Het blijft een vreemd verschijnsel. Nederlanders schijnen allergisch te zijn voor Duits. Filmdistributeurs denken dat in ieder geval. Maar we komen er echt niet omheen, hoe je het ook wendt of keert, dit is een Duitse film, en de titel is Nirgendwo in Afrika. Naar het gelijknamige autobiografische boek van Stefanie Zweig. Een Duitse. Haakt u nu af? Dat zou jammer zijn, want over dat soort neigingen gaat deze mooie film in wezen.
Vooroordelen waren de basis voor wat er bijvoorbeeld in de oorlog met de Joden gebeurde. Het verhaal is natuurlijk al op vele manieren verteld, maar het blijft mooie en succesvolle films opleveren, zoals de eerder besproken The pianist en The Grey Zone. Gelukkig troffen niet alle Duitse Joden een even gruwelijk lot. Nirgendwo in Afrika volgt een gezin dat het land in 1938 wist te ontvluchten, en in Kenia belandde.
Met de status en het luxe leventje van van advocaat Walter Redlich en zijn gezin in Breslau is het wel meteen afgelopen. De gezinsleden reageren daar erg verschillend op. Walter is blij dat hij leeft en pakt iedere kans aan. Zijn vrouw Jette koopt voor haar vertrek nog snel een mooie avondjurk, maar heeft dar weinig aan hebben als ze met dochtertje Regina haar man nagereisd is. Walter wordt opzichter op een afgelegen plantage, en Jette heeft aanvankelijk grote moeite zich aan te passen. Verwend als ze is reageert ze zich af op de trouwe kok Owuor. Hij is de grote vriend van Regina, die het meteen reuze naar haar zin heeft in de paradijselijk aandoende nieuwe omgeving. Ze ziet hoe het huwelijk van haar ouders onder grote druk komt te staan.
Naarmate de oorlog vordert wordt het ook in Kenia minder aangenaam. De Joodse immigranten worden geïnterneerd door de Engelsen, die zich ook als behoorlijk antisemitisch laten kennen. Jette moet lange tijd in haar eentje de boerderij draaiend houden, en maakt een flinke ontwikkeling door. Als het Nazi-regime verdreven is komt het gezin voor een nieuw dilemma te staan: teruggaan of niet?
Caroline Link vertelt het verhaal in een aangenaam, rustig tempo, met Hollywood-achtige grandeur en mooie natuurbeelden. Een nostalgisch plaatjesboek waarin het prettig bladeren is. Niet vreemd dat de film zeer in de smaak viel bij de Oscarjury, die in Nirgendwo in Afrika de beste niet-Amerikaanse film van 2001 vond. De Nederlandse concurrent Zus en Zo bleef hierdoor met lege handen zitten.
De DVD van A-film is een stuk soberder dan buitenlandse edities, die een DVD met extra`s bevatten. Wat hier resteert is een `b-roll`, wat videobeelden tijdens de opname zonder commentaar, en een aantal interviewtjes. Het aardigst daarin is de anekdote dat voor de film een weg van veertig kilometer aangelegd werd, als een soort vergoeding aan het dorp om er te kunnen filmen, en praktisch om de benodigde apparatuur ter plekke te kunnen krijgen.
Wat betreft de geluidssporen is gekozen voor de toevoeging van een DTS kanaal. Hoewel fraai moet de film het niet van spectaculaire geluiden hebben. Het commentaarkanaal dat bij andere edities geleverd wordt was te prefereren geweest.
Meer informatie
Duitsland, 2001
Regie: Caroline Link
Scenario: Caroline Link, naar het gelijknamige boek van Stefanie Zweig
Productie: Bernd Eichinger, Peter Herrmann, Michael Weber
Camera: Gernot Roll
Montage: Patricia Rommel
Muziek: Niki Reiser, Jochen Schmidt-Hambrock
Met: Juliane Köhler, Merab Ninidze, Matthias Habich, Sidede Onyulo, Karoline Eckertz, Lea Kurka
Speelduur hoofdfilm: 135 minuten
Beeld: 2,35:1 (cinemascope) anamorf
Geluid: Dolby digital 5.1 en DTS
Taal: Duits, Engels en Swahili (origineel)
Ondertitels: Nederlands, Frans
Uitgave: A-Film www.a-film.nl
Website Duits: http://www.nirgendwo-in-afrika.de
Website VS: http://www.nowhereinafrica.com
