De platenspeler is niet langer bezig met een opleving maar heeft inmiddels een vaste plaats veroverd binnen de hifi ketens van zowel diehard audiofielen als van liefhebbers van een vinyl collectie die ooit met zorg werd opgebouwd.

Om genoemde categorieën klanten te voorzien van al het moois is er een dusdanige keur aan spelers, armen, elementen en phono versterkers te koop, dat het kiezen wel steeds lastiger wordt gemaakt. Bijkomend probleem is het ontbreken aan kennis en inzicht van veel dealers wat de essentiële punten zijn van platenspelers als geheel. Waar behoren de zwaartepunten te liggen? Hoe stel je een speler optimaal af? Hoe moet het budget verdeeld worden? Kennis die eens in ruime mate voorhanden was maar nu alleen te vinden is bij de specialist die vinyl niet alleen in de winkel heeft als modeverschijnsel maar de serieuze muziekweergave ondersteund.

De vraag

Die specialisten bestaan al moet u ze zoeken met een lantaarn in de hand. Hebt u er één gevonden dan zult u een bevlogenheid bemerken die in het CD tijdperk ongekend is. Omdat hun specialisatie groot is en steeds unieker wordt, staan zij u graag met raad en daad terzijde en delen hun kennis. In de wetenschap dat de concurrentie steeds kleiner aan het worden is omdat slechts weinig detaillisten zoveel willen investeren in wat de massa beschouwd als achterhaalde techniek. Zij die zelf gaan zoeken zullen uit oude publicaties heel veel kunnen leren. Beroemd zijn de epistels van Linn uit de gouden jaren van de langspeelplaat. Tijdschriften als HiFi News en HiFi Choice publiceerden in die dagen over elk onderdeel van de spelers en recensies vlogen om de oren. Veel van deze kennis is weggezakt en oude waarden kennen wij niet meer. Of zijn de tijden veranderd en is de verdeling van het budget anders geworden ten opzichte van toen. Mag het element heden ten dage meer kosten dan de speler zelf? Is de bekabeling het meest bepalende onderdeel? Kun je alleen maar spelen als je plaat gedompeld is geweest in een vloeistof die duurder is dan Dior parfum? Of moet je een audio rek aanschaffen dat zelfs een mortier aanval doorstaat? Vragen die beantwoord kunnen worden en die u zelf kunt beantwoorden door te luisteren. Voor wie niet in de gelegenheid is het zelf te gaan waarnemen heb ik dat voor u gedaan in samenwerking met een dealer die vinyl niet alleen een warm hart toedraagt maar bovendien als één van de weinige veel investeert en voorraad houdt op het gebied van platenspelers en toebehoren.

De omstandigheden

De uitnodiging voor deze unieke dag kreeg ik van Audio Excellence in Zevenbergen. Een high end dealer die zich uit overtuiging en een vleugje nostalgie vanaf de eerste dag al bezig houdt met platenspelers. De luisterruimte werd deze dag gereserveerd voor ondergetekende om samen met Kees Jan Lankhaar en Jan Verlegh van Audio Excellence te luisteren en te discussiëren over de plaat. Vooraf is op verzoek van de beide heren overeengekomen dat het deze dag niet gaat om merken en een shoot-out van types maar veeleer om “op welke manier het meest optimale geluid gehaald kan worden uit een speler binnen budgettaire grenzen”. Dus hoe leg je de verdeling van je middelen. Dure arm met eenvoudig element, of een dure speler met een eenvoudige arm, of juist een duur element in een simpele speler? Welk resultaat komt daaruit? Wat is de invloed van een loopwerk op het geluid of van een elektronische motorsturing? Dat drie merken spelers zijn gebruikt is gedaan om juist de spreiding te krijgen en vast te stellen of het gaat om algemene richtlijnen of om treffers binnen een bepaald merk. De gekozen merken vallen binnen het leveringsprogramma van Audio Excellence die daarmee kon putten uit eigen voorraad. Om nog enigszins binnen een tijdlimiet te blijven is niet eens de gehele voorraad aangesproken want tijdens de lunchpauze trof ik nog vijf andere platenspelers buiten de luisterruimte aan. Nog meer armen en nog veel meer elementen.

De opgestelde set mag gezien worden en staat borg voor muziekbeleving op hoog niveau. Is in ruime mate in staat details weer te geven en zich transparant te gedragen. Hoogte, diepte en breedte afbeelding vormen binnen de set geen beperking en de meeste bronnen zullen hun meerdere erkennen in de opgestelde versterker en luidsprekers. Veel beter is er haast niet. De beperking dat duurdere platenspelers gelijk zullen gaan klinken omdat de grens van het oplossend vermogen van de set wordt bereikt is niet aan de orde. De luidsprekers zijn Master Reference Sen. Zij worden aangestuurd met een Audio Research VT-100 Mk III eindversterker die door en door warm is. Daarvoor staat een Audio Research Reference 2 Mk II voorversterker te spelen. Twee phonotrappen zijn in gebruik. Een Benz Micro Lukachek PP1 waarop 8 van de 9 platenspelers in volgorde worden aangesloten. Deze PP1 is met Sign Audio kabels verbonden met de Audio Research voorversterker. De absolute referentie speler werkt via een Aesthetix Rhea phono versterker. Alle bekabeling aan versterkers en luidsprekers (m.u.v. de genoemde Sign Audio kabel) komt van Nirvana, netsnoeren, luidsprekerkabels en interlinks. Veel zorg en aandacht zijn besteed aan het opstellen van de set en de spelers om invloeden van de ruimte te beperken en de set zo neutraal mogelijk te houden. Zonder te vervallen in tweaks waardoor een klankvoorkeur samengesteld zou zijn. Neutraliteit en transparantie staan op de voorgrond.