SAMENVATTING

Toen ik de eerste keer de XEO 5 vloerstaande luidspreker van het Deense luidsprekermerk Dynaudio in mijn luisterruimte hoorde was ik erg onder de indruk van de klankkwaliteit van deze draadloos aangestuurde actieve speaker. Van de XEO 4, een monitor luidspreker van de tweede generatie XEO luidsprekers, was ik ruim twee jaar later zo mogelijk nog sterker gecharmeerd. Maar met de nieuwe Focus XD serie heeft Dynaudio zichzelf opnieuw overtroffen.

Soms begrijp ik die audio fabrikanten niet. Waarom gebruik je de naam Focus voor een nieuwe luidsprekerserie terwijl deze niets te maken heeft met de reeds langer bestaande ‘gewone’ Focus lijn. Daarmee suggereer je volgens mij dat je voortbouwt op die eerdere lijn terwijl dit in de praktijk absoluut niet het geval is. Natuurlijk, bij een eerste oppervlakkige blik lijken de units op elkaar. Maar juist Dynaudio is een luidsprekerfabrikant die bij ieder nieuw model, of bij iedere nieuwe serie, van de grond af aan een lijn opnieuw opbouwt. Voor de gemiddelde consument zal er in visuele zin een grote overeenkomst bestaan tussen de units van beide series. Maar voor deze recensent, die de foto’s gezien en vergeleken heeft van bijvoorbeeld de nieuwe laag units die ingezet worden in de 600 XD, is duidelijk dat de units in details verschillen en je de units niet zomaar uit kunt wisselen met de passieve Focus lijn. Maar dit terzijde. We praten hier over een lijn die bestaat uit drie luidsprekers; de monitor weergever 200 XD, de ‘kleine’ hier geteste vloerstaander, de 400 XD dus, en de grootste van het drietal, de 600 XD. Met adviesprijzen van respectievelijk 2475, 3975 en 4975 euro per stuk. De 600 XD is overigens de enige met een gesloten kast, de beide anderen hebben een baspoort aan de achterzijde. 



Dynaudio Focus 400 XD
Bekend als ik ben met zowel de eerste als de tweede generatie XEO luidsprekers, denk ik bij het uitpakken redelijk in te kunnen schatten wat ik aan zal treffen. Tenslotte gaat het opnieuw over een actief luidsprekersysteem waarbij het signaal in de kast volledig in het digitale domein blijft tot aan de luidsprekerunits. Maar verder is er zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant het nodige nieuwe te ontdekken terwijl met de optionele Hub uit de XEO lijn ook de mogelijkheden uit die lijn ter beschikking blijven staan. Maar laat ik niet te snel gaan en beginnen met het unieke van de Focus XD lijn zoals ik het in de 400 XD tegenkom. Het eerste verschil met de XEO vloerstaander is de fysieke grootte van de zuil. Met zijn hoogte van 980 mm maakt hij een volwassen indruk, terwijl zijn diepte van 307 mm en vooral zijn breedte van slechts 198 mm hem een slanke, elegante uitstraling geven. De testversie van de uit 19 mm dik MDF opgetrokken kast heeft een rosewood fineer laag maar er zijn ook walnut, satin black en satin white versies beschikbaar. De afwerking is, zoals ik van Dynaudio gewend ben, subliem. De speaker wordt geleverd met een afneembaar magnetisch frontdoek en hoewel het verschil niet erg groot is prefereer ik zelf het geluid zonder front. In de testopstelling hebben beide luidsprekers dus het grootste deel van de tijd gefunctioneerd zonder front. Wat me bij plaatsing van het front opviel was dat vanaf de zijkant gezien er een randje van de mid/jaag units zichtbaar blijft, iets wat ik niet fraai vind. In de MDF baffle zitten drie Esotec + units gemonteerd. Een 27 mm soft dome tweeter (die bij aflevering beschermd wordt door een oranje afdekplaatje, iets wat ik nog bij geen enkele fabrikant tegen ben gekomen) en twee 17 cm units. In tegenstelling tot de 600 XD heeft de 400 XD geen dedicated middenunit. Qua aansturing is er wel een verschil tussen de beide 17 cm units. Samen zijn ze goed voor een frequentiebereik dat loopt van 29 Hz tot 24 kHz. Elk van deze drie units heeft een eigen digitale versterkermodule van 150 Watt ter beschikking. Ter vergelijking; bij de XEO lijn worden versterkers van 50 Watt ingezet. Aan de achterkant worden een aantal verschillen duidelijk. Allereerst zijn de speakers niet uitwisselbaar. Er is een linker en een rechter luidspreker. Een tweede verschil is de wijze waarop het signaal aan de speakers wordt aangeboden. Bij XEO zendt de Hub een wireless signaal naar de luidsprekers waarbij de hoogste bruikbare resolutie 24 bit/96 kHz is. Voor de duidelijkheid; de Xeo HUB ondersteunt 24 bit/96 kHz. Materiaal van deze resolutie wordt dus afgespeeld, maar het blijft cd kwaliteit, 16 bit/ 48 kHz. De Focus XD lijn heeft in principe geen Hub nodig omdat er gebruik kan worden gemaakt van twee directe ingangen; een digitale en een analoge ingang. De analoge ingang is qua input voltage instelbaar op +6, 0 en -6 dB. Ook is er nog een digitale uitgang. Het voordeel van de directe digitale lijn is dat de maximale resolutie stijgt naar 24 bit/192 kHz. Mits u de rechter luidspreker die als Master fungeert, bedraad doorverbindt met de als Slave ingestelde linker luidspreker, want bij wireless doorverbinden is de resolutie wederom maximaal 24 bit/96 kHz.



