Slimme woningen zijn er in vele gradaties. Een woning met de buitenlamp op een bewegingsmelder, een programmeerbare kamerthermostaat en een universele afstandsbediening voor tv en audio kun je tegenwoordig niet bijzonder slim noemen. Want er zijn nu ook hoogbegaafde huizen.
Huizen waar de bewoners het ingewikkelde regel- en schakelwerk aan de techniek kunnen overlaten en zelf volop kunnen relaxen. Een huis met dergelijke intelligentie heeft een zenuwstelsel gebaseerd op KNX, de basis voor een automatische piloot achter de schermen.
Stel je voor. Nog voordat je opstaat, schakelt de verwarming in de badkamer een paar graadjes hoger. Op het moment dat de wekker afgaat, neemt de sterkte van de verlichting geleidelijk toe. In de keuken staat de koffie al geurend klaar. Tijdens het tandenpoetsen hoor je op de inbouwradio naast de spiegel of er op de weg naar je werk al files staan. Bij het verlaten van de woning, schakel je met een knop alle verlichting uit, gaat de verwarming vanzelf een paar graden omlaag en treedt het alarm in werking. Kom je op je werk en twijfel je of je de elektrische garagedeur wel hebt gesloten, dan check je dat gewoon even via je smartphone. En wanneer je iets vroeger naar huis gaat, zet je onderweg via dezelfde smartphone de verwarming alvast wat hoger en zorg je dat straks je favoriete muziek in huis aan staat als je binnenkomt. Eenmaal thuis ben je net aan het koken als de deurbel gaat. Via het touch-screen in de keuken, zie je wie er voor de deur staat en maak je alvast een praatje voor je de deur op afstand opent. Om het binnen gezellig te maken voor de visite, stel je de verlichting in op 'avondsfeer' en gaan automatisch de gordijnen dicht. Voor het slapen gaan, zet je met de schakelaar naast je bed de hele woning in de nachtstand. Alle verlichting gaat uit, de verwarming gaat terug in de nachtstand en de beveiliging op ramen en deuren schakelt vanzelf in.
Geen toekomstmuziek
Dit is al lang geen toekomstmuziek meer. Woningautomatisering - ofwel domotica - ontwikkelt zich in rap tempo en doet 'wonderen' die we ons tien jaar geleden niet konden voorstellen. De consument heeft vandaag de dag de keuze uit ontelbare slimme apparaten, sensoren en schakelaars. Ze kunnen allemaal zelfstandig hun intelligente "kunstjes" doen. Maar wat het verschil maakt tussen slim en hoogbegaafd, is de wereldwijde standaard KNX. Een automatiseringssysteem gebaseerd op KNX zorgt er op de achtergrond voor dat alle installaties, systemen en programmas in een woning met elkaar kunnen communiceren en samenwerken binnen één systeem. KNX trekt achter de schermen aan de touwtjes. De standaard zorgt ervoor dat via universele koppelingen het meest optimale comfort, het meest efficiënte energiegebruik en de hoogst mogelijke veiligheid wordt bereikt.
Wereldwijde standaard
KNX is de enige, wereldwijd erkende standaard voor woningautomatisering. Het is een communicatieprotocol waarmee apparaten en installaties van meer dan 300 fabrikanten met elkaar kunnen 'praten'. Het gaat daarbij om uiteenlopende installaties; van verlichting, zonwering, verwarming, beveiliging, audio en video, tot slimme energiemeters en zelfs witgoed zoals wasmachines. KNX zorgt ervoor dat ze onderling dezelfde taal spreken. Daardoor kunnen ze in onderlinge samenhang worden geprogrammeerd en aangestuurd. In plaats van talloze afstandsbedieningen en schakelknoppen door het hele huis, kan men via een KNX-systeem alles op een of meerdere touchscreens centraal bedienen en controleren. Maar dat kan ook op afstand, via smartphones en tablets.
Doordat meer dan 300 fabrikanten wereldwijd deze standaard ondersteunen en in hun producten integreren, hebben gebruikers ruime keuzemogelijkheden. Al deze producten, van verschillende merken dus, werken moeiteloos met elkaar samen. Ze worden in de woning met elkaar verbonden door de groene KNX-kabel, die samen met de elektriciteitsleidingen in de wanden wordt weg gewerkt.
Bedraad en draadloos
De echte intelligentie ontstaat pas als de besturingssystemen, sensoren, regelaars en actoren zijn geinstalleerd; allemaal producten die de conventionele schakelaars vervangen en die besturingscommandos over de buskabels kunnen verzenden. Deze componenten kunnen via de bedrading communiceren. Dan hebben we het meestal over speciale buskabels, IP-bekabeling of zelfs 220 Volt kabels. Maar ook draadloze toepassingen via radiofrequentie (RF) of infrarood (IR) zijn mogelijk. Het voordeel van draadloze communicatie uit zich vooral bij verbouwingen of aanpassingen in bestaande woningen. Draadloze componenten maken het slopen, bedraden en opnieuw afwerken van wanden overbodig en besparen daardoor flink wat kosten. Daarnaast bieden draadloze systemen bij uitbreiding van bestaande woningen, bijvoorbeeld bij een uitbouw, een snelle en eenvoudige oplossing. Natuurlijk kunnen moderne bouwmaterialen, zoals glazen of kunststof wanden, met niets anders dan draadloze schakelaars of sensoren worden uitgevoerd.