Focal verrast ons dit jaar met een nieuw en onderscheidend ogend luidsprekersysteem in haar respectabele luidspreker line-up: de Focal Diva Utopia. Het high-end actieve luidsprekersysteem is het resultaat van vijf jaar ontwikkeling in samenwerking met zusterbedrijf Naim. De Focal Diva Utopia is feitelijk een muzieksysteem met een vergelijkbaar gebruiksgemak als de Mu-so, maar met een significant hoger prestatieniveau.
Focal is niet over een nacht ijs gegaan. De drivers van de Diva zijn geheel in eigen huis ontwikkeld en zijn geproduceerd onder dezelfde condities als bij haar meest hoogwaardige modellen uit de Focal Utopia-serie. De elektronica is direct afkomstig uit het magazijn van Naim en hierbij kiest Focal niet voor het gebruik van de in deze categorie veel gebruikte klasse-D technologie, maar voor de beproefde klasse-A/B versterkingstechniek waarmee Naim al decennialang mooie successen boekt.
Focal Diva Utopia
Het actieve Diva 3-weg basreflexsysteem is voorzien van gescheiden versterking voor het hoog, midhoog en laag. De ‘M’ vormige inverted Beryllium dome tweeter beschikt over een versterkervermogen van 75 watt. De ‘W’-cone midbas met TMD-ophanging en NIC motorsysteem krijgt eveneens 75 watt. De vier in push-push configuratie gemonteerde 6,5-inch ‘W’-cone woofers in de flanken hebben ten slotte gezamenlijk een vermogen van 250 watt. De maximale geluidsdruk van de Diva bedraagt 116 decibel op een meter afstand en het frequentiebereik start bij 27 hertz waarna het oploopt tot 40 kilohertz.
Beneden de 24 hertz wordt het frequentiebereik begrensd, zodat er geen versterkervermogen verloren gaat door ongewenste versterking van niet hoorbare, maar wel belastende frequenties. Dankzij de DSP en de zelfontwikkel-de ADAPT-roomcorrectie technologie zorgen algoritmen ervoor dat alle equalisatie- en tijdcorrecties automatisch worden bepaald na het eenvoudig ingeven van de afstand van de luidsprekers tot muur en luisterpositie.
De Focal Diva Utopia is ook als actieve luidspreker aan te sturen. De fabrikant heeft de primary luidspreker hiervoor voorzien van een digitale Toslink ingang, analoge RCA-ingang, USB-A poort en een HDMI-ARC aansluiting. Deze primary stuurt de signalen draadloos met een resolutie van 24-bits en 96 kilohertz naar de secondary luidspreker voor een muziekweergave in stereo. Met een bekabelde onderlinge verbinding stijgt deze resolutie naar 24-bits en 192 kilohertz. Naast het streamen via wifi is er ook een RJ45 netwerkaansluiting aanwezig voor een ultra stabiele bekabelde netwerkverbinding. Via de gratis te downloaden Focal & Naim app streamt de Diva moeiteloos muziek via TIDAL Connect, Qobuz, Spotify Connect en internetradio. Bovendien stream je eenvoudig muziek via Bluetooth 5.3 (aptX Adaptive, SBC, AAC), Google Cast, Apple AirPlay2 en UPnP. Hierbij ondersteunt de DAC van de Diva PCM-streams tot maximaal 24 bits 384 kilohertz en in DSD tot DSD128.
Optiek en styling
De behuizing van de Diva wijkt in model en materiaalgebruik af van de Utopia en Sopra modellen, maar heeft op hetzelfde moment iets vertrouwds. Met de ‘knip’ in de bovenzijde van de behuizing van de Diva verraadt de Diva Utopia haar familiebanden met deze topserie. Deze complex gevormde behuizing is voornamelijk vervaardigd uit een op epoxyhars gebaseerd materiaal. Hiermee heeft de fabrikant niet enkel de lastige vormen weten te realiseren, ook kan de fabrikant hiermee de interne constructie zodanig vormgeven dat trillingen, resonanties en kastvervorming effectief wordt geëlimineerd.
