Het technisch luisteren voorbij!
......een luisterbezoek bij Johan (20-12-`03)

Op reis

Kerstmis nadert met rasse schreden als ik zaterdag 20 december op pad ga voor een bezoek bij Johan in Amsterdam. Dit keer niet met de auto, maar met de trein. Dat geeft mij onderweg mooi de gelegenheid om het afgelopen jaar nog eens te overpeinzen. Het was niet alleen erg druk op het werk vanwege de verhuizing naar de nieuwbouw, maar ook op audio-en muziekgebied heb ik weer allerlei leuke indrukken opgedaan. Behalve de Doelen Lenteshow in Rotterdam en de VAD-show in Veldhoven, is het uitgebreide bezoek aan de IFA in Berlijn een plezierige herinnering. Daarnaast zijn het bijwonen de diverse luisterdemo`s in het land en verscheidene popconcerten zeker dingen die ik volgend jaar veelvuldig ga herhalen. Dit jaar ben ik begonnen met het leren spelen van basgitaar, een oude droom van mij en sinds kort ben ik, naast het gebruikelijke "dagelijkse gezwoeg op de sportschool" ook nog eens fanatiek aan mountainbiken begonnen. En dan ben ik bijna "Audiopaul beluistert" nog vergeten, dé gelegenheid voor de audiofiel om zijn hobby met velen op het internet te delen!

Ben ik nou druk? Ja, misschien wel, maar ik vind het allemaal zo leuk dat ik niets wil missen. Ook in 2004 zal ik dus geregeld wat van me laten horen!  Ondertussen ben ik in Amsterdam aangekomen en stap ik voor Centraal Station op de tram die mij twintig minuutje later vrijwel voor de deur van het appartement van Johan afzet. Enkele trappetjes later schudden we de handen en kan het bezoek beginnen!

Een nadere kennismaking

De ogen en oren zijn dus ditmaal gericht op Johan, een sympathieke 47-jarige Amsterdammer, die in een fraai en ruim appartement nét buiten het centrum woont, niet ver van de plek waar hij geboren en getogen is. Johan werkt in een combi-functie o.a. als systeembeheerder bij een onderzoekscentrum. Een drukke en veelzijdige baan dus!
Op audiogebied is hij er al heel jong bij. Op zijn 12e jaar is hij voor het eerst bezig met muziek. Hij verkoopt zijn spoorbaan en met de opbrengst daarvan, aangevuld met een verjaardagsbijdrage van zijn ouders, koopt hij z`n eerste mono (Philips) bandrecorder. Hiermee wordt binnen de vriendenkring veelvuldig van de radio opgenomen en weer afgespeeld.

Na een vakantiebaantje en zaterdagwerk wordt op zijn 16de jaar de eerste installatie aangeschaft bestaande uit een Pioneer versterker (type weet hij niet meer), een Sansui pickup met Stanton element en een paar Bose 901 speakers. Johan krijgt behoorlijk de smaak te pakken als hij in aanraking komt met dhr. Kool, die bij zijn ouders om de hoek een HiFi winkel heeft. De gevoerde merken waren met name Yamaha, Quad en Denon en als toetje heeft hij een omvangrijk assortiment van IMF, Mcintosh, Altec Lansing en Sequerra in de winkel staan.

De Pioneer versterker wordt ingeruild voor een Yamaha A1 en de speakers voor de IMF TLS 80. Bijgekocht worden een Yamaha tuner en een Shure V15 element. Met deze set heeft hij tot zijn 22ste gespeeld. De Sansui pickup wordt vervolgens vervangen door een Thorens TD 160, gemodificeerd door Victor Bakker. Het element wordt een Ortofoon MC30. Als aanvulling werd een Nakamichi cassettedeck aangeschaft en de Thorens TD 160 wordt bij Theo Pruys ingeruild voor een TD 126 Mk III met SME Series III arm en Decca London element. In 1983 wordt de collectie apparatuur wel aangevuld met de CD 104 van Philips en een PCM F1 recorder van Sony. Na de aanschaf van de PCM F1 wordt het Nakamichi-deck wel weer verkocht.

