REVIEW

Morton Feldman – Trio

Jan Luijsterburg | 02 oktober 2010

De DVD is de ideale drager voor de lange stukken die Morton Feldman in de laatste jaren van zijn leven (1926-1987) maakte. De speelduur van een CD maakt het namelijk noodzakelijk te knippen in de soms uren lange ononderbroken bedoelde werken. Het in 1980 gecomponeerde trio was een van de eerste zeer lange werken.

In sommige opzichten waren die lange stukken een terugkeer naar de traditie. In conventioneel notenschrift genoteerd, voor gewone klassieke instrumenten als piano, viool en cello. Daar houdt het wel meteen mee op. Feldman’s muziek onderscheidt zich door een ontbreken van ontwikkeling. Er zijn geen climaxen of dramatische ontknopingen. Het tijdsaspect van muziek wordt als het ware genegeerd, met als gevolg dat de stukken nooit op lijken te houden. Dat geeft in combinatie met een extreme, volgehouden concentratie op het muzikale moment, de pure klank, een even vervreemdend als fascinerend effect.

Feldman was een verzamelaar van Oosterse tapijten. Zijn werken hebben er veel mee gemeen. Wat op het eerste gezicht een regelmatig patroon lijkt, blijkt bij nadere beschouwing vol kleine variaties te zitten. De titel ‘Crippled symmetry’ van een ander stuk is op veel van zijn werken van toepassing. Klanken worden soms langdurend herhaald, maar variëren steeds een klein beetje in volume, duur of hoogte. Het ritme in het trio verandert voortdurend, wat het stuk een grilliger, minder minimalistisch karakter geeft dan bijvoorbeeld het nog langere For Christian Wolff.

De uitvoering van pianist Aki Takahashi, cellist Rohan de Saram en violist Marc Sabat is fenomenaal. Ze kiezen voor een redelijk rustig tempo waarin de prachtig zachte klanken optimaal hun fascinerende werk doen. De instrumenten zijn sterk gescheiden in het geluidsbeeld, waardoor je als luisteraar tussen de muzikanten lijkt te zitten, zeker bij weergave in surround-vorm. De beelden dragen bij aan het gevoel aanwezig te zijn bij de uitvoering en tonen mooi de continu volgehouden concentratie.

Deze fantastisch opgenomen uitvoering van dit relatief vrij weinig gespeelde stuk wordt begeleid door uitvoerige achtergrondinformatie. In geschreven vorm in het begeleidend boekje van de CD uitgave, door Sabine Feisst, en op video in een toelichting door Feldman-kenner en componist Walter Zimmermann, die en passant een stel mythes rond Feldman doorprikt. 

Aanvullende informatie:
Aki Takahashi, piano
Rohan de Saram, cello
Marc Sabat, violin
Speelduur: 1:45:22
Extra: Video essay: 31 minuten
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: DD 5.1, DTS 5.1, DD2.0
Label: Mode http://www.moderecords.com/
Distributie: Codaex


EDITORS' CHOICE