In het najaar van 2024 neemt importeur Dimex contact op voor een review van de nieuwe Q10 luidsprekers van Scansonic. De Q10 is een conventionele, passieve vloerstaander afkomstig uit Denemarken. Omdat deze luidsprekers vrij hoog en gewichtig zijn heeft de importeur voor ons de afspraak gemaakt om de luistersessie bij een nabijgelegen specialist te laten plaatsvinden. Aangezien ik in de omgeving van Arnhem woon valt de keuze al snel op Bender Hifi, mijn de facto uitvalsbasis voor hifi-reviews buiten de deur.
Omdat Bender Hifi ten tijde van deze luistersessie geen Scansonic dealer is, kan het team me anders dan het verschaffen van uitstekende koffie niet heel veel over deze luidsprekers vertellen. Geen probleem, ik weet het liefst zo min mogelijk over het merk, de luidsprekers en de prijsklasse wanneer ik deze beluister. Maar, zul je zeggen, wie zit er eigenlijk achter het merk Scansonic HD? Enig onderzoek leert dat Scansonic een van de merknamen is van het Deense Dantax Radio a/s, bij sommigen ook wel bekend van het luidsprekermerk Raidho. Het team van Scansonic heeft dan ook vele jaren kennis bij Raidho opgedaan, waarna het ontwikkelingsteam de uitdaging is aangegaan om een nieuwe hifi-luidspreker te ontwikkelen voor Dantax-dochter Scansonic.
Het team heeft de opdracht gekregen om binnen een specifiek budget het best mogelijke luidsprekersysteem te ontwikkelen. Vanaf dag één is het team erover eens dat de luidsprekers, net als bij Raidho, uitgerust moeten worden met een ribbontweeter waarmee deze muziek met een zo hoog mogelijke resolutie kunnen weergeven. Het team is bovendien van mening dat de luidsprekers van Scansonic een soort mini Raidho-luidsprekers moeten worden, zonder dat dit ten koste gaat van de performance.
Helemaal geen druk natuurlijk. Zeker niet gezien het merk de Deense designfilosofie al vele jaren hoog in het vaandel heeft staan. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in de Scansonic Q-serie waarvan de Q10 drieweg basreflex vloerstaander die ik vandaag ga beluisteren het topmodel is.
Scansonic Q10
De Scansonic ribbontweeter die in de Q10 is toegepast is voorzien van een 20 micrometer dikke Kapton-Aluminium sandwichconstructie met een totaalgewicht van slechts 0,03 gram. Dit is ongeveer vijftigmaal lichter dan domes van conventioneel textiel, keramiek, beryllium of diamant. Hiermee is de resolutie waarmee deze tweeter muzieksignaal weergeeft significant hoger en voegt deze minder kleuring toe dan veel conventionele dome-varianten. Om de belangrijke transiënts in de muziek optimaal te kunnen weergeven is het van belang dat deze midrange- en laagdrivers het snelle gedrag van de tweeter kunnen bijhouden. Dit betekent onder meer dat de bewegende delen van de drivers eveneens vederlicht moeten worden.
De 5,25-inch midrange-driver, maar ook de twee 8-inch laagdrivers zijn in huis ontwikkeld door het Raidho engineering team en zijn geconstrueerd uit ultrastijf geweven carbon. Hierbij is de lichtgewicht conus uit een stuk vervaardigt en heeft de laagdriver een speciaal ontwikkeld lange slag magneetsysteem waarmee deze ongeacht de uitslag van de conus altijd optimaal wordt gecontroleerd voor de best mogelijke basweergave. De luidsprekerkabinetten hebben, net als de behuizingen afkomstig van zusterbedrijf Raidho, een slank design. De afmeting van deze Q10 bedragen 1395 mm hoog, 240 mm breed en 500 mm diep. Het gewicht van de luidsprekers is 37,5 kilogram per stuk.
Dankzij de lichte bolling in de zijflanken hebben deze een eigentijdse optiek en beschikken hiermee over een hoge stijfheid waarmee kastkleuring wordt teruggedrongen. Dankzij de mat zilveren accenten en de hoogglans zwarte of walnoot afwerking ogen deze luidsprekers erg fraai. De crossovers? Je raadt het al. Deze volgen eveneens het Raidho-principe.
Het resultaat is een luidspreker die muziek met een hoge coherentie, dynamiek en een ‘live’ geluidsbeleving laten horen. De frequentieresponse (-6 dB) bedraagt 41 hertz tot 20 kHz waarbij de overgangsgebieden op 400 hertz en 2,8 kHz liggen. De impedantie is 4 ohm en de gevoeligheid is 88 dB. De fabrikant adviseert een versterker met een minimaal vermogen van 50 watt om deze modellen optimaal aan te sturen, maar ik verwacht dat deze luidsprekers het ook prima zullen doen met een tweemaal 25 watt buizenversterker. Voordat ik op mijn gemak de playlists doorloop ga ik er eerst even comfortabel voor zitten om het aantrekkelijke design van deze luidsprekers te laten indalen en even te wennen aan de signatuur van de set om deze objectief te kunnen beoordelen. De behuizing en alle gemonteerde hardware zijn echt van sublieme afwerking en bouwkwaliteit. De vorm van de behuizing loopt vanuit het front gezien taps naar de achterzijde toe. Behalve dat dit een fraai esthetisch effect heeft, worden hiermee ongewenste interne reflecties voorkomen.
