Het is alweer een paar jaar geleden dat ik een muziekspeler van Lumïn ter review heb ontvangen. Hoewel ik een redelijk goed geheugen heb voor de specifieke klank en het geluidsbeeld van de meeste audiocomponenten die ik in de afgelopen jaren heb ontvangen, ben ik erg benieuwd naar de muziekbeleving met deze nieuwe Lumïn P1 Mini. Er zijn immers een paar jaar voorbijgegaan en ook Lumïn heeft als pionier in muziekstreaming vast niet stilgezeten om haar digitale audiocomponenten nog verder te verbeteren.
De Lumïn P1 Mini is gebaseerd op de hoogwaardige Lumïn P1 en wanneer ik de specificaties en functionaliteit op papier doorneem komt er geen einde aan de mogelijkheden. Tjonge, wat is dit een mooi gespecificeerde speler. De technische kant vind ik misschien nog wel het mooiste bij deze P1 Mini. De fabrikant heeft de speler voorzien van een kwalitatief goede interne digitaal naar analoog omzetter. Wat ik ook fijn vind is dat de techneuten hebben gekozen voor een lineaire voeding en een krachtige ringkerntransformator in plaats van een veel toegepast switch-mode exemplaar. Het verschil in de weergavekwaliteit is doorgaans significant en dit bespaart je een kostbare latere upgrade.
Lumïn
Ook heeft de fabrikant niet bespaard op het streamingaudioplatform. Die is geheel opgebouwd rondom een krachtige FPGA-oplossing en voor een optimale omzetting van alle resoluties heeft Lumïn twee afzonderlijke Femto-klokken toegepast. Nice. De speler ondersteunt vrijwel elk door de industrie gehanteerd bestands-formaat. De speler en DAC ondersteunen DSD, volledige MQA-unfold en is uiteraard ROON-ready. Het omzetten van de digitale streams naar analoge geluidsinformatie wordt vervolgens verzorgd door een ESS ES9028PRO digitaal-naar-analoog converter. Deze kan overweg met resoluties tot 24-bit en 384kHz in PCM en is wel geschikt voor het omzetten van native DSD-content tot DSD512. Meer dan je de komende jaren nodig zult hebben.
De volgende stap, de analoge audiosectie, is symmetrisch en dual-mono opgebouwd. Dankzij de toepassing van een verliesvrije digitale LEEDH-volumeregeling gaat er in het uitgaande analoge signaal geen detail verloren. Deze volumeregeling heeft alle voordelen van een conventionele analoge volumeregeling, maar zal door de elektronische sturing geen last hebben van kanaalongelijkheid of een krakend uitgangssignaal door vuil en ouderdom. Dit is, in een landschap waarbij een audiocomponent minimaal tien jaar meegaat, geruststellend.
Look & Feel
Op het moment dat ik de speler van de importeur in ontvangst neem ben ik positief verrast over het geringe gewicht ervan. De unit is goed verpakt. De P1 Mini is van alle kanten voorzien van een dikke laag beschermend schuim en is echt optimaal beschermd tijdens zijn reis richting de trotse nieuwe eigenaar. Dat geeft vertrouwen. Wanneer ik de speler uit zijn tijdelijke verblijf til is er eigenlijk niet zoveel aanleiding voor de Mini-toevoeging aan de modelnaam, want er komt er een speler van volwassen formaat uit de beschermende hoes. Ik ben direct gecharmeerd van de look, feel, fit en finish. Bovendien heeft deze Lumïn een vlak frontpaneel en is deze zelfs voorzien van twee draaiknoppen waarmee de ingebouwde voorversterkerfunctionaliteit gemakkelijk kan worden bediend. Voor mij echt een first bij een Lumïn, dus ik ben aangenaam verrast.
Wanneer ik de achterzijde van de speler inspecteer valt mijn oog op een veelvoud aan in- en uitgangen. De P1 Mini biedt de mogelijkheid signalen Analoog via RCA, digitaal coaxiaal, digitaal optisch, USB-audio, HDMI en HDMI ARC in te sturen. Netwerkverbinding maak je met behulp van de RJ45 netwerkaansluiting en via een optische netwerkaansluiting. Dat laatste is heel bijzonder en naar mijn weten is dit de eerste maal dat dit in een speler in dit segment wordt toegepast. Maak hiermee een galvanische scheiding tussen netwerk en speler of sluit hier direct een NAS met optische netwerkaansluiting op aan. Wi-Fi en Bluetooth zijn niet voorhanden.
De speler is zowel single-ended via RCA als gebalanceerd via XLR op de versterker aan te sluiten. Nog steeds snap ik niet waarom dit een P1 Mini is. Dit is gewoon een uiterst compleet uitgevoerde netwerkspeler. Zelfs een stroomkabel, netwerkkabel en een prachtige afstandsbediening worden zonder meerprijs meegeleverd.