Mochten die twee ingangen voor u als consument niet voldoende zijn dan zou u natuurlijk altijd nog de XEO Hub aan kunnen schaffen waarmee er tegen een bescheiden prijs een aantal extra broningangen ter beschikking komen. Maar er is meer te zien aan de achterzijde. Helemaal onderaan zit de aansluiting voor het bijgeleverde niet geaarde powercord met vlak daarboven de on/off schakelaar. De lengte van het power cord is de enige beperking bij het plaatsen van de luidspreker. En zelfs dat is niet helemaal waar want een langer netsnoer is natuurlijk snel aangeschaft. Plaatsing wordt vergemakkelijkt door enkele knopjes die zich bevinden naast de USB poort die dient voor het upgraden van de software. Allereerst is daar de draaiknop waarmee gekozen kan worden voor neutral (vrije plek in de ruimte), wall (tegen een muur aan) of corner (in een hoek dus). Dit maakt het mogelijk om, uiteraard binnen grenzen, in de bestaande luisterruimte voor elke luidspreker afzonderlijk een plek te kiezen en die luidspreker vervolgens klankmatig te optimaliseren. In mijn luisterruimte zet ik de knop van beide vrij opgestelde luidsprekers op neutral. Ook het hoog kan aangepast worden met waarden van +1, 0, of -1 dB. Ook deze zet ik in de stand neutraal. Met eenzelfde soort schakelaartje kan de luidspreker worden toegewezen aan één van de drie beschikbare  zones, genaamd Red, Green en Blue. Met het laatste schakelaartje wordt de speaker ingesteld op Master, Slave of Extern. De eerste twee spreken voor zich, bij de laatste stand wordt het signaal wireless aangeboden via een XEO Hub. Zijn we er dan? Niet echt, want ook de, zelf te monteren, vier uitstekende voetjes, die de zuil extra stabiliteit verlenen, zijn het waard om te worden vermeld. Tijdens de test rusten de speakers op de ringvormige rubber kussentjes die onderdeel maken van elk van de pootjes. Ik kies er voor om de daarin geïntegreerde spike niet naar buiten te schroeven maar in andere situaties kan dat klankmatig een optie zijn.