Zo ervaar je een muziekweergave met een minimale kastkleuring. De voet is vervaardigd uit spuit gegoten aluminium waarin de neerwaarts vurende reflexpoort is gesitueerd. Hiermee wordt niet enkel de plaatsing in de ruimte vereenvoudigd, deze voet biedt bovendien meer stabiliteit en de mogelijkheid optionele ontkoppelende voetjes te monteren. Allemaal mooie technologie waarmee Focal haar onberispelijke reputatie onderstreept.
Dan kom ik uiteraard op de buitenzijde van de Diva, want een Diva is geen Diva zonder een exclusieve mantel waarmee ze zich parmantig onder de ogen van het publiek begeeft. De grijze mantel waarmee de Diva zich trots omhult is vervaardigd uit een ongeveer halve centimeter dikke vilten laag die tegen de behuizing is geklikt.
Deze vilten laag heeft bij de Diva naast een optische functie ook een geluidsabsorberende functie die diffractie in het midhoog voorkomt. Ik noem het vilt, maar ik heb begrepen dat het een viltachtig materiaal is dat is vervaardigd uit gerecycled materiaal. Dit is een populair materiaal in de Franse mode- en ontwerpindustrie en past bovenal bij de belangrijke thema’s van deze tijd. Dit duurzame materiaal wordt gebruikt bij de productie een breed scala aan producten die varieert van exclusieve designer handtassen tot in massa geproduceerde interieurdelen in de auto-industrie. Nu dus ook in de aankleding van de uniek ogende Focal Diva Utopia.
Muziekperformance
Tijd om een stukje muziek te luisteren en hierbij gebruik ik tegenwoordig uitsluitend Qobuz als streamingdienst. Bij het nummer “Avratz” van Infected Mushroom ervaar ik een snel en dynamisch geluid waarbij de soundstage breed en diep in de grote luisterruimte van iEar’ wordt neergezet. De gehele muziekpresentatie is open, ruimtelijk en levendig waarbij de luidsprekers als het ware uit het geluidsbeeld worden gegumd. De versterking heeft een ijzeren grip op het laag en deze reikt tot diep in het sublaag waarmee deze Diva in staat blijkt de ruimte met haar grootse ego te vullen. Hierna beluister ik “Crooked” van Smilk. De detaillering heeft haast een statische snelheid en knapt denkbeeldig van de luidsprekers af. Deze midrange driver brengt zang en stemmen met een uitstekende articulatie over naar de luisteraar en laat me de verschillende lagen in de muziek tot in detail ervaren. De midrange loopt moeiteloos door tot in het midlaag waarna de array met woofers het spectrum naar de lagergelegen frequenties naadloos aanvult.
De snelheid in de midrange wordt onderstreept bij het nummer “Cello Song” van The Books en Jose Gonzales. De wijze waarop deze Diva de onder de strijkstok vibrerende snaren weergeeft inclusief de hierbij weergegeven volle, uit de klankgaten van de body afkomstige klank geven de cello warmte en autoriteit. Bij “Gentle Storm” van Elbow ervaar ik in dit nummer de mooi gearticuleerde en centraal geplaatste vocals. Percussie geeft het nummer een prima geluidsdiepte, terwijl keyboard als een warme deken over me heen valt. Een mooi stukje muziek waarbij ik dankzij de Beryllium tweeter vooral warmte en vloeiende muzikaliteit beluister in plaats van een koude, analytische topend.
Het karakter is anders dan soft dome, metal dome, diamond dome of planar tweeters en deze Diva onderstreept dit met een snel, getemperd en zachtmoedige topend. Hiermee klinken zelfs minder goed geproduceerde albums altijd aangenaam en bovenal ontspannen.