Functionaliteit
Nadat ik de speler via de gebalanceerde lijnuitgang heb aangeslotenen de laatste Lumïn App uit de App Store heb gedownload is het tijd om te kijken of deze app nog steeds datgene biedt waar ik jaren geleden zo enthousiast over was. En warempel; alle filter-, zoek- en instellingsmogelijkheden zijn nog steeds aanwezig. De look en feel is zelfs nog als vanouds. Waarom ook iets goeds veranderen wanneer dit niet per se nodig is. De ontwikkeling van de software behoort tot een van de meest kostbare onderdelen van dergelijke producten en ik ben dan ook van mening dat het onnodig aanpassen van de look en feel de kostprijs onnodig opdrijft. Mits het nog voldoet natuurlijk. Met een beetje bladeren en navigeren door de verschillende tabbladen en submenu’s moet ik bekennen dat dit functioneel en informatief nog steeds de meest complete streaming app is. Ja, de look en feel is misschien een beetje gedateerd vandaag de dag, maar dit doet niets af aan de bediening van de speler en de navigatie door de online muziekbibliotheken. Natuurlijk zou ik een modernere iOS en Android look en feel prefereren, maar dit is een persoonlijk gevoel. De snelheid, functionaliteit en in korte tijd datgene vinden dat ik zoek is veel belangrijker dan een goed ogende maar slecht presterende app.
Vanuit de app stream je moeiteloos muziek via de commerciële streamingdiensten Tidal, Tidal Connect, Qobuz en Spotify Connect. Via Apple AirPlay, DLNA en met Plex-support speel je met gemak muziekbestanden uit je eigen muziekbibliotheek af. Ook heeft Lumïn TuneIn internetradio ingebouwd. Hier is de keuze ten tijde van schrijven af-fabriek gelimiteerd tot 95 lossless radiostations zodat je altijd luistert in de hoogst haalbare geluidskwaliteit. Dat betekent echter niet dat je geen andere internetradiostations kunt ontvangen; maak een TuneIn-account aan en voeg de stations die je graag beluistert als favoriet toe. Wanneer je via de Lumïn bij TuneIn inlogt, beschik je over alle favoriete stations.
Ondanks dat de ondersteunde onlinestreamingdiensten over 99.9 procent van alle muziekalbums beschikken, is er niet altijd even veel keuze in resolutie en is ook de kwaliteit soms minder goed dan de albums die je zelf van jouw cd-collectie naar digitale WAV, FLAC, ALAC of AIFF-bestandsformaten omzet. Ook zul je bijzondere producties of de origineel gemasterde versies niet zo heel snel online vinden. Dit zijn vaak remasters van het origineel uitgebrachte album en klinken niet altijd even fraai. Een eigen muziekserver of NAS blijft anno 2024 dus nog steeds een interessante keuze.
In de app kun je muziek sorteren op nummer, album, artiest, genre en jaar. Hiervoor gebruikt de app de metadata van de muziek. Je kunt de muziek ook selecteren door te bladeren door de map structuur op de muziekserver. In mijn beleving was er vroeger ook een mogelijkheid om op resolutie en bestandsformaat te zoeken. Maar misschien vertoont mijn brein hier de eerste tekenen van verval. Wie zal het zeggen. Met de mogelijkheden die ik hier aantref kan ik uitstekend uit de voeten. Muziek voor een avondje zalige 90s ambient muziek is in enkele seconden geselecteerd. De zoekfunctie die Lumïn in de app heeft ingebouwd is krachtig, maar heeft wel een gebruiksaanwijzing. Zoek je een specifieke artiest, dan is het wel belangrijk dat je in dat betreffende tabblad zit. Hetzelfde geldt voor het zoeken op andere parameters. Lastig? Nee. Wel even wennen.
Om alle functionaliteit in de app hierbij optimaal te gebruiken analyseert de P1 alle informatie op de NAS. Keerzijde hiervan is de lange indexeringstijd en app response bij grotere bibliotheken. Hierom kies ik ervoor om de UPnP search in te schakelen zodat de arme P1 niet wordt bedolven onder een lawine aan metadata en ik de kans niet krijg om een track af te spelen. Om de response te verbeteren zou ik de P1 Mini combineren met een snelle USB-SSD waarop ik mijn favoriete albums opsla en de NAS als een media tank laat fungeren waar ik zo af en toe nieuwe muziek aan de SSD toevoeg. Op de laatste dag van mijn review komt er een firmware update binnen waarmee de P1 Mini beter lijkt te reageren met grotere bibliotheken op de NAS. Het is beter, niet optimaal.
