Pro-Ject draaitafels zijn een graag geziene gast in de luisterruimtes. In de zogenaamde RPM serie zijn enkele nieuwe modellen beschikbaar. Daarvan draait de RPM 3 Carbon hier rondjes.
Pro-Ject is inmiddels een van de grootste draaitafelfabrikanten ter wereld maar beperkt zich niet tot alleen platenspelers. Er is een uitgebreide catalogus met phono-accessoires, los verkrijgbare toonarmen, een reeks phono-voorversterkers, kabels en audio-elektronica. Bij de laatste horen Klasse-D versterkers, voorversterkers, hoofdtelefoonamps, converters en elektronische toerenregelaars. Pro-Ject past in een tijd dat vinyl een ongelooflijke revival meemaakt. Er zijn grote groepen liefhebbers die herstarten met vinyl, voor het eerst kennismaken met dit medium of nog de bekende verzameling op zolder hebben staan en deze vanuit nostalgie weer kwijt willen op een fatsoenlijke en betaalbare speler. Die groepen kunnen terecht op de tweedehands markt voor vintage spelers. Aan de andere kant zijn er ook nieuwe draaitafels die goede prestaties leveren en soms in een hogere budgetklasse vallen.
Toch zullen de hipsters en de jeugd, die momenteel gemotiveerd zijn voor vinyl, niet snel starten met een prijsniveau vanaf 2000 euro. Voor deze groepen vormt Pro-Ject het aantrekkelijke alternatief. Goed gebouwde, trendy en aansprekende platenspelers, die betaalbaar zijn en voortreffelijke geluidsmatige prestaties neerzetten. Technisch gezien hebben deze spelers alle noodzakelijke inregel-mogelijkheden. Pro-Ject heeft begrepen dat high-end niet duur hoeft te zijn, maar dat er voor real-world-budgets serieuze prestaties mogelijk zijn. De denkfout die vaak wordt gemaakt is dat zo’n Pro-Ject dan gecombineerd moet worden met versterkers en luidsprekers uit een vergelijkbare prijsklasse. Dat kan soms goed uitpakken, maar zulke redeneringen zijn in principe gebaseerd op een uiterst omstreden marketingconcept, waar geen enkel zinnig argument bij past om dat te onderbouwen.
In principe kun je apparatuur uit zeer uiteenlopende prijsklassen met elkaar combineren. De focus is namelijk altijd een zo realistisch mogelijk geluid. De vele Pro-Jects die hier aanwezig waren hebben over de jaren heen een plaats gehad in verschillende, altijd tijdelijk aanwezige systemen, met erg uiteenlopende prijskaartjes. De Pro-Jects zijn daaruit nooit verwijderd vanwege slechte prestaties. Ook het feit dat een audio-systeem veel geld heeft gekost, zegt niet altijd iets over prestaties. Audio-systemen die echt goed klinken bouw je met behulp van inzicht, ervaring en kennis en niet uitsluitend vanuit een goedgevulde portemonnee. Uiteraard zijn er platenspelers die de lat hoger leggen dan de Pro-Jects. Dan moet je zeer bewust zoeken en exact weten waar je mee bezig bent.
RPM 3 Carbon
De Pro-Ject RPM-lijn van platenspelers kent inmiddels verschillende modellen en uitvoeringen en omvat de prijsrange die van €319 tot €2.600 reikt. De nieuwe modellen zijn de RPM 3 Carbon en een tweetal uitvoeringen van de RPM 9 Carbon. De ‘3’ vult prijstechnisch een ruimte tussen de RPM 1 en de RPM 5.1. De ‘9’ valt tussen de RPM 5.1 en de luxe RPM 10.1. Het herkenbare design is identiek voor de hele RPM-reeks en verschillen zitten in de gemonteerde typen toonarmen, lagers, motoraansturing, cartridges, plateau’s, materialen en afwerking. Ook binnen de andere lijnen platenspelers biedt Pro-Ject modellen met vergelijkbare verschillen in de technische toerusting, maar de RPM-lijn valt op door het trendy design. Ook de Elemental-line wijkt af van de standaard rechthoekige plinth, maar deze is in ons land niet leverbaar.
De RPM 3 is snaar-aangedreven. Pro-Ject zet hier in op een wisselstroom-motor. Die wordt vanuit gelijkstroom middels een precisie AC-generator aangestuurd. Dat geeft een betere speed-stability dan de gemiddelde DC-motor biedt in een standaardconfiguratie. De RPM 3 heeft een omgekeerd lager met een keramische ‘ball’. Volgens Pro-Ject vermindert dat de rumble. Ook in andere constructiedetails zijn maatregelen terug te vinden die resonanties dempen. Het contragewicht van de arm heeft TPE-demping, de motor is vrijstaand, het plateau is van MDF en de carbon-arm heeft interne demping.
De arm is een 10-inch S-type en het draaipunt is derhalve wat verder verwijderd van de spindle. Momenteel zijn de langere toonarmen in de mode. Waarschijnlijk begonnen vanuit de Japanse audio-community, maar feitelijk niet meer dan een hype. Technisch gesproken heeft een langere toonarm een kleinere fouthoek. Wie dat geluidsmatig kan onderscheiden in vergelijking met een 9-inch, zou kunnen solliciteren naar een loopbaan als reviewer. Maar, een langere toonarm betekent ook dat er méér resonanties op kunnen treden en extra massa om in beweging te zetten en af te remmen. Ook dat is een theoretisch gegeven, dat in de praktijk niet noodzakelijkerwijs dramatisch hoeft uit te pakken.
De aanwezige RPM 3 is uitgevoerd in flashing red en derhalve een eyecatcher van de eerste categorie. Wit en zwart zijn eveneens verkrijgbare kleuren. Als optioneel accessoire levert Pro-Ject acryl beschermingskappen. Dat houdt de draaitafel stofvrij, oogt erg goed en beschermt de naald tegen subversieve acties van de schoonmaak(st)er, kinderen, huisdieren en niet in het minst de eigenaar van de draaitafel. De kunststof naaldbeschermers voor cartridges zijn namelijk zeer effectief in het vernielen van de cantilever/naald, net zoals naaldkwastjes en flesjes met alcohol. Door de draaitafel tijdens idle-time onder zo’n acryl kap te houden, is een naaldbeschermer overbodig.
