Schubert - Piano Sonatas D. 958, 959, 960 - Murray Perahia
Franz Schubert (1797-1828) had haast aan het eind van zijn korte leven. Alvorens te bezwijken aan de gevolgen van syfilis schreef hij in zijn laatste levensjaar een hele zwik meesterwerken bij elkaar. Extra tragisch omdat ze een belangrijke muzikale vernieuwing inhielden - nooit zullen we weten waar dat toe had kunnen leiden. Naast de drie pianosonates die ongeveer gelijktijdig voltooid werden waren er een pianotrio, een strijkkwintet, een serie impromptu`s en de fameuze liederencyclus Die Winterreise.
De sonates kennen een grote interne samenhang, het zijn niet zomaar losse delen. De sfeer is somber, contemplatief, wat snel geduid wordt als tobben over de naderende dood. De melodieen zijn, zoals het een liederenschrijver betaamt, ijzersterk. Vooral het bijna twintig minuten durende Molto moderato van D.960 is ongelofelijk mooi. Het zijn veelgespeelde en zeer geliefde stukken, hoogtepunten uit de muziekgeschiedenis, die iedere muziekliefhebber in huis moet hebben. Stukken ook die een enorme emotionele lading hebben die universeel werkt en niets aan impact inboet.
Uitstekende opnamen van deze werken zijn dan ook volop voorhanden - geen pianist van reputatie kan om ze heen. Dus ook Murray Perahia niet, die na een lange afwezigheid wegens een vingerblessure de laatste jaren weer helemaal terug aan de top is. Na talrijke CD`s met werken van Mozart, Chopin en recentelijk veel Bach heeft hij nu dus de late Schubert sonates weer eens opgenomen. Gezien zijn status is het geen verrassing dat de kwaliteit perfect is.
Het aardige met uitvoeringen van bekende werken is dat je thuis ook eens `Discotabeltje` kunt spelen. (Voor wie het Radio 4 programma niet kent: iedere zondag vanaf 18.00 uur bespreekt en vergelijkt een deskundig panel opnames van klassieke muziek. Erg leuk altijd.) Beschikbaar hier in huis waren opnamen van Alfred Brendel (Philips, 1987) en Radu Lupu (Decca, 1994). Beiden destijds unaniem bejubelde CD`s. Andere pianisten die de werken met veel succes opnamen zijn onder zeer veel anderen Mitsuku Uchida, Maurizio Pollini en Sviatoslav Richter.
Leuk is te horen hoe iedere pianist zijn of haar eigen interpretatie in het werk legt. Vooral bij deze dramatische werken (de dood ligt op de loer) is de verleiding groot er veel dramatiek in te leggen. Vooral de opnamen van Richter zijn zo spannend dat je je af kunt vragen hoeveel Schubert er nog in het spel is. Perahia is juist altijd de bescheidenheid zelve, met de nadruk op een mooie, ronde klank. Overdrijving is hem totaal vreemd, het is altijd solide eikenhout, volvette Steinway sound.
Brendel is veel meer bijtend, analytisch en kraakhelder. Eerder interessant boeiend dan emotioneel of meeslepend. Sentimentaliteit is hem vreemd. Radu Lupu legt andere accenten, speelt veel warmer en zet de forte passages hier en daar sterker aan dan de opname (of de piano) kan verdragen. Dat zal Perahia nooit gebeuren. Bij hem zou zou het gevaar op de loer kunnen liggen dat het allemaal wel erg netjes, elegant en perfect wordt. Van oppervlakkigheid is echter geen sprake. Perahia`s interpretatie is volledig doorleefd en kan zich met de besten meten. Geen grote gebaren of overdreven verstilling, daar is Perahia de man niet naar.
Deze bescheiden benadering doet Schubert helemaal geen kwaad, want de muziek heeft intensiteit genoeg van zichzelf. De aandacht wordt meer getrokken door muziek dan door de pianist, en zo hoort dat ook. De hoesfoto toont passend meer van het inwendige van de vleugel dan van het hoofd van de pianist. Grote pré van deze CD is tot slot de klank, perfect vastgelegd middels met 24 bits DSD technologie.
Aanvullende Informatie:
CD`s
Label: Sony Classical
Distributie: Challenge Classics
Speelduur: 71:19 + 40:38
Website Murray Peruhia: www.murrayperahia.com