Luistersessies worden belevingssessies
Voor deze review maak ik gebruik van mijn vertrouwde Usher Dancer Mini 2 luidsprekers uit de Beryllium Series en deze passen wel in de filosofie die Lumïn hanteert. Ook niets 'Mini' aan. Deze zijn inmiddels op leeftijd, maar laten de kleinste veranderingen in klank en geluidsbeeld horen. Deze worden aangestuurd door twee Bryston 7B3 monoblokken en een BP26 voorversterker met een externe MPS2 voeding. Luidsprekerbekabeling komt uit de Flow Series van Driade en ditmaal gebruik ik weer eens de TPR interlinks van Grimm die ik eveneens bij de eerdere reviews met Lumïn spelers heb gebruikt. De voor mijn hifi-set gescheiden stroomvoorziening maakt ten slotte gebruik van een PliXiR stroomfilter en daarnaast maak ik gebruik van een Silent Angel netwerkswitch met de lineaire upgrade voeding.
Bij de eerste kennismakende klanken uit deze P1 ben ik positief verrast door de dynamiek en verfijndheid waarmee deze Lumïn mijn testtracks weergeeft. Hardheid of scherpte behoren zelfs bij oudere cd-formaat FLAC-bestanden tot het verleden. Details komen op een hele ongedwongen wijze uit de muziek en hierbij worden microdetails nergens onderdrukt. Eerder verborgen lijntjes en instrumenten komen ineens delicaat uit de mix naar voren en de ‘wauw’ momenten volgen elkaar in een rap tempo op. Tjonge jonge, wat laat deze muziekspeler een overvloed aan informatie en realisme horen. De informatie in het laag en sublaag worden met een flinke kracht weergegeven en hoor direct dat er niet is bezuinigd op de outputstage van deze Lumïn Mini, maar hierover later meer.
Al direct bij het eerste album word ik gevangen in een bijna holografische muziekbeleving. Stemmen en instrumenten worden energiek neergezet en verbaas me keer op keer over het realisme waarmee dit gebeurt. De soundstage is breed en geluidseffecten bij dit album buigen tot zo’n 170-190 graden af richting de luisterpositie. Dit heeft niet zozeer te maken met hinderlijke ruimtereflecties, maar alles met een hele goede en vooral consistente verwerking van het digitale signaal. Hierbij is timing een van de meest belangrijke onderdelen van de digitale omzetting en dankzij het accurate klok circuit klopt het digitale hart van de P1 Mini als die van een topsporter. De focussering is vlijmscherp. Elk element neemt een eigen plek in en hierbij krijgt dit element gevoelsmatig zijn eigen persoonlijke ruimte om optimaal te presteren.
Wanneer ik mijn ogen sluit ervaar ik de muziek in een heerlijke geluidsdiepte waarbij de zang centraal op het denkbeeldige podium staat, hierachter de overige elementen in de muziek en keyboards sfeervol richting de achtergrond. Hiermee is het niet gedaan. Hierna is er nog een hele laag in de muziek aan ruimte echo’s van instrumenten die in de breedte, diepte en hoogte aan me worden gepresenteerd. Hier hoef ik geen enkele moeite doen om deze te ontdekken. Het is er gewoon en wordt met het grootste gemak weergegeven.
De controle, coherentie en de accuraatheid waarmee deze Mini mijn muziekstukken weergeeft is werkelijk subliem. Nergens is er sprake van vertroebeling in de weergave. Deze vroegere generatie was al erg aangenaam om muziek mee te beluisteren, de huidige generatie Lumïn spelers hebben in de jaren een flinke sprong gemaakt in belevingsniveau. Dit alles komt voor mijn gevoel heel dicht in de buurt van een puur analoge muziekbeleving. Zonder de kenmerkende tikken, krassen en ruis van vinyl.
Geluidskwaliteit interne voorversterker
Veel moderne netwerkspelers worden vandaag de dag uitgerust met een voorversterkerfunctie. Om de kwaliteit van de bij de Lumïn P1 Mini ingebouwde voorversterker te testen haal ik mijn BP26 voorversterker uit de keten en plug de 7B3 monoblokken direct achterin de gebalanceerde uitgangen van de Lumïn. Even een extra check of ik de volumeregeling wel heb ingeschakeld, deze op een laag volume staat ingesteld en spelen maar. Over de geluidskwaliteit kan ik kort zijn. Natuurlijk hoor ik kleine verschillen in klank en detaillering door de kortere signaalweg en het ontbreken van een extra set interlinks. Alles klinkt wat droger, schoner, directer en een fractie meer naar de voorgrond.
De midrange en topend van het geluidsspectrum worden met meer energie weergegeven. Het laag heeft nog steeds een gezonde kracht, maar de ijzeren grip en het gewicht lijkt hierbij iets afgenomen. Het geluidsbeeld heeft in het geheel een iets minder ruimtelijk beeld en een minder scherpe focus. Nog steeds komen de effecten heel mooi op de luisterpositie af wanneer deze in de muziek aanwezig zijn. De gelaagdheid in de muziek en de persoonlijke ruimte om de elementen zelf zijn een fractie minder groot. Op elk gebied zijn de verschillen maar minimaal, maar het totaal van deze verschillen laat me wel horen dat het effect van een kwalitatief goede voorversterker niet te verwaarlozen is. Desondanks een waardevolle feature die in de praktijk door velen dankbaar zal worden benut.
