Vorige week is hij overleden, “meneer Frits” voor vele werknemers van Philips, Frits Philips voor de rest van Nederland. Een coryfee die in 1977 terugtrad uit de dagelijkse leiding van zijn onderneming.
Frits Philips heeft vele malen in het nieuws gestaan, niet alleen met zijn onderneming, ook vanwege zijn sociale manier van werken en zijn inzet in de 2e wereldoorlog in het concentratiekamp Vught. De speciale Philips werkplaats in het kamp was de redding voor honderden vervolgde Joden. Frits wist de Duitsers ervan te overtuigen dat deze mensen onmisbaar waren in het productieproces en niet mochten worden weggevoerd. Zelf heb ik hem nooit gekend, maar uit de vele reacties en de eer die hem werd gegeven, zowel bij zijn leven, zijn100ste verjaardag als bij zijn overlijden, blijkt welk een bijzonder mens hij geweest is.
Onder Frits Philips deed het concern erg veel aan wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling. Fabricage technieken werden sterk verbeterd, net als de arbeidsomstandigheden, dat laatste ook in landen als Japan en Zuid Amerika waar Philips produceerde. De meeste lezers zullen Philips kennen als fabrikant van geluidsapparatuur en huishoudelijke artikelen. Maar daarbuiten was Philips vaak eveneens leidinggevend. Zoals op het gebied van medische techniek en halfgeleiders. Gek genoeg had Philips lang niet altijd door welk goud zij in handen hadden. Zo was er de Compact Cassette, door Philips ontwikkelt voor dicteerapparaten en door anderen op de markt gebracht voor muziekweergave. Iets waar Philips aanvankelijk zelf niet in geloofde. Een systeem als Video2000, de tegenhanger van Betamax en VHS, delfde commercieel het onderspit terwijl het technisch superieur was. In de tijd dat Frits Philips nog slechts een adviserende rol had binnen het bedrijf kwam de Compact Disc tot ontwikkeling en bloei.
Zelf weet ik niet beter dan dat Philips overal in het ouderlijk huis aanwezig was. Het logo zat op de TV, de radio, de koffiemolen en de koelkast. Niet dat mijn ouders bij het merk zweerden, Philips was een logische keuze, verkrijgbaar in elke wit en bruingoed winkel in de buurt. Mijn beste herinneringen gaan terug naar een koffergrammofoon die ik ooit kreeg op mijn 12e. Het onooglijke ding, waarin gemonteerd een buizenversterker, een luidspreker en de draaitafel, kwam compleet met twee kristal elementen. Een mono element en een stereo element. Het stereo element intrigeerde mij in hoge mate. Al wist ik nauwelijks wat het was en hadden noch wij noch onze familieleden stereo thuis. Een Garrard koffergrammofoon stond in de huiskamer, een veel luxer en zwaarder exemplaar dan het Philips afdankertje dat ik kreeg. Maar eveneens mono. Ik denk dat ik mijn kennis hoe stereo werkte haalde uit bibliotheekboeken. Met veel experimenteren en veel solderen, met een pook van een soldeerbout en soldeerpasta, kreeg ik het voor elkaar de grammofoon te verbinden met een oude radio die mijn ouders hadden afgedankt. Waarna ik vol trots een grammofoonplaat demonstreerde aan stomverbaasde familieleden, waarop een trein van links naar rechts reed. En instrumenten gescheiden van elkaar links en rechts werden weergegeven. Het succes dat ik behaalde was de aanzet tot een hobby die mij nooit meer losliet en nu bijna 40 jaar onderdeel is van mijn leven.
In die 40 jaar is het vaak Philips geweest die de brandstof vormde om het heilige vuur wakker te houden. Een beter apparaat in huis. MotionalFeedBack luidsprekers, een GP412 element in een 212 tiptoets platenspeler, de 9710M breedband luidspreker, video, televisie, langspeelplaten, CD’s, een mengpaneel, tot aan de UcD techniek van Philips Semi-conductors die het hart vormt van mijn Van Medevoort versterker. Om de hobby (en het levensonderhoud) te financieren heb ik zelfs ooit bij Philips Telecommunicatie een baan gekregen als calculator. En veel later werd ik systeembeheerder van een Philips P4800 computer systeem. Kortom net als bij zoveel Nederlanders is Philips een onmisbaar onderdeel van het dagelijks leven geweest. Iets waar meneer Frits met trots op mocht terugzien en wat voor ons reden is om bij het overlijden van Frits Philips even stil te staan.
Met vriendelijke groet,
René van Es
Hoofdredacteur hifi.be
