken. Het ligt voor de hand dit in het duister te doen, met de blik naar de sterrenhemel gericht.

Net als de andere uitgaven van het Britse label Touch is deze CD sober maar zeer smaakvol vormgegeven door Jon Wozencroft. Alleen wordt het digipack dit keer niet gevuld door zijn fraaie foto’s, maar door een speciaal vervaardigd schilderij van Tor-Magnus Lundeby. Voorop een detail, aan de binnenkant het complete plaatje van zijn interpretatie van de maan.

Genieten van deze CD vereist een open geest. Zo ongeveer alles wat je normaal van muziek verwacht ontbreekt hier: geen melodie, geen ritme, geen zangstemmen, geen andere instrumenten dan de computer. Puur klank, puur sfeer. Wie de traditionele verwachtingen rond muziek los kan laten en de fantasie weet te mobiliseren wacht een spannende ruimtereis, naar de maan en terug. Niet in zestig dagen als bij Verne, maar in een luttele 74 minuten.


Aanvullende informatie:
9 tracks, speelduur 74:30
Label: Touch (TO:62) http://www.touchmusic.org.uk/ 
Distributie: de Konkurrent www.konkurrent.nl
Website Biosphere: http://www.notam02.no/~geirje/ 

 

 


  






EDITORS' CHOICE