Toen ik onlangs in de gelegenheid was om uitgebreid te luisteren naar een zestal digitale audio producten van een nieuw hifi-merk was daar één apparaatje bij - een losse voeding - dat een onverwachte en daarom opvallende rol speelde in het verbeteren van de geluidskwaliteit, en dat daarmee een aantal puzzelstukjes die ik het afgelopen jaar had verzameld op zijn plaats deed vallen.
Een kleine rondvraag onder mijn hifi-collega’s bevestigde mijn vermoeden: ik had een fenomeen bij de kladden waar nog relatief weinig aandacht aan wordt geschonken, maar dat grote gevolgen kan hebben voor de geluidskwaliteit van streaming audio via USB. Nieuwsgierig geworden...?
Een belangrijke reden dat audiofielen nog wel eens geneigd zijn om hun neus op te halen voor streaming via de USB-uitgang van een computer, is dat het minder goed zou klinken. 'Er ontbreekt een bepaalde vloeiendheid, ruimtelijkheid, natuurlijkheid'. Los van het gebruiksgemak van de computer als schier onuitputtelijke muziekbron, is de kwaliteit van de weergave gemiddeld genomen inderdaad wisselvallig.
De reden daarvoor is dat je bij streaming over USB niet zomaar klaar bent met betere bekabeling en betere D/A-converters. Er zijn namelijk drie extra voorwaarden waaraan zo’n setup moet voldoen, wil hij klankmatig kunnen concurreren met een goede cd-speler of met een traditionele streaming set-up. Die voorwaarden zijn, in volgorde waarin je ze idealiter zou moeten realiseren: a-synchrone USB communicatie, galvanische scheiding van de USB ingang op de D/A-converter en (misschien wel de belangrijkste) schone USB stroom. Als aan de eerste twee voorwaarden wordt voldaan, is die laatste namelijk echt de kers op de taart.
Problemen en oplossingen voor digitale audio via USB: A-Synchrone USB
Losse D/A-converters, ook de zeer betaalbare, zijn tegenwoordig eigenlijk allemaal wel voorzien van een USB ingang. Hiermee zijn ze niet alleen geschikt voor desktop-toepassingen, maar kun je de computer (die natuurlijk vol staat met legaal gedownloade hi-res bestanden) ook gewoon bij de hifi-set gebruiken. Het nadeel is dat een computer (desktop of laptop) van nature geen al te beste hifi-bron is. Een computer veroorzaakt namelijk nogal wat jitter, oftewel tijdfouten in de digitale datastroom.
Dat is nadelig voor de geluidskwaliteit, die er een wat onrustig karakter door krijgt, met een smal en ondiep ruimtelijk beeld, en met schrale texturen. De computer stuurt de digitale datastroom namelijk in een zelfgekozen tempo naar de USB-receiver in de D/A-converter, zonder er rekening mee te houden of de datapakketjes wel allemaal netjes aankomen. Omdat de receiver soms iets meer tijd nodig heeft om een datapakketje te verwerken, ontstaan er als het ware korte opstoppingen in de datastroom en die veroorzaken tijdfouten. Een relatief eenvoudige oplossing hiervoor heet a-synchrone USB. Bij een a-synchrone USB verbinding is het niet de computer die het tempo van de data overdracht bepaalt, maar de USB-receiver. Op die manier wordt jitter voor een belangrijk deel voorkomen.
