Ik moest ineens denken aan de grap: “Hoe krijg je vier olifanten in een Mini?”, toen ik onlangs op een zaterdagmiddag 16 mannen telde in een niet al te grote huiskamer. De oplossing was heel simpel.
Zet een zelf gebouwde triode versterker neer, twee bijzondere luidsprekers en lok mensen naar je toe door ze een vergelijk van bronnen te beloven. Met in het achterhoofd de angst terecht te komen tussen buizenfreaks die slechts praten in inductieve en capacitieve gespreksstof nam ik de uitnodiging aan om de middag mee te maken. Het gezelschap bleek gelukkig te bestaan uit een stel opgewekte audiofielen die samen of individueel zoeken naar optimale weergave. Zonder te vervallen in dogma’s of extreme meningen. Hoe mooi is het binnenskamers?
Gastheer Rob (www.dhtrob.com) had zich weten te verzekeren van de medewerking van Audio-Cube uit Utrecht, Acoustic Dimension uit Zoetermeer en Musical Affairs, bekend van de Auris luidsprekers met PHY-HP units. Bij binnenkomst stonden de zelfbouw buizenversterkers van Rob al zachtjes te spelen. Opgesteld op een werkelijk schitterend audiorek dat vernuftig elk component apart veert op natuurrubber. Onder de versterkers de eerste bronnen zoals een zelfbouw DAC8, een Bel Canto Dac 2, een CEC loopwerk en een Advantage dac/loopwerk combinatie. Later op de dag nog aangevuld met een AudioMeca Mephisto IIx en een Bow CD-speler die vanwege de onderhanden modificatie half uit elkaar lag. Slotstuk een grote Sony platenspeler met een MC element en natuurlijk een eigenbouw MC buizen phonotrap van de hand van Rob. De meeste bezoekers zijn goede vrienden van elkaar en er werd al voor het luisteren heel wat informatie uitgewisseld over buizen, weerstanden, transformatoren en luidsprekers. Ik was volgens mij de enige persoon die geen buizenversterker gebruikt. Bovendien één van de weinigen die niet zelf schakelingen bouwt en dus ging een deel van de informatie aan mij voorbij.
Goed, nadat iedereen een plekje gevonden had op een tijdelijke stoel in de vrijwel leeggeruimde huiskamer schoof de eerste CD in de CEC speler. Waarop ogenblikkelijk de stemmen verstomden en wij allemaal de oren spitsen. Zowel de CD’s als de apparatuur veranderde gaandeweg. Van pop liep het langzaam via jazz naar klassiek. De apparatuur schoof steeds meer richting de AudioMeca en tenslotte de platenspeler. Tussen de muziek en tijdens wisselingen van apparatuur ontstonden steeds meer discussies. Die zich uiteindelijk toespitsten op de akoestiek van de ruimte en de neergezette forse Auris II speakers met een 30 cm PHY-HP unit met tweeter in de center van de conus. Persoonlijk denk ik dat een 21 cm unit in een kleinere kast het beter gedaan zou hebben. De energieopbouw in het laag was te groot. Met als gevolg heftige buiken en knopen op de verschillende “rangen”. Wat voornamelijk met LP werk te voorschijn kwam. De meningen over de apparatuur waren verdeeld en er werd in een open sfeer over gecommuniceerd. Persoonlijk vond ik de Bel Canto Dac 2 op het Advantage loopwerk de fraaiste combinatie en maakte de AudioMeca geïntegreerd een heel opmerkelijke entree. Zowel in klank als verfijning als in volmaakt uiterlijk (als je daar van houdt zoals ik doe).
De versterkers die luisteren naar de namen DHTRob Mystique (voortrap) en DHTRob Tyran (KR 300B Balloon triode mono eindversterker) trokken het hele zaakje. Met een uitleg over hoe en wat er in de versterker is verwerkt. Blijven hangen van de opsomming zijn een zuiver zilveren aardrail, zilver bedrading geïsoleerd met rijstpapier en katoendraad, Black Gate condensatoren, Mills weerstanden, Tribute chokes en Automatic Electric Europe transformatoren. De laatste een mij tot die middag onbekende trafo fabrikant uit Schagen waarvan de eigenaar audio als hobby heeft en trafo’s in soorten en maten ontwikkelt en wikkelt. Aan de versterkers is te zien met hoeveel zorg en liefde ze opgebouwd zijn. Een paar in aanbouw zijnde versterkers lag open om te tonen hoe de schakelingen intern zijn opgebouwd. De volledig uit hout samengestelde kasten kennen uitsluitend houtsoorten die een positieve invloed hebben op de klank. Padoek of zo u wilt padouk hout speelt een belangrijke rol. Hans Kortenbach van Musical Affairs werkt veel met padoek en sommige aanwezigen gebruiken in plaats van normale pootjes onder de apparatuur stukjes padoek hout. Hans zelf zweert erbij. Op de foto is padoek herkenbaar aan de roodachtige kleur. De versterkers zijn pure huisvlijt van Rob. In een continu proces worden de versterkers steeds beter, mede omdat er steeds fraaiere buizen ter beschikking komen. Of omdat Rob componenten krijgt aangeboden ter test die beter presteren dan voorgangers.
Klinkt het ook mooi zult u zich afvragen. Ja, dat doet het. Maar niet voor ieders oor. De PHY-HP is een unieke unit waar je van moet houden. Buizen hebben specifieke eigenschappen en een triode versterker laat het huis niet schudden op de grondvesten. Dat de PHY-HP een hoog rendement heeft is maar gelukkig. Waar Rob en zijn vrienden naar streven is een zo zuiver mogelijke weergave van instrument en stem. Een heel pure benadering van de weergave waaraan een maximum aan overdracht van emotie gepaard is. De ruimte waarin gespeeld werd is mij onbekend. De akoestiek is afwijkend met zoveel mannen in een compacte kamer. Wat een oordeel moeilijk maakt. Dat men slaagt in emotie overdracht is duidelijk, dat klankverschillen zich laten onderscheiden tot in de fijnste details wijst op een groot oplossend vermogen van versterkers en speakers. Het duidt op klasse. En ik hoop de set nog eens te horen in de luisterruimte van Rob waar de PHY-HP in een open baffle getuned is op de zolderkamer.
Opvallend dat de leden van de “club”, waarin mensen verenigd zijn met enorm veel audiokennis, zo goed naar elkaar luisteren en elkaar ruimte geven voor ideeën. In een open sfeer en uitermate gezellig. Met de muziek op de achtergrond en een glas wijn in de hand kwam de discussie tijdens en na het diner flink op gang. Zittend luisteren was er toen niet meer bij al probeerde een enkeling dat nog wel. De middag en avond waren een voorbeeld hoe binnenskamers plezier beleefd kan worden aan audio en aan het bouwen van apparatuur. Dat laatste met een zeer hoge mate van verfijning.
Met vriendelijke groet,
René van Es
Hoofdredacteur hifi.be