Bij Theo Pruys komt Johan voor het eerst in aanraking met wat men het "high-end" gebeuren noemt. Full range Apogee’s aangestuurd door Krell en Jadis eindversterkers en een Goldmund draaitafel waren op dat moment het summum. Financiëel zit dat soort apparatuur er echter voor hem nog niet in.

Inmiddels kind aan huis bij Theo Pruys, gaat hij in 1985 toch overstag gegaan en ruilt z`n versterker en speakers voor een Electrocompaniet voorversterker, Beard P100 eindversterker en setje Audiostatic ELS100 speakers. De Beard geeft zulke grote stabiliteitsproblemen dat deze snel wordt vervangen door een paar Jadis 30 eindblokjes. In de loop van de volgende jaren wordt de Electrocompaniet voorversterker nog vervangen door een Krell Pam 5 VV, de Jadis mono`s door een set Krell KMA 200 en de Audiostatics door een paar Apogee’s Scintilla. De bronnen blijven wel ongewijzigd.

Door omstandigheden in relationele sfeer worden de Krell eindversterkers en Apogee’s verkocht en Marantz PM94 en Etude Rhea speakers aangeschaft. Na het beëindigen van zijn toenmalige relatie, met achterlating de meeste van zijn audio spullen is hij weer opnieuw begonnen. Aanbiedingen van RAF leveren een Sphinx Project 10 versterker op, tesamen met Final 0.3 electrostaten. De Finals geven zulke grote problemen dat hij ze uiteindelijk weer heeft teruggegeven aan Final.

De huidige set

Na dit indrukwekkend audio-verleden komen we dan nu bij de set zoals Johan `m nu heeft staan. Als bron heeft hij een Denon DCD 3300 cd-speler, hiervan is het loopwerk-gedeelte met een Siltech HF8 digitale interlink aangesloten op een externe DAC; een ALBS Burr Brown.

Johan vertelt me dat hij deze DAC twee jaar geleden heeft aangeschaft uit een faillissement van een Belgische HiFi-shop. Na wat speurwerk op het internet kwam hij terecht bij Balthasar Schmidt van Alltronic, een aanbieder van hoogwaardige electronica onderdelen in Otisheim, Duitsland. Hij vertelde hem dat hij midden jaren `90 een, voor die tijd compromisloze DAC wilde bouwen. Dit werd de AL(tronic)B(althasar)S(chmidt) DAC op basis van de destijds topconverters PCM63P-K van Burr Brown. Hij heeft slecht een beperkt aantal van die DAC’s gebouwd omdat de productiekosten te hoog werden.

Schmidt vertelde hem ook dat er zeer bijzondere aandacht is geschonken aan de voedingen en het analoge gedeelte in de DAC. De ALBS Burr browns heeft 3 digitale ingangen: 3 x optisch, 3 x coax en 2 digitale uitgangen: 1 x optisch, 1 x coaxiaal. Tevens zijn er 2 analoge uitgangen: 1 x RCA, 1 x gebalanceerd (beide uitgangen verguld). Het apparaat weegt 12 kilo. De ALBS DAC is met een gebalanceerde Siltech interlink op de voorversterker aangesloten.

Tot mijn genoegen vind ik ook een draaitafel terug op het audiorack; een Michell Orbe SE met SME Model 309 arm en Kiseki Blue element. Als phonovoortrap wordt van een Sphinx Phono Equaliser gebruik gemaakt, deze is met een Van Medevoort Silver interlink op de voorversterker aangesloten.

Daarnaast heeft Johan nog een Kenwood DAT recorder en een Yamaha tuner, deze heeft hij dus al sinds eind jaren `70 in gebruik!