We kunnen er met zijn allen heel interessant en hoogdravend over doen, maar de mens is uiteindelijk vaak een sukkelaar. De eigenzinnige Zweedse filmmaker Roy Andersson laat dit zien in losse, ontluisterende situaties. Hij werkt op de lachspieren maar zet ook aan tot mededogen, een eigenschap waarvan hij zich in zijn film tevens afvraagt in hoeverre de mens er toe in staat is.

Het is duidelijk dat Andersson zich meer door filosofische overwegingen dan door filmgebruiken laat leiden. Er is geen ontwikkeling van plot of karakters, er wordt geen realisme nagestreefd en de meeste mogelijkheden van camera’s worden niet gebruikt. In plaats daarvan toont Andersson in losse scènes een groot aantal mensen waarvan sommigen terugkeren en anderen niet. Een doorlopend verhaal ontbreekt, de camera staat, één scène uitgezonderd, stil; er wordt niet in of uitgezoomd. Binnen de lange, statische shots gebeurt soms onnoemelijk veel. Je kijkt je ogen uit en blijft nieuwe details ontdekken. De kleuren zijn steeds vaal en doods, en de figuren richten zich regelmatig rechtstreeks tot de camera.

“Niemand begrijpt me” zeggen ze dan met klaaglijke stem. Of ze vertellen een droom die ze gehad hebben. Meestal wordt die droom dan vervolgens getoond. Zoals die van het dweperige meisje dat een fantastische bruiloft had met Micke Larsson, de gitarist van the Black Devils. Of de man die in de openingsbeelden vertelt van de bommenwerpers die pas aan het eind van de film in beeld verschijnen.

Maar er zijn ook absurde sketches zoals die van een broodmagere oude man die tot in detail zijn financiele problemen uiteenzet terwijl hij lustvol bereden wordt door een forse vrouw met helm op. Mensen passen niet meer in het bushokje of de lift, het zit ze niet mee. Moeder wordt voor sadist uitgemaakt omdat ze geen alcohol serveert bij het diner. Triviale gebeurtenissen, die steeds iets belangrijks aansnijden. Wat het is, dat is vaak niet meteen duidelijk. Dat is nog wel het meest intrigerende.

Veel elementen uit de al even schitterende Songs From The Second Floor uit 2000 keren terug. Er is weer regen, een eindeloze file in de stad, ruimtes met een perspectief dat tot de horizon reikt. Ook is er weer een mislukte truc, deze keer die met een tafellaken en een heel duur servies. Deze gedroomde ramp eindigt op de elektrische stoel. “Denk maar even aan iets anders”, krijgt de gestresste veroordeelde als advies.

Als bonus wordt gedurende acht minuten een glimp geboden van de minutieus gebouwde sets van de film. Roy Andersson is een man met een visie en een oneindig geduld. Dat heeft weer een unieke, onvergetelijke film opgeleverd, die tegelijk diepgravend, hilarisch en dieptriest is.


Aanvullende informatie
You, the living (Du levande)
Speelduur: 95 minuten
Zweden/Duitsland/Frankrijk, 2007
Regie en scenario: Roy Andersson
Productie: Philippe Bober, Pernilla Sandström
Camera: Gustav Danielsson
Montage: Anna Märta Waern
Art direction: Magnus Renfors, Elin Segerstedt
Muziek: Benny Andersson e.a.
Met: Björn Englund, Håkan Angser, Eric Bäckman
Label: Lumière / Filmmuseum 
Distributie: Video/FilmExpress 
Website: http://www.royandersson.com/dulevande