Sinds de samenwerking tussen Naim en Focal is de specifieke klank van beide merken een stukje naar elkaar toe geschoven. Van de traditionele Focal luidsprekermodellen heb ik dit van horen zeggen, bij Naim heb ik dit zelf al vaker ervaren. De traditionele klank van Focal vloerstaanders heb ik altijd ervaren als vol en krachtig. De boekenplankmodellen hebben een wat vlakkere frequentieresponse en sluiten hiermee beter aan bij mijn persoonlijke smaak. Ik merk dat deze Diva’s in de klankbalans meer richting de Focal bookshelves schuift, zonder het kenmerkende warme dynamische karakter te verliezen. De versterking van Naim klinkt wat levendiger en meer open dan voorheen. Dit vind ik persoonlijk prettig en hoor dit in de muziekweergave via de Diva’s terug. Dit maakt het beluisteren van vrijwel elk album interessant en aangenaam. Hiermee zal de Focal Diva Utopia waarschijnlijk een brede doelgroep aanspreken.
De designer-touch
De Focal Diva Utopia is een goed voorbeeld dat er mooie ontwikkelingen kunnen voortvloeien wanneer twee gerenommeerde fabrikanten intensief met elkaar besluiten samen te werken. Dit heb ik enkele jaren geleden al ondervonden met de introductie van de succesvolle Naim Mu-so serie waarbij het Britse Naim de elektronica verzorgt en het Franse Focal zich richt op de akoestische prestaties. De prestaties zijn zodanig goed dat zelfs de meest kritische muziekliefhebber het hoofd met respect buigt voor deze machtig klinkende Mu-so modellen. Designbewuste consumenten loven de anglo-französische creaties juist vooral vanwege het tijdloze ontwerp en de mogelijkheid de Mu-so modellen verder te kunnen personaliseren aan smaak of interieur. Ikzelf prijs vooral de technologie die het voorbij stromende muzikale leven zoveel eenvoudiger maakt.
De Focal Diva past als actieve Utopia telg perfect in de hoogwaardige Utopia familie. De Diva levert de performance van een Utopia en heeft het laagdrempelige bedieningsgemak van de Naim Mu-so. Dit op lifestyle gerichte hifi product kan geheel draadloos worden aangestuurd waarmee deze ondanks zijn grootte toch minimalistisch overkomt. Het design, dat is baanbrekend.
Bij de primeur van de Diva’s tijdens de Audio Show iEar’ in het Willem II stadion voelde de Diva’s zelfs wat misplaatst tussen alle glanzende en technisch ogende hifiproducten. Tijdens mijn tweede kennismaking bij iEar’, op dit moment exclusief Focal Diva Utopia dealer in de Benelux, komt dit ontwerp zoveel beter tot recht. Het design met het zachte grijze jasje moet je echter wel passen. Hierbij moet ik eerlijk bekennen dat ik initieel wat terughoudend was over de gekozen styling door het Franse ontwerpteam.
Maar, je voelt het misschien al aankomen. Nadat ik een uur of twee naar muziek heb geluisterd, went mijn netvlies langzaam maar zeker aan het unieke design en oogt dit steeds interessanter. Aantrekkelijk zelfs, want het blijft mijn blik continu naar zich toe trekken. Het heeft iets bekends, al kan ik er niet opkomen waarmee en dan, plotsklaps, landt het design. Dit is misschien wel het best te vergelijken met de initiële aantrekkingskracht van muziekalbums met gemakkelijke melodieën en aanstekelijke beats. De albums die ik na een paar maal draaien vergeet en er decennia niet meer naar omkijk. Waarom? De muziek is niet interessant genoeg en wanneer het nieuwe eraf is, verveelt het al snel. Dit in contrast met de muziekalbums waar ik in het begin even aan moet wennen, maar waarbij mijn interesse keer op keer weer wordt gewekt wanneer ik deze opzet. Misschien is het de maatvoering, de manier van opnemen of de complexe aard van de melodie. Geen idee, maar op een zeker moment landt zo’n album en blijf ik deze tot in lengte van jaren met regelmaat beluisteren.
