De Duitse benedictijnse abdis Hildegard von Bingen (1098-1179) was een veelzijdig wetenschapper en kunstenares die nog altijd sterk tot de verbeelding spreekt. Zoals de ondertitel al suggereert gaat de biografische film van Margarethe von Trotta meer over het leven dan over het fascinerende werk van Hildegard.
Kloosters waren in de middeleeuwen centra van wetenschap, cultuur en macht, waar vrouwen mogelijkheden hadden om zich te ontwikkelen die elders ontbraken. Hildegard wordt al op haar achtste overgedragen aan de zorg van Jutta, de abdis van het nonnenklooster in Disibodenberg. Als Jutta sterft neemt Hildegard de leiding over, ondanks een zwakke gezondheid die haar regelmatig velt. We leren haar kennen als een dame die zich de kaas niet van het brood laat eten. Ze weet haar contacten goed te gebruiken om haar plannen te kunnen realiseren. Tegen de zin van de abt van haar klooster krijgt ze het voor elkaar een eigen vrouwenklooster te bouwen op de Rubertsberg in Bingen am Rhein.
Hildegard was een breed ontwikkeld wetenschapper en kunstenaar, een ‘femina universalis’ van een veelzijdigheid die we niet meer kennen. Ze is tegenwoordig vooral bekend van haar muziek, als de vroegste westelijke componist waarvan de naam overleverd is. Haar muziek wijkt dan ook sterk af van de gregoriaanse traditie waarin ze leefde. Jammer genoeg is er weinig van haar prachtige oeuvre te horen in de film. Wel staan in het bij de DVD meegeleverde boekje verwijzingen naar CD uitgaven.
Ook haar wetenschappelijke werk komt slechts zijdelings aan bod. Meer aandacht krijgen de boeken waarin ze in opdracht van de bisschop haar visioenen beschrijft. Inmiddels worden deze toegeschreven aan migraine, maar destijds waren het behoorlijk omstreden getuigenissen. Meer aandacht krijgt de bijzondere band die ze ontwikkelt met de novice Richardis, die de relatie met Jutta als het ware herhaalt, met een heftigheid die een lesbische liefde suggereert. De manier waarop de moeder van Richardis haar dochter om carrièreoverwegingen weghaalt bij haar abdis maakt mooi duidelijk hoe de macht destijds werkte.
Vision is een portret van een vrouw die te veel kanten heeft om op een bevredigende manier in een film samenbald te worden. Goed dat Von Trotta veel weglaat, maar echt tot leven komt Hildegard niet, ondanks sterk spel van veterane Barbara Sukowa. Dat gezegd hebbende is het nog steeds een zeer onderhoudende film, gelukkig zonder de zwijmelende new age sfeer die de visioenen tegenwoordig snel oproepen. De film ziet er op DVD prima uit, hooguit met wat ‘ghosting’ artefacten in de gezichten.
Aanvullende informatie:
Duitsland/Frankrijk, 2009
Speelduur: 106 minuten
Regie en scenario: Margarethe von Trotta
Productie: Markus Zimmer
Camera: Axel Block
Montage: Corina Dietz
Art direction: Heike Bauersfeld
Muziek: Christian Heyne, Hildegard von Bingen
Met: Barbara Sukowa, Heino Ferch, Hannah Herzsprung
Extra: boekje (8 pag)
Beeld: 1:2,35 anamorf
Geluid: DD5.1
Uitgave: Homescreen
Online te bekijken
Website Vision
