Het oude zwembad De Fluit in Leidschendam staat - in afwachting van de sloop - nog naast het nieuwe. Het contrast tussen oud en nieuw is groot. Binnen zijn de veranderingen niet alleen zichtbaar, ze zijn ook merkbaar. Het gloednieuwe pand blinkt uit op het gebied van duurzaamheid, doelmatigheid en comfort, dankzij slimme bouw- en installatietechnieken. Bijzonder zijn de op houtsnippers gestookte ketel, voor de verwarming van de ruimtes en het badwater, maar ook de elektrotechnische installatie die door de automatisering en centrale bediening voor efficiency en comfort zorgt.
Het oude zwembad De Fluit stond er al 45 jaar en voldeed niet meer aan de moderne eisen en de huidige duurzaamheidswensen. Bij de afweging verbouwen of vernieuwen, gaf de doorslag dat de kosten vrijwel gelijk waren. Maar bij nieuwbouw kon de gemeente de kosten over 40 jaar uitspreiden terwijl het gebouw na renovatie nog slechts 20 jaar mee zou gaan. Dus kwam er naast het oude bad een nieuwe te staan. Gebouwd naar de modernste inzichten en met de meest innovatieve technieken. Het resultaat mag er zijn: een hypermodern en vooral erg duurzaam gebouw in zonnige tinten geel en goud, met veel glas. Bestaande uit een wedstrijdbad en een doelgroepenbad met beweegbare bodems en een tribune, een peuterbad, douchegelegenheid, omkleedruimtes met lockers en een horeca- en lounge-gedeelte. Buiten is er nog een ligweide en een waterparkje voor kinderen.
30 jaar onderhoud en beheer
Het ontwerp van De Fluit komt van Wehrung Architecten in Beek. Dit architectenbureau is gespecialiseerd in gemeentelijke gebouwen. Voor de bouw en de elektrotechniek koos de opdrachtgever voor BAM Utiliteitsbouw en BAM Techniek. Dit bouw- en techniekconcern blijft tevens de komende 30 jaar verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van het gebouw en de installaties. Van Dorp Installaties tekende voor de speciale zwembadinstallaties.
Cv-ketel op de reservebank
De naam staat in gouden letters op dit pand, met het gouden randje. Door het vele glas in de gevels draagt de zon behoorlijk bij aan het verwarmen en verlichten van de ruimtes. Het driedubbele, isolerende glas zorgt er daarnaast voor dat de warmte binnen blijft en koude niet of nauwelijks van buitenaf de gevel passeert. Voor de verwarming van het zwembadwater en de aanvullende ruimteverwarming is een wel heel bijzondere, duurzame oplossing gekozen. In de kelder onder het gebouw staat een ketel die biomassa in de vorm van afvalhoutsnippers verstookt. Alleen als het nodig is, springt de gasgestookte cv-ketel nog bij. De twee bronnen zorgen er samen voor dat de 1,5 miljoen liter water in de baden steeds op de juiste temperatuur is en het ‘op het droge’ altijd aangenaam warm aanvoelt.
Natuurlijke energiebronnen
Zonnepanelen op het dak wekken een deel van de benodigde elektriciteit op voor het gebouw. Stroom voor bijvoorbeeld het innovatieve BaOpt luchtbehandelingssysteem. Dit systeem mengt de aanwezige en de toegevoerde lucht zodanig dat de gehele ruimte dezelfde luchtkwaliteit en temperatuur kent. Tocht en koudeval langs ramen komen bij dit systeem niet meer voor. Een warmteterugwinunit in de technische ruimte van het gebouw onttrekt de warmte uit het water dat wegspoelt tijdens het waterverversingsproces, om die warmte vervolgens weer te hergebruiken. Het opgevangen hemelwater gaat naar de reservoirs die zorgen voor het doorspoelen van de toiletten. Niets gaat hier verloren. Natuurlijke energiebronnen worden optimaal benut. De uitstoot van CO2 is minimaal.
Gebouwautomatisering voor comfort
Voor gemak en comfort, maar ook voor energiebesparing, zorgt het slimme gebouwautomatiseringssysteem, gebaseerd op de internationale KNX-standaard. Hierdoor zijn de verlichting, de zonwering en bijvoorbeeld ook de jetstreams centraal te bedienen. Door intelligente regelingen blijven lichten nooit onnodig branden en hoeft niemand op te letten of het al nodig is om de zonneschermen in of uit te rollen. Het systeem krijgt zijn gebruiksvriendelijkheid via de drie touchpanels die het gebouw telt. Eén in de centrale hal, één in de badmeesterspost en één in de multifunctionele ruimte.
Gira HomeServer
De bediening is gebaseerd op de gebruiksvriendelijke Gira HomeServer, oftewel de boordcomputer voor intelligente gebouwen. Deze server koppelt de elektrotechnische installatie met het KNX-systeem en het ICT-netwerk, zodat vrijwel alle installaties op eenvoudige wijze centraal zijn aan te sturen. Een KNX/BACnet converter verbindt het KNX automatiseringssysteem tevens met het gebouwbeheersysteem voor de werktuigbouwkundige installaties. Daardoor zijn ook alle meldingen en storingen vanuit bijvoorbeeld de klimaatinstallaties en de specialistische waterzuiveringsinstallaties inzichtelijk in de schermen van de Gira HomeServer. Neemt bijvoorbeeld het chloorgehalte gevaarlijk toe, dan komt daarvan een melding in het Gira-scherm. Bij een brandmelding zet de KNX-installatie automatisch van alles in gang om de veiligheid te borgen. Zo gaat op dat moment vanzelf alle verlichting vol aan en gaat de zonwering omhoog.
Spatwaterdichte contactdozen
Stroom en water kunnen het niet goed met elkaar vinden. Maar ook daarvoor had Gira in dit geval een oplossing. De stopcontacten en schakelaars in de natte zwembadruimtes zijn van een speciale, spatwaterdichte uitvoering. De rubberen rand achter het schakelmateriaal houdt opspattend water tegen. In dit zwembad zijn de contactdozen uit de IP44 lijn gebruikt, maar een andere optie zou schakelmateriaal uit de IP67-serie zijn, die zelfs bestand is tegen stromende regen.
In Walhalla terecht gekomen
Manager Theo Kok van zwembad De Fluit kan zijn geluk niet op in het spiksplinternieuwe gebouw met de vele gemakken die de techniek hem biedt. “We komen uit een donker en bedompt gebouw met handmatige bediening van de installaties. Nu we in dit lichte en ruime gebouw werken, waar praktisch alles centraal te sturen is, voelt het alsof we in het walhalla terecht zijn gekomen. Zowel het gebouw als de techniek voelen inmiddels vertrouwd aan en de gebruiksvriendelijke systemen bieden ons zoveel extra gemak, dat het moeilijk voor te stellen is hoe we ooit in de oude situatie functioneerden. We hebben nergens meer omkijken naar, maar behouden de flexibiliteit om instellingen aan te passen. Het weerstation op het dak zorgt ervoor dat de zonwering bij teveel wind niet uitrolt om te voorkomen dat het kapot waait. De zwemvereniging kan op het scherm in de multifunctionele ruimte zelf het licht en de zonwering regelen bij storende lichtinval tijdens een wedstrijd, en in de horecaruimte kunnen we steeds de juiste sfeer oproepen door aanpassing van de lichtregeling.”
