Naast de mogelijkheden om zelf muziek vanaf een server af te spelen zoals we hebben besproken in voorafgaande delen van Het Nieuwe Luisteren bestaat er nog een manier om muziek te beluisteren. Deze manier is internet radio. Naast de naam internet radio wordt het ook wel web radio, net radio, e-radio, webcasting of streaming radio genoemd. Wat de naam ook is, internet radio heeft een aantal specifieke eigenschappen.
Als eerste eigenschap is er het medium dat voor het transport dient. Waar radiogolven door de ether verzonden worden, wordt internetradio verspreid met behulp van internet. En dit biedt gelijk het voordeel boven radio via de ether dat het internet radiosignaal overal ter wereld ontvangen kan worden. In principe dan, en daar komen we later op terug. Een andere eigenschap van internetradio is dat er tot nu toe altijd een gecomprimeerd muziek signaal wordt verstuurd door het internet radiostation. Het signaal is dus altijd gecodeerd in een MP3, WMA, Ogg Vobis of soortgelijk formaat. Dit hoeft geen al te groot beletsel te zijn mits de gekozen bitrate maar hoog genoeg is. Bedenk in dit opzicht ook dat ether radio een gemanipuleerd signaal uitzendt. Om zachte passages niet te laten wegvallen tegen achtergrond geruis en harde passages niet te luid te maken wordt een ether radio signaal door een dynamsche compressor gehaald die zachte delen wat luider maakt en luidere delen wat zachter.
Deze compressie haalt de levendigheid van muziek voor een deel weg. Hedendaagse popmuziek bevat al weinig dynamiek, dus daar is het geen gemis. Dat ligt anders voor klassieke muziek en jazz waar dynamiek een belangrijk deel van de muzikale boodschap is. En daar zit voor bijvoorbeeld FM ontvangst nu net een probleem. FM wordt voor het grootste deel beluisterd in de auto, een bewegend object dus. De autoradio wil het ingestelde station vast houden en doet dat aan de hand van dat uitgezonden signaal. Als het uitgezonden signaal voor de auto radio zwak is, en er wordt een zachte passage gespeeld, dan bestaat de kans dat de radio op het dichtsbijzijnde signaal afstemt. En dat kan dus ook een sterk gecomprimeerde, en dus van een stabiel signaal voorziene, popzender zijn. Radio4 in Nederland zendt daarom een gecomprimeerd signaal uit voor de FM gebruikers. Voor alle overige gebruikers die via de kabel luisteren zendt de zender een ongecomprimeerd signaal uit dat via een satelliet verbinding naar de kabelaanbieders wordt gedistribueerd.
Dus voor het beste geluid voor klassieke muziek moet je een kabelsignaal gebruiken. Maar dan zit je wel vast aan Radio4 en daar is lang niet iedereen blij mee. De wereld is groter en er is meer muziek te ontdekken dan die Radio4 programmeert, veel meer.
We willen bijvoorbeeld een Amerikaanse zender ontvangen. Die zendt net als Radio4 een signaal via een satelliet uit, maar waarom is die zender dan niet te ontvangen? Het antwoord op die vraag is eenvoudig. Dat komt omdat de aarde rond is. Communicatie satellieten hangen op een vaste plek boven de aarde en draaien met de aarde mee. Ze staan altijd op dezelfde plek ‘in de hemel’. Met hun antennes bestrijken ze een deel van de aarde. Vergelijk het maar met de zon. Als het bij ons dag is, is het in Australie nacht want het licht van de zon kan niet om de aarde heen buigen. Zo kan een signaal van een satelliet, die ook nog eens relatief laag boven de aarde hangt en dus een klein bereik heeft, enkel maar zijn kant van de aarde bestrijken. Daarom hebben we hier geen satellietontvangst van Amerikaanse zenders. De enige mogelijkheid zou zijn om het Amerikaanse signaal via een zogenaamde relais door te geven aan een Europese satelliet die dan de verdere distributie verzorgt. Dit kost in de eerste plaats geld en dan is er ook nog het hete hangijzer van de intellectuele rechten.
