De zin en onzin van DTS Neo:6, DTS-ES 6.1 Discrete en DTS 96/24
Ik vraag me wel eens af of de huidige surround consument wel kritisch is t.o.v. nieuwe technologieën. Ieder nieuw surround-formaat of matrix-decoder wordt met open armen ontvangen en grote hoeveelheden geld uitgegeven voor het bemachtigen van de nieuwste snufjes. In dit artikel wil ik speciaal mijn opinie geven op de nieuwste "technologieën" van DTS: DTS Neo:6, DTS-ES 6.1 Discrete en DTS 96/24.
DTS Neo:6 is uitgebracht door DTS als tegenhanger van het iets eerder uitgekomen ProLogic II systeem van Dolby. Beide bedrijven claimen een zeer goede matrix-decoder te hebben geschreven, die een stereo- of surround-geëncodeerd 2-kanaals bronsignaal omtovert naar een schitterende 5-kanaals representatie ervan. Ik ben in de gelukkige situatie om DTS Neo:6 uitgebreid te kunnen vergelijken met Dolby ProLogic II en ik moet zeggen: DTS maakt er een ZOOTJE van! De sturing van de geluiden is minder dan matig en je luistert meer naar artifacten dan naar een fijne surround-representatie. In dit opzicht doet ProLogic II het beter en ook Circle Surround II is duidelijk superieur, zeker voor muziek. Bovendien klinkt de DTS Neo:6 mode structureel luider in alle produkten met deze matrix-technologie. Want harder klinkt immers beter?
En wat nu met "6.1"? Discreet? Matrix? Idee is om met achterspeakers als aanvulling op zijspeakers nog meer het idee te krijgen dat bij films geluiden werkelijk om de luisteraar heen gaan, goed gedemonstreerd door een aardige hoeveelheid films in dit formaat opgenomen. THX Surround EX, Dolby Digital EX en DTS-ES 6.1 Matrix blijken prima te werken: het achterkanaal zit opgeslagen in het linker en rechter surroundkanaal en wordt met een matrix-decoder uit deze kanalen gefilterd. Uiteraard moest door DTS een rivaliserend formaat worden uitgebracht, dat zou verbeteren op de eerdere formaten. Tesamen met DTS Neo:6 wordt DTS-ES 6.1 Discrete meegeleverd. Bij deze technologie wordt het achterkanaal discreet (als apart kanaal) opgeslagen, i.p.v. met matrix-decoders uit de surrounds gefilterd. Maar is dit wel beter? Om ervoor te zorgen dat DTS-ES 6.1 Discrete compatibel is met 5.1-systemen (DTS-ES 6.1 Matrix en Dolby Digital EX/THX Surround EX zijn dit van nature al), wordt het achterkanaal gewoon opgeslagen in het linker en rechter surround-kanaal en eruit gefilterd door dezelfde matrix technologie die in de "Matrix" variant wordt gebruikt voor het weergeven van dit kanaal. Het discrete kanaal komt vervolgens in de plaats van het eruitgefilterde matrix kanaal. Maar wat is het nut? Het discrete kanaal neemt bitruimte in, die normaal zou kunnen worden gebruikt voor een betere geluidskwaliteit in de andere kanalen en de scheiding tussen achter- en zijspeakers is nog steeds niet perfect. Bovendien is ons gehoor zeer slecht in het kritisch luisteren naar geluiden achter de luisteraar. Vooral met de andere kanalen die lawaai maken, is het zo goed als onmogelijk om duidelijke verschillen te horen tussen de discrete en matrix variant.
Dan DTS 96/24. Met deze technologie claimt DTS een vrijwel gelijkwaardig alternatief te bieden voor DVD-Audio en SACD. Immers, er wordt een sampling-rate gebruikt van 96 kHz i.p.v. de voor DTS gebruikelijke 48 kHz. Hiermee wordt het mogelijk geluiden te encoderen boven het hoorbare gebied van de mens. Echter, DTS is gebaseerd op perceptuele encodering, oftewel: alle geluiden die de mens niet kan horen worden weggegooid om opslagruimte te besparen. Waarom dan TOCH geluiden encoderen die de mens sowieso al niet hoort en die ook nog eens een aanzienlijke hoeveelheid ruimte wegslokken voor de data die WEL wordt waargenomen? Weer bij voorbaat een onbegrijpelijke en lachwekkende actie?
Zowel DTS-ES Discrete als DTS 96/24 zijn "backwards compatible" met apparatuur die niet is uitgerust met de laatste decoders, maar door de nieuwe snufjes wordt bitruimte opgegeven, waar de "archaïsche" gebruiker dus alleen maar last van heeft.
Ik hoop dat ik hiermee wat voer voor nadenken en discussiëren heb gegeven. Nieuw is niet altijd perse beter en het zijn in het geval van DTS vooral commerciële overwegingen die in dit soort "vooruitgang" resulteren.
Uw mening? Discussieer mee op het Forum van HiFi.nl, klik hier.
