Is het Ella of is het een kopie?

Een dezer dagen worden alle CD’s die een vorm van kopieer beveiliging hebben voorzien van een sticker die aangeeft om wat voor een beveiliging het gaat. De reden hierachter is de golf van klachten die de branche krijgt over vastlopende CD’s in personal computers, autoradio’s en zelfs echte audio CD spelers.

De platenmaatschappijen verliezen gigantische bedragen doordat Jan en Alleman maar kopiën maakt van hun kostbare producten. Was het eerst gewoon een kwestie van  fatsoen (normen en waarden) dat je niet meer dan een of twee kopietjes maakte voor eigen gebruik, nu schijnt het een hele industrie op zich te zijn.

Natuurlijk hebben muzikanten, studio’s en platenmaatschappijen recht op een reële vergoeding voor hun inspanningen en werk. En wanneer deze wordt ondermijnd op grote schaal heeft iedereen een probleem. De consument niet in de minste vorm. Die zal immers verstoken blijven van nieuwe artiesten waar de platenmaatschappijen risico’s voor lopen.

Maar de echt grote verliezer is de platenbranche die nog steeds niets geleerd heeft. Want wat zijn de oorzaken van het kopiëren? Laten we dat eens nagaan.

Allereerst is er de prijs. Ga naar een gemiddelde winkel en kijk in de bakken CD’s. Eenentwintig Euro wordt er gevraagd voor en CD-tje. En als er dan de mogelijkheid bestaat om enkel die nummers die je leuk vindt via het ‘Net’ te bemachtigen voor niets is de keuze snel gemaakt. Hier is dus geen sprake van commercie, maar iets in de vorm van Napster. De gedownloade muziek is in MP3 formaat, dus kwalitatief een stuk minder dan de originele CD. De ‘klant’ neemt dus genoegen met een lagere kwaliteit omdat het origineel te duur is.

Als tweede oorzaak is er de gemakkelijke beschikbaarheid van apparatuur om te kopiëren. Iedere scholier met een baantje – en wie heeft er geen baantje? – kan zich een PC met een CD-brander veroorloven. Dan zijn er twee mogelijkheden. De ijverige scholier ‘ript’ een CD en zet de gemaakte MP3 bestanden ergens on-line. Of, hij/zij kopieert de hele CD naar een andere en verkoopt deze voor een stukken lager bedrag dan het origineel. In deze sector begeeft zich ook de georganiseerde misdaad. Die kopiëren op enorme schaal en leveren professioneel werk af. Soms zijn ze niet eens van originele CD’s te onderscheiden.

Geld en beschikbaarheid zijn dus de sleutelwoorden.

De industrie gaat in de tegenaanval. Om de een of andere reden denkt ze dat het beveiligen van de software, de CD, het antwoord is. Diverse technieken worden verzonnen. Het doel is het onmogelijk maken van het spelen cq lezen van audio CD’s op PC’s. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de veel strengere afspraken die gelden voor CD-ROM spelers dan voor CD-Audio spelers. De laatste categorie heeft een veel grotere ‘verzin’ factor. Als er een stukje informatie ontbreekt dan zal een CD-Audio speler daar middels de error-correctie iets tussen plaatsen. Een CD-ROM speler mag dat niet doen. Stel je voor dat je een database met financiele gegevens inleest en dat de speler er zelf een ander getal in zet omdat er een ‘hik’ in de gegevens zit.

Diverse bedrijfjes maken ieder een eigen vorm van gegevens-verminking om CD-ROM spelers te bedotten. Van verkeerde tijd informatie tot versleuteling. Dit doet heel erg denken aan de begintijd van de PC toen software nog op een floppy paste en de leverancier in de floppies speciale gaatjes  prikte. Een kopietje had deze gaatjes niet en las daardoor verkeerde informatie. Die oplossing heeft maar een paar maanden stand gehouden door de komst van speciale kopieer software en zelfs hardware.

Ze leren het dus niet.

Voor ons audionauten is deze ontwikkeling desastreus. Er van uitgaande dat wij liever een origineel en ongemanipuleerd product willen. MP3 is niet voor ons. Ja, misschien in de auto of onder de douche, maar niet voor op onze met zorg samengestelde audioset. En via de PC een muziekje spelen? Toch iets heel anders.

Voor ons dus geen kopieerbeveiliging die zo goed als altijd een hoorbaar negatief effect heeft. Sommige technieken gaan zelfs zover dat er een aparte audiotrack van een lagere kwaliteit maar zonder protectie op de CD staat naast de ‘goede’ en beveiligde versie. Cactus is een voorbeeld van beveiliging die dit mogelijk maakt. Sony’s Key2Audio lijkt tot nu toe een van de betere beveiligingen omdat het (nog) geen hoorbare negatieve invloed heeft.

We kunnen -lees mogen- dus geen CD kopiëren met behulp van een CD-ROM speler. Dan is de ‘oplossing’ dus heel simpel. Men neme een CD-Audio speler en gebruiken de digitale S/PDIF uitgang en verbinden die met de digitale ingang van een CD recorder of PC.

En dan is er nog een aardige bijkomstigheid, en dat is de kwaliteit van de blanco CD. Hier geldt als vanouds goedkoop is duurkoop. Verwacht geen fraaie kopieën op goedkope 80 minuten CD-R schijfjes. Enkel professionele en dus dure – 6 a 7 Euro – 74 minuten schijfjes kunnen goede resultaten bieden. Daarbovenop komt nog eens de factor jitter die de CD brander (PC of Audio writer) introduceert en die enorm kan oplopen tot tienduizenden psecs.

Ze leren het dus niet.

En dan nu de actie met het stickeren van CD’s om te waarschuwen dat de CD beveiligd is en misschien ‘ongewenste’ effecten heeft op PC’s of andere spelers. Denk eens aan de CD-Audio spelers die gebruik maken van een CD-ROM loopwerk zoals veel professionele spelers. Het resultaat voor de industrie is dat er nog minder CD’s verkocht gaan worden. Want wie wil er nu een duidelijk beperkt product aanschaffen? Veel potentiële kopers zullen even afwachten tot dat er een ‘kraker’ de uitdaging is aangegaan en een opgeschoonde versie laat verschijnen of met de MP3 versie genoegen nemen. Het prisoners dilemma schiet nu ook in de voet.

De vraag is ook in hoeverre de kopieerbeveiligingen in de ‘nieuwe media’ als DVD-A en SACD de markt gaan beïnvloeden. Genoemde formaten zijn vooralsnog niet te kopiëren. Op de Philips website staat een heel interessante presentatie over hoe ze het hebben opgezet. En er zijn nog geen DVD-A of SACD spelers op de markt met een digitale uitgang anders dan voor de CD-laag wanneer het een hybride uitgave betreft. Een voor de hand liggende oplossing is dus het uitbrengen van enkel hoog-resolutie platen en geen hybrides. Alleen, dan moet de markt wel helemaal ‘over’ zijn naar de nieuwste generatie spelers. Ook hier weer een fors dilemma.

Vanuit een audionaut standpunt bekeken zou het fors verlagen van DVD-A en SACD materiaal prijzen in combinatie met betaalbare multi-format spelers (is gelijk de ‘strijd’ beslecht) de beste oplossing zijn. En zolang dat niet het geval is moet de industrie met minder genoegen nemen en zullen artiesten er steeds vaker toe overgaan ‘voor zichzelf’ te beginnen wat weer heel interessante producten oplevert.

Een beetje revolutie is zo slecht nog niet.

Update 26 september: Nieuws ZDNet