Eddi Reader - Sings the songs of Robert Burns
Hifi mannen - typisch verschijnsel toch dat het altijd mannen zijn, is het dat mannen van nature fetisjistisch aangelegd zijn of houden ze gewoon meer van speeltjes, blijven het eigenlijk kinderen? - hifi mannen dus, houden van mooie vrouwenstemmen. Zo blijkt op deze site telkens weer als de apparatuur eenmaal aangesloten en `opgewarmd` is en er nu eenmaal ook muziek aan te pas moet komen. En als het dan niet perse een zwoele jazzmevrouw hoeft te wezen heb ik hier een advies: probeer deze CD van Eddi Reader, die er in slaagt iets nieuws toe te voegen aan de eeuwenoude traditie van de Schotse folkmuziek. En het is nog mooi opgenomen ook.
Hoewel haar naam wellicht niet bij iedereen bekend is heeft Eddi Reader een rijk muzikaal verleden. Op jonge leeftijd trainde ze haar stem als straatmuzikant in Glasgow. Ze trok het Schotse folkcircuit door, om vervolgens geruime tijd met circussen en groepen straatmuzikanten Europa door te zwerven. Begin jaren tachtig kwam ze naar Londen, waar ze als achtergrondzangeres met vele grote artiesten samenwerkte. Ze zocht een uitlaatklep voor haar eigen verhalende liedjes, geïnspireerd op haar idool Edith Piaf. In 1988 kende haar band Fairground Attraction een korte maar hevige populariteit, met het album First of a million kisses en hits als Perfect, Find My Love en A smile and a whisper. De band paste perfect in de toen populaire kruising van pop en jazz, in het straatje van Everything but the girl (https://hifi.be/recensies/1543). Na het uiteenvallen van Fairground Attraction perfectioneerde Eddi haar organische akoestische sound op een aantal soloalbums, waarop een toenemende folkinvloed hoorbaar was.
Die invloed staat op het nieuwe album centraal. In het uitstekend verzorgde boekje bij de CD legt Eddi uit hoe het tot stand kwam. Na armoedige kinderjaren in de achterbuurten van Glasgow verhuisde de familie Reader naar de kustplaats Irvine in Ayrshire, geboortegebied van Burns. Dichter Robert Burns (1759-1796) is nog steeds van groot belang voor de Schotse identiteit. Kijk maar eens op www.robertburns.org om te zien hoe hij bijna als een pretpark geexploiteerd wordt. Linn records heeft een twaalfdelige boxset in de catalogus met al zijn 368 songs. Zijn teksten bestrijken alle gebieden en stemmingen van het leven, en blijven daarom actueel en herkenbaar. Verdriet, liefde, seks, drank, noem maar op. Eddi Read raakte gefascineerd en verdiepte zich uitgebreid in de dichter die haar op school nog zo hoogdravend leek, maar die net zo vaak komisch of schunnig uit de hoek blijkt te kunnen komen.
De CD komt voort uit haar idee Burns songs te spelen met de strijkers van het Royal Scottisch National Orchestra en een folkband, tijdens het Celtic Connection festival. Tweeduizend mensen moeten in de uitverkochte Glasgow Royal Concert Hall een unieke avond beleefd hebben. De muzikale `co-directors`, violist John McCusker en producer Boo Hewerdine, vertellen in het boekje over hun ervaringen. McCusker vond het idee aanvankelijk nogal link. Burns met strijkers, dat dreigt soft en saai te worden, `dead posh` in zijn termen. Dat gevaar werd met succes bezworen, door avontuurlijke arrangementen en een fantastische band. Meesteraccordionist Phil Cunningham, gitaristen Ian Carr en Colin Reid leverden met nog een aantal anderen bijdragen die het overbekende repertoire nieuwe, scherpe kantjes geven. In drie dagen werd het repertoire voor het concert live opgenomen in de studio, en het klinkt geweldig. Soepel, swingend, vanzelfsprekend en intens.
De grootste attractie blijft natuurlijk de stem van Eddi Reader zelf. Helder, krachtig en zelfverzekerd weet ze iedere emotie treffend gestalte te krijgen. Haar geluid zit een beetje tussen dat van Joni Mitchell en Emmylou Harris in, al zijn dat soort vergelijkingen natuurlijk levensgevaarlijk en erg persoonlijk. Gerijpt, doorleefd en ijzersterk, dat bedoel ik maar. Geen strikte folkstem, Reader draagt duidelijk een veel bredere achtergrond met zich mee. Sommige puristen zullen hier moeite mee hebben, zelf vind ik het wel bijzonder. Regelmatig weet ze deze luisteraar een raar gevoel achter de oogkassen te bezorgen, en dat is een teken dat er hier iets helemaal goed zit. Overbrengen van emotie, dat blijft toch de kracht van muziek.
Wie een beetje thuis is in de Schotse traditionele muziek hoort vele bekende liedjes langskomen. Jamie come try me, My love is like a red red rose, Willie Steward, Ae fond kiss, Brose and butter, Ye Jacobites, Charlie is my darling, John Anderson my Jo, het ontroerende Winter it is past en tot slot een prachtige versie van Burns meest bekende lied, Auld Lang Syne. Het traditionele nieuwjaarslied dat meestal in staat van vergevorderde dronkenschap gelald wordt, maar hier een verstilde versie krijgt, eerst a capella, verderop in het lied begeleid door een subtiel arrangement voor de strijkers. Ongelofelijk hoe zo`n overbekend liedje weer zo diep weet te raken. Vreemde eend in de bijt is Wild Mountainside, dat niet van Burns is maar in 2001 door John Douglas uit Irvine geschreven werd. Opgenomen met de argumentatie dat het nummer toont hoe de erfenis van Burns nog voortleeft, wijkt het nummer toch wel sterk af van de rest, hoe mooi het liedje verder ook is.
Eddi Reader heeft een fantastische CD gemaakt, die iedereen moet gaan horen. Het ding heeft hier in huis nu al een paar weken een vrijwel permanente plaats in de CD-speler bemachtigd, en belooft niet snel te gaan vervelen. Ik ga snel Eddi`s eerdere werk bemachtigen.
Over de CD:
11 tracks, 45:32
Label: Rough Trade, www.roughtraderecords.com
Distributie: de Konkurrent, www.konkurrent.nl
Website Eddi Reader: www.eddireader.com