Oordeel
De Lumïn P1 Mini is een zeer betaalbare muziekspelers uit het assortiment van Lumïn, maar zie dit zeker niet als een budget instapper. Ik heb de overige modellijn voor 2024 nog niet beluisterd, maar na een week met deze P1 in mijn set kan ik concluderen dat dit wel een van de beter klinkende muziekspelers is die ik de laatste jaren in mijn set heb beluisterd. Ik ga ervanuit dat de hoger gepositioneerde spelers van Lumïn op een nog hoger niveau presteren, maar wanneer ik de prestaties, mogelijkheden en bedieningsgemak wegzet tegen het investeringsbedrag is dit misschien wel een van de beste keuzes van Lumïn op dit moment.
Grotere bibliotheken zijn in het algemeen een achilleshiel voor netwerkspelers en dit geldt in zekere zin ook voor de Lumïn P1 Mini indien je gebruik maakt van een muziekserver of NAS met meerdere terabytes aan content. Ook hier heeft de fabrikant aan gedacht en via UPnP browse je moeiteloos door de map structuur op de server. Wanneer je echter optimaal gebruik maakt van de mogelijkheden van deze Lumïn P1 en er een vlotte SSD in plaatst voor jouw dagelijkse muziekselectie zal deze speler je met zijn flexibele aard blijven verbazen bij het browsen en maak je zelfs bij jouw eigen muziekcollecties optimaal gebruik van de unieke filtermogelijkheden. Maak je hierbij niet druk over de resolutie of het bestandsformaat. De P1 Mini kan vrijwel overal mee overweg.
De ingebouwde voorversterker is een duidelijk pluspunt en deze functioneert op een kwalitatief hoog niveau. Lumïn heeft deze met zorg ontwikkeld en geïmplementeerd. Een kwalitatief goede highend voorversterker voegt misschien meer gewicht, grootsheid, atmosfeer, gevoel en verfijndheid aan het totale belevingsniveau toe. Of dit kleine beetje aan extra muziekbeleving jou de meerprijs van zo’n acht tot twaalfduizend euro voor een goede voorversterker waard is, dat kan ik natuurlijk niet inschatten.
Met de implementatie van een voorversterker is het wel jammer dat er geen hoofdtelefoonaansluiting aanwezig is, want dit zou echt dat tweede puntje op de ‘i’ van deze Lumïn hebben gezet. Deze kan uitstekend in de ronde uitsparing in het front waar nu enkel een blauw controlelampje is opgenomen. Op overig aansluitingsniveau beschikt de P1 over zo ongeveer alles dat je in een moderne netwerkspeler met ingebouwde digitaal naar analoog conversie kunt wensen. Sluit je televisie aan op de HDMI-ARC aansluiting, je RIAA-voorversterker van de platenspeler aan op de analoge RCA-ingang en alle digitale componenten op de digitale equivalent en geniet van de Lumïn P1 als premium entertainment hub in jouw hifi-set.
De bediening geschiedt via de gemakkelijk te benaderen knoppen op het front van de speler, via de slanke en fraai gestileerde infrarood afstandsbediening of via de uiterst complete Lumïn app. De app oogt misschien wat spartaans in vergelijking met de concurrentie, maar hiermee kun je werkelijk alle denkbare parameters van de streamer en DAC op jouw smaak afstellen. Nagenoeg elke manier van muziekstreaming wordt door de app ondersteund en hierbij maak je eenvoudig gebruik van de unieke filter en zoekfuncties die alleen Lumïn je biedt. Dit is voor mij het meest belangrijke argument om voor een netwerkspeler van deze fabrikant te kiezen.
Conclusie
Met de Lumïn P1 Mini creëert de fabrikant een trendbreuk met het verleden. Voor het eerste heeft deze Lumïn netwerkspeler voorversterkerfunctionaliteit, een fraai vlak front en… bedieningsknoppen! Een keuze die behalve door mij waarschijnlijk door veel geïnteresseerde muziekliefhebbers zal worden geprezen.
Dankzij de mooie techniek, hoge connectiviteit en ongeëvenaarde functionaliteit is dit een van de best presterende netwerkspelers die in dit prijssegment wordt aangeboden. De geluidskwaliteit? Groots. Laat je dus niet verwarren door de modelaanduiding: niets aan deze Lumin P1 Mini is mini. Een absolute aanrader!
Lumïn P1 Mini
4.999 euro | www.penhold.nl
Beoordeling 5 / 5