Luisteren
Bender is Naim-dealer en heeft ervoor gekozen om de luidsprekers aan te sturen met een NAC 332 voorversterker en twee NAP 350 monoblokken. De NSS 333 streamer is uit dezelfde new-classic 300-serie en heb ik al eerder op HIFI.NL besproken. De set van Naim is geheel voorzien van hoogwaardige interconnects, stroom- en luidsprekerbekabeling van het Britse Chord.
De stroom wordt geleverd door een Chord Powerhaus S6. Het netwerksignaal wordt gedistribueerd door de Silent Angel Bonn N8 netwerkswitch en deze is voorzien van een lineaire Forester F1 upgrade voeding.
Wanneer ik “Whiskey” van het album Night Reign van Arooj Aftab beluister staat de zangeres in het centrum van de aandacht en wordt vanuit de achtergrond bijgestaan door percussie, harp, staande bas en piano. Elk muzikaal element heeft voldoende onderlinge afstand om er de volle aandacht op te kunnen vestigen en deze worden hierbij niet vertroebeld door overige krachtiger gepresenteerde elementen in de muziek. Wat vult de leadzang in combinatie met achtergrondzang deze ruimte met een mooi gelaagde presentatie.
Hoe verder ik denkbeeldig het geluidsbeeld ‘inloop’, lijkt de luisterruimte achter de dubbele gesloten deuren achterin de luisterruimte nog een meter of twintig door te gaan.
Van het album The Greatest Love van London Grammar speel ik vervolgens de track “Fakest Bitch”. Evenals de voorgaande artiest zet de Q10 met dit nummer van London Grammar een groots geluidsbeeld op. Ik ervaar de zangeres op een klein podium waarbij ik haar stem in volle glorie uit een PA-installatie ervaar waarbij de PA-luidsprekers boven de stage zijn gehangen. De staande, net niet 100 procent gestemde piano geeft het gevoel van een jamsessie in de plaatselijke club. Bijgestaan door akoestisch gitaar waarbij ruimte echo’s in de luisterruimte met gesloten ogen laten transformeren tot een middelgrote hal. Keyboards voegen vervolgens een heerlijke geluidsdiepte vanuit de achtergrond en later met een diep laag aan deze opname toe. De basgitaar legt de baslijnen met gemak en met een flinke energie voor mijn voeten. Dit is een luidspreker waarmee ik instant in de muziek word gezogen en erbij wegdroom.
Bij het nummer “Waiting for a Girl Like You” van album Other Shores van Heather Nova wordt piano groots en levensecht in de ruimte neergezet. Nee, dit is beslist een vleugelmodel die met een geopende klep op een denkbeeldige afstand van een meter of vijf achter de dubbele deur is geplaatst. Dankzij de authentieke grootte waarmee de set deze vleugel weergeeft ervaar ik een authentieke kamervullende pianobeleving. De artiest lijkt vanachter de piano voor mij alleen een privé concert te geven en dankzij de sterke ruimte echo’s in de opname is deze muziekbeleving overweldigend intens. Dit brengt me terug naar de tijd dat deze ruimte nog als showroom voor vleugels en piano’s diende bij Bender.
Vervolgens klik “Jealous Guy” van hetzelfde album in de intuïtieve Naim app aan. Begeleidende cello is niet dik of overheersend en staat op een gepaste afstand van de zang op het podium. Transiënts in de muziek worden met zo’n gemak weergegeven dat ik de snaren bij hoger aangestreken noten realistisch in de klankkast voel resoneren. Heb je zelf wel eens een cello bespeeld, dan weet je wat ik hiermee bedoel. De energie bij juist deze hoger gespeelde noten bezorgt me kippenvel. De energie en snelheid waarmee akoestisch gitaar wordt weergegeven is niets anders dan speciaal. Zang wordt wederom groots, energiek, met body vanuit middenrif weergegeven. Bij zang ervaar ik bovendien een lichte extensie naar de topend bij de weergave van s- en t-klanken uit de mond. Deze lift wordt ongeveer een halve meter tot een meter boven oorhoogte weergegeven waarmee het realisme in het gehele muziekstuk significant toeneemt.
Tot slot pik ik het album Resonance van Boris Blank uit de playlist en klik ik het nummer “Time Bridges” aan wat wordt beantwoord met een groots onweer en ruimte vullende synthesizers. Dit spektakel klinkt diep, ruimtelijk, gedetailleerd en draagt kenmerkend de signatuur van Blank (Yello). De openheid en grootsheid waarmee dit nummer wordt weergegeven maken me klein en nederig. Waar ik ook in de ruimte sta, het geluidsbeeld blijft vol overeind en kijk telkens vanuit een ander perspectief in de soundscapes. Ik kan, ongeacht mijn locatie, alle elementen in gedachte moeiteloos aanwijzen en uit de muziek lichten. Ondanks dat de opgegeven minimale frequentie 41 hertz bedraagt, ervaar ik in de praktijk een veel dieper doorlopend laag. Is de fabrikant misschien een tikkeltje te bescheiden geweest met het opstellen van de specificaties? Zo zie je maar. Maak de koopbeslissing nooit op basis van papieren cijfertjes, maar ga altijd zelf luisteren.