Eindoordeel
Om muziekliefhebbers met goede oren en een scherp oog voor design het ultieme belevingsniveau te bieden, hebben Focal en Naim de krachten opnieuw gebundeld bij de ontwikkeling van een nieuw actief vlaggenschip, de Focal Diva Utopia. De performance van deze actieve Utopia is zonder meer goed. Dankzij de sublieme en goed gecontroleerde laagweergave transformeren de verschillende albums de atmosfeer in de ruimte instant, of je nu van indie, rock, metal of elektronica houdt. Dit is een zeldzame prestatie. Minder goed geproduceerde albums klinken aangenaam, maar bij een goed geproduceerd exemplaar wordt de ruimte met de snelheid van een vingerknip met een zalige atmosfeer gevuld. Dit voelt heel speciaal en dit wordt grotendeels gerealiseerd door de vier in de flanken gemonteerde woofers die met een uiterst stabiele en krachtige versterker worden aangedreven, een eigenschap waar versterkerleverancier Naim inmiddels al vele decennia prat op gaat.
Voor wie zie ik deze Diva Utopia als de ultieme muziekfabriek? Dat is eenvoudig te beantwoorden. Voor wie niet. De Diva’s hebben, ondanks dat de term ‘divagedrag’ anders suggereert, vele positieve eigenschappen. Dankzij het uitmuntende streamingplatform en de intuïtief werkende Focal & Naim app behoort het multiroom streamingplatform al jaren tot een van de fijnst werkende platforms in de markt. Hiermee zal deze Diva Utopia vooral de doelgroep aanspreken die gewend is aan het bedieningsgemak van -zeg- een Sonos-omgeving, maar een flinke upgrade willen maken in performance. Ook zie ik de Diva als een perfecte kandidaat voor de muziekliefhebber die met bewuste argumenten kiest voor een vloerstaande luidspreker, maar niet zitten te wachten op de grote stapel hifi componenten en trossen met kabels om deze vervolgens aan te sturen.
Ondanks dat er in dit prijssegment meerdere spelers zijn met een dergelijk luidspreker- of muzieksysteem, kiest elke fabrikant een eigen optiek, versterkingstechniek, roomcorrectie, DSP en een manier van draadloze aansturing. Sommige gebruiken wifi als overdrachtsstandaard, sommige bluetooth en anderen kiezen weer voor WiSA. Focal kiest voor een eigen draadloze ultra breedband connectie.
Ik ben vooral gecharmeerd van de toepassing van de klasse-A/B technologie rechtstreeks afkomstig uit de koker van Naim. Deze klinkt me namelijk aangenamer aan de oren dan de klasse-D variant van sommige concurrenten in hetzelfde segment. Een ander belangrijk argument is dat Focal en Naim een lange adem en bovendien een uitstekende trackrecord hebben zodat ze de Diva Utopia nog vele jaren zullen blijven ondersteunen op het gebied van hardware én de meest belangrijke schakel in dit verhaal, de uiterst kostbare software.
Op dit moment is het grijze jasje helaas nog de enige uitvoering waarin de Diva Utopia wordt geleverd. Ik heb al wel geruchten vernomen over een mogelijke introductie van verwisselbare covers, maar hoe deze er uit gaan zien is nog de vraag. Het is denkbaar dat Focal vilten soft covers in verschillende kleuren gaat leveren en misschien worden er zelfs houten covers ontwikkeld om de styling meer in de richting van de passieve Sopra modellen te trekken.
Over de meerprijs wordt gespeculeerd en hier kan ik ten tijde van schrijven nog geen duidelijkheid over verschaffen. Waar ik niet over hoef te speculeren is over de prestaties. Deze zijn overtuigend en hiermee zijn deze Diva’s echte Focals waarmee de fabrikant een moedige sprong neemt in het druk bevochten actieve marktsegment.
Past deze Diva in jouw manier van leven en wil je eens in alle rust kennis komen maken met deze actieve lifestyle modellen? Maak bij iEar' een exclusieve luisterafspraak om deze nachtegalen te bewonderen en onthoud, je hoeft zelf echt geen diva te zijn om jouw sound in deze excentrieke Focals te herkennen.
Focal Diva Utopia
34.999 euro (per set) | https://www.focal.com