Wat vind ik ervan?
De Scansonic Q10 vloerstaande basreflexluidsprekers laten me muziek op een speciale manier beleven en dit bedoel ik op een positieve manier. Eerlijkheid gebied me te zeggen dat ik hier aan het begin van de sessie wel even aan moest wennen, want deze luidspreker presenteert zang op een andere manier dan ik gewend ben. Vooral de volheid, grootte en natuurlijke aard waarop deze worden weergegeven maken de beleving anders dan ik gewend ben. Hoe langer ik echter naar muziekstukken via deze luidsprekers luister, hoe meer ik ervan overtuigd ben dat deze luidsprekers dit op een uitzonderlijke wijze doen.
Door de hoge snelheid van het midhoog komen instrumenten door een correcte weergave van typische instrument gebonden klanken tot leven. Het stemgeluid vanuit het middenrif vloeit breed tussen de speakers uit en smallere ‘s’ en ‘t’ klanken komen meer vanuit de hoogte alsof dit uit de mond komt. Dit klinkt anatomisch volstrekt logisch, maar lang niet alle luidsprekers kunnen dit op deze manier weergeven.
Ondanks dat deze nagelnieuwe luidsprekers nog maar een paar speeluren op de klok hebben staan komt de muzikale informatie al lekker los van de speakers en hierbij verwacht ik dat de speakers met een paar extra luisteruren helemaal uit het geluidsbeeld worden gegumd. Het geluidsbeeld is breed en hoog. De openheid en transparantie waarmee deze set de muziek weergeeft laat me denkbeeldig ver 'in' de opname kijken. Het podium bevindt zich hierbij net een pasje achter de luidsprekers. Het fantoommidden is wat breder dan ik gewend ben, maar laat de zanger(es) optimaal en in vol formaat presteren.
De manier waarmee deze Naim/Scansonic-combinatie de zanger of zangeres in de spotlights zet is soms bijna griezelig. Alsof een studioalbum tot een livesessie wordt getransformeerd. Ondanks de beperkingen in het afstraalpatroon van de toegepaste bandtweeters ervaar ik toch voldoende geluidsbreedte en sweetspot. Nooit heb ik het idee dat het geluidsbeeld in scherven valt wanneer ik me buiten de ideale luisterdriehoek bevind, wat duidt op een sublieme snelheid en afstraal- en fasegedrag.
Deze luidsprekers leveren, mede door de driverconfiguratie en de grootte van de behuizing een andere luisterervaring dan gebruikelijk. Dit heeft te maken met de uitlijning van de drivers ten opzichte van het oor. Oorhoogte bevindt zich nu precies tussen de bovenste laagdriver en de midrange driver. De bandtweeter ‘strooit’ de top-end nu delicaat en met een goede spreiding over het hoofd uit. Met name in de lagere midrange ontvang je op de luisterpositie veel meer energie op dan bij een op oorhoogte geplaatste tweeter.
De klankbalans is, zeker voor een speaker van dit formaat, neutraal en meer ingetogen. De klankbeleving grenst naar de analytische kant van neutraal, terwijl stemmen en akoestische instrumenten de juiste grootte, gewicht en het authentieke gevoel behouden. Dit is een aparte combinatie en geheel toe te schrijven aan de plaatsing van de drivers. De midbas heeft een lekkere punch en indien er sublaag in de muziek zit wordt deze strak gecontroleerd weergegeven waarmee deze altijd een lekkere atmosfeer opbouwt in de ruimte. Hierbij verwacht ik dat deze met een paar extra speeluren nog wat losser en dieper zal gaan worden.
Vind je een accurate en haast levensechte weergave van zang en stemmen belangrijk? Zoek je bovendien naar een luidspreker die een goed gecontroleerd laag laat horen wanneer het in de opname zit, zonder dat het zwaar of opdringerig wordt? In dat geval zal het unieke karakter van deze Scansonic Q10 je beslist aanspreken.
Conclusie
Ik heb de Scansonic Q10 ervaren als een fraai ogende vloerstaande drieweg luidspreker met hele speciale klankeigenschappen. De wijze waarop deze luidsprekers tot de kern van de muziek doordringen is, zeker in dit prijssegment, uniek. Zang en vocalen worden met deze Q10’s naar een hoger plan getild en hiermee komen sommige studio opnamen zelfs als liveregistraties op me over. Dit heb ik niet vaak meegemaakt. De energie en de micro-informatie die deze Q10’s uit de albums weet te extraheren maken deze Scansonic Q10 modellen voor mij een van de best presterende hifi luidsprekers van 2024. Vijf uit vijf sterren.
Dantax Radio a/s
Scansonic HD Q10
14.998 euro per set | www.cansonichd.dk
Beoordeling 5 / 